Opis podstawowy
Opis rozszerzony
Lista
Zbiór kolekcji stworzonych z okazji świąt, rocznic i wydarzeń kulturalnych.
pełny opis
zamknij opis
Władysław Szlengel
Kolekcja poświęcona Władysławowi Szlenglowi (1914 Warszawa – 1943 tamże), poecie i autorowi tekstów estradowych. W zbiorach Centralnej Biblioteki Judaistycznej znajdują się utwory pisane dla przedwojennej gazety żydowskiej „Naszego Przeglądu” oraz wiersze tworzone już w czasie okupacji, w getcie warszawskim. Stanowią one część Archiwum Ringelbluma. Twórczość poety cieszyła się wielkim powodzeniem, gdyż dotyczyła spraw, którymi żyła dzielnica żydowska.
Chanuka
Spuścizna Samuela Willenberga
Pochodzący z Częstochowy Samuel Willenberg, mając już lat 16, we wrześniu 1939 r., jako ochotnik przyłączył się do wojska i wziął udział w walkach z Niemcami oraz w potyczce z Armią Czerwoną w okolicach Chełma. W 1942 r., po aresztowaniu jego sióstr, które zadenuncjowali sąsiedzi, załamany pojechał do opatowskiego getta. Wraz z jego mieszkańcami w październiku 1942 r. został wywieziony do obozu zagłady w Treblince. Podając się za murarza, jako jedyny z transportu uniknął natychmiastowej śmierci i został skierowany do Sonderkommando. Pracując w sortowni wśród przedmiotów należących do zamordowanych rozpoznał ubrania swoich dwóch sióstr. Jednym z jego obowiązków było też strzyżenie włosów Żydówkom, idącym do komór gazowych. Zapamiętał nazwisko i twarz jednej z kobiet – 20-letniej Rut Dorfman — jej twarz odtworzył po kilkudziesięciu latach w swoich rzeźbach. 2 sierpnia 1943 r. uczestniczył w buncie. Jego uczestnicy podpalili obóz i uciekli. Z kilkusetosobowej grupy uciekinierów ocalało tylko 68. Willenberg przedostał się do Warszawy, gdzie jako żołnierz batalionu „Ruczaj” wziął udział w Powstaniu. Po latach został odznaczony orderem Virtuti Militari. W 1950 r. wraz z matką i żoną wyjechał do Izraela, gdzie został inżynierem geodetą, a następnie pracował jako urzędnik średniego szczebla w ministerstwie budownictwa. Po przejściu na emeryturę zajął się sztuką. Ukończył kursy rzeźbiarskie na Uniwersytecie Ludowym w Jerozolimie i szybko zyskał rozgłos dziełami, w których w niezwykłej, ekspresyjnej formie ożyły obrazy, jakie zapamiętał z Treblinki. Zagłada jest jedynym tematem jego rzeźb. Tworzył je głównie w glinie oraz jako odlewy w brązie.
Majer Bałaban
Prof. Bałaban urodził się 20 lutego 1877 roku we Lwowie, lecz to w Warszawie zrobił karierę naukową. Najpierw kierował Seminarium Rabinicznym, potem zaś prowadził wykłady na Wolnej Wszechnicy Polskiej. Został profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, był jedyną osobą na stanowisku profesorskim z historii żydowskiej w całej II Rzeczpospolitej. Majer Bałaban był również współtwórcą i wykładowcą Instytutu Nauk Judaistycznych, którego siedziba mieściła się w budynku dzisiejszego Żydowskiego Instytutu Historycznego. W 1940 roku został przesiedlony do getta warszawskiego, gdzie zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach w końcu 1942 lub na początku 1943 roku. Został pochowany na cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej. Od 2009 roku jego imię nosi konkurs naukowy na najlepsze prace magisterskie i doktorskie o Żydach i Izraelu organizowany przez Żydowski Instytut Historyczny
Amsterdam Polskich Żydów
Restrykcyjne rozporządzenia żydowskiego Sejmu Czterech Ziem dotyczące druku książek, przyczyniły się w drugiej połowie XVII wieku do upadku oficyn hebrajskich działających na terenach Rzeczypospolitej. Najpełniej sytuację tę wykorzystali drukarze w Niderlandach, którzy w dużej mierze przejęli produkcję książek żydowskich przeznaczonych na polski rynek. Przy współudziale pochodzących z Polski żydowskich autorów, redaktorów, korektorów i zecerów, oficyny amsterdamskie rozpoczęły tłoczenie książek na zamówienie polskich Żydów. Amsterdam od drugiej połowy XVII wieku zaczął pełnić funkcję światowego centrum drukarstwa żydowskiego. W zbiorach Żydowskiego Instytutu Historycznego znajduje się licząca ponad dwieście tomów kolekcja amsterdamskich starych druków z XVII i XVIII wieku. Autorzy wybrali z niej trzydzieści jeden pozycji, które według nich stanowią najlepszą ilustrację omawianego okresu rozwoju drukarstwa hebrajskiego.
Kartki pocztowe z Getta warszawskiego
Kolekcja 45 kart pocztowych wysłanych z warszawskiego getta do Lizbony, Londynu i Paryża, przekazana do zbiorów Żydowskiego Instytutu Historycznego przez prof. Anitę Prażmowską. Profesor Prażmowska opiekowała się kolekcją po śmierci Tamary Deutscher, adresatki większości z nich. Pani Deutscher, Żydówka z Łodzi, opuściła Polskę tuż po wybuchu wojny. Kiedy jej rodzinę zamknięto w getcie ona przebywała już w Londynie. Z bliskimi w Warszawie mogła kontaktować się wyłącznie przez polską placówkę dyplomatyczną w Lizbonie, w neutralnej Portugalii, w której pracował jej znajomy Stefan Rogasiński. Z korespondencji tej wyłania się wstrząsający obraz warunków życia w getcie.
Marsz pamięci 2016 - lekarze i personel medyczny getta warszawskiego
22 lipca 1942 roku Niemcy rozpoczęli deportację mieszkańców warszawskiego getta do Treblinki. Trwająca niespełna 2 miesiące brutalna akcja likwidacyjna doprowadziła do śmierci 300.000 Żydów z Warszawy i okolicznych miejscowości. Co roku Marsz Pamięci gromadzi ponad tysiąc warszawiaków, oddających hołd kolejnym grupom ofiar getta warszawskiego. Marsz Pamięci 22 lipca 2016 roku w sposób szczególny dedykujemy lekarzom i personelowi medycznemu, wszystkim niosącym pomoc potrzebującym w czasach „nadludzkiej medycyny”. Chcemy upamiętnić pracowników służby zdrowia getta, którzy do końca pozostali przy swoich pacjentach, a kiedy nie było już dla nich nadziei, stali się dla nich „dawcami cichej śmierci”. Kolekcja zawiera zbiór archiwalnych relacji ludzi związanych z medycyną w getcie warszawskim.
Noc Muzeów
Kolekcja dzieł sztuki z zasobów Żydowskiego Instytutu Historycznego przygotowana z okazji Nocy Muzeów 14 maja 2016.
Pesach
Z okazji święta Pesach prezentujemy kolekcję dokumentów i wycinków prasowych związanych z tym świętem. Zobaczyć można m.in. jak przystrajano dawniej świąteczny stół pesachowy, poznamy pesachowe zwyczaje i tradycje, czy fragment autobiografii Pereca Hirszebeina, w której opisuje on dni przedpesachowe w Młynie. Dowiemy się też jak przed wojną wspomagano ubogich żydów na święta.
Powstanie w getcie warszawskim
19 kwietnia 1943 roku wybuchło powstanie w getcie warszawskim. Była to największa akcja zbrojna żydowskiego ruchu oporu w czasie II wojny światowej, a także pierwsze powstanie miejskie w okupowanej Europie. Jedną z głównych przyczyn wybuchu powstania była decyzja Niemców o likwidacji getta. Powstanie zakończyło się 16 maja, wysadzeniem przez Niemców Wielkiej Synagogi na ul. Tłomackie. W kolekcji znajdują się powojenne numery czasopism, wydane w celu uczczenia rocznicy wybuchu powstania w getcie.
Ringelblum Archive – art in the face of the Holocaust
The Underground Archive of the Warsaw Ghetto , the so-called Ringelblum Archive, is a unique collection od documents salvaged from the Holocaust. It has been inscribed on UNESCO World Heritage List since 1999. The Archive also includes works of art created in the Warsaw Ghetto, however contrary to the volume of salvaged documents they are very few in numbers. Works of only two artists survived: Gela Seksztajn’s and a draftsman Rozenfeld’s, whose first name remains unknown to us. Their works show that even in the most difficult conditions and extreme circumstances art can be created. The art than is not only moving, but also exceptional.
Święto Purim
Kolekcja związana z najradośniejszym z żydowskich świąt i jednym z najweselszych świąt na świecie. Obchody Purim opierają się na zabawie i folgowaniu fizycznej stronie życia, w ten dzień każdy powinien być radosny i dobrze się bawić. Znajomi przesyłają sobie prezenty w postaci pudełeczek ze słodyczami i kandyzowanymi owocami. Jest to też święto dobroczynności, jeśli kogoś nie stać na purimową ucztę może liczyć na pomoc przyjaciół, sąsiadów, czy nawet obcych ludzi.
Wracamy do szkoły
„Wracamy do szkoły” to kolekcja, w której prezentujemy państwu archiwalia, wycinki prasowe i czasopisma związane z dziećmi, a szczególnie ze szkołą i edukacją.
Marszałek Józef Piłsudski w prasie żydowskiej Kolekcja wycinków z międzywojennej prasy żydowskiej. W artykułach pisanych zwykle z okazji upływającej rocznicy śmierci Marszałka lub jego imienin, chętnie przywoływano pamięć o wojennych dokonaniach Legionów oraz podkreślano rolę Piłsudskiego w odzyskaniu niepodległości Polski. W kolekcji znajdują się relacje z obchodów uroczystych akademii ku pamięci Marszałka, komentarze do ówczesnych wydarzeń politycznych oraz felietony okolicznościowe.
Kolekcja wycinków z międzywojennej prasy żydowskiej. W artykułach pisanych zwykle z okazji upływającej rocznicy śmierci Marszałka lub jego imienin, chętnie przywoływano pamięć o wojennych dokonaniach Legionów oraz podkreślano rolę Piłsudskiego w odzyskaniu niepodległości Polski. W kolekcji znajdują się relacje z obchodów uroczystych akademii ku pamięci Marszałka, komentarze do ówczesnych wydarzeń politycznych oraz felietony okolicznościowe.
Serwis wykorzystuje pliki cookie do celów statystycznych. Jeśli się na to nie zgadzasz,wyłącz obsługę plików cookie w swojej przeglądarce internetowej.