MŻIH C-216

MŻIH C-216

Polska

MŻIH C-219

Sygnatury: 1) w prostokącie o owalnych bokach (górnym i dolnym) litera „B”, 2) dwie pozostałe cechy nieczytelne.

Berlin [?]

MŻIH C-220

Na jednej ze ścianek znajduje się niemiecki napis wygrawerowany pismem gotyckim: „Gewidmet von de Latteschen Eheleuten”, co znaczy: „Ofiarowana przez małżonków Latté”. Sygnatura: Na odwrocie dłoni zatarta litera: „B” [?].

Berlin

MŻIH C-282

MŻIH C-282

Polska

MŻIH C-287

Sygnatury i znaki złotnicze: 1) w prostokącie o owalnych bokach (górnym i dolnym) monogram złotnika: „IAG”, 2) w kole litera: „A”, 3) punca miejska Berlina: w kole niedźwiedź, z prawej jego strony litera datująca: „K”. Johann August Gebhardt (1790-1860) – syn kowala z miasta Artern blisko Berlina. W 1817 r. założył lokalny cech złotników i srebrników, ożenił się z jedyną córką złotnika Carla Friedricha Hübnera – Charlorrą Louise. Tego typu tasy opierane były na wzorach majstra Ludwiga Christiana Bartellesa, który pracował w mieście Celle k. Berlina (1786-1804).

Berlin

MŻIH C-298

Na cokole stopy napis w języku hebrajskim: [uzup. z karty]. Sygnatury i znaki złotnicze: 1) w prostokącie monogram złotnika „VCD”, 2) państwowa punca austro-węgierska z lat 1872–1922 – głowa kobieca w prawym profilu w pięcioliściu, z lewej próba srebra: „3”, z prawej litera „A” [?] oznaczająca Wiedeń.

Wiedeń [?]

MŻIH C-300/1-2

Rimonim to ozdoby nakładane na górne uchwyty drążków rodału (zwoju Tory) przechowywanego w synagodze w aron ha-kodesz (szafie ołtarzowej). Występują zawsze w parach, ponieważ każdy zwój Tory jest nawinięty na dwa wałki (drążki). Prezentowany przedmiot zachował się tylko w jednym egzemplarzu. Jest to rimon aszkenazyjski wykonany na terenach I Rzeczypospolitej. Dźwięk zawieszonych na nim dzwonków rozchodził się po synagodze, kiedy zwój Tory był uroczyście wyjmowany z aron ha-kodesz i przenoszony na bimę, a także po czytaniu Tory, kiedy był chowany z powrotem.

Polska

MŻIH C-372

Sygnatury i znaki złotnicze: znak firmy – ukoronowany orzeł dwugłowy z tarczą herbową Królestwa Polskiego na piersi, w owali napis: „FRAGET / N / PLAQUE”, w owalu liść koniczyny (?), nr „1946”.

Warszawa

MŻIH C-400

Z tyłu wyryta data: „1861”.

Polska

MŻIH C-493

Na dwóch ściankach znajduje się napis donacyjny w języku hebrajskim: „Oto jest dar Pani Chai [?] Libreich.... [?] Pani Fojgel błogosławionej pamięci”. Znaki złotnicze: w owalu zarys jakiegoś zwierzęcia.

Chodzież [?]

MŻIH C-337

Synagogalny, nieiluminowany zwój księgi Estery. Wraz ze zwojem zachował się oryginalny futerał wykonany z grubej tektury.

Toruń

MŻIH C-302

Korona była własnością bractwa pogrzebowego w Kraśniku. Być może należała do wyposażenia Wielkiej Synagogi, która jeszcze dzisiaj stoi w tym mieście przy ul. Bóżniczej. Po II wojnie światowej koronę nabyło American Jewish Joint Distribution Committee, a następnie przekazało ŻIH w 1950 r. Na wewnętrznej stronie obręczy znajduje się napis: „Korona Bractwa Pogrzebowego ze świętej gminy Kraśnik, rok [5]613 [=1853] w rachubie skróconej”. Znaki złotnicze na zewnętrznej stronie obręczy:1) imiona i nazwisko złotnika: „AIcek”, „Szterin”; 2) próba srebra: „12” wpisane w kwadrat.

Polska Lublin

MŻIH C-344

Fotografia przedstawia tałes, czyli szal modlitewny używany podczas porannych modlitw. Zwyczaj noszenia tałesu podchodzi z przepisu biblijnego, który nakazywał wiązanie frędzli na krańcach szat: (Lb 15,38 oraz Pwt 22,12).

MŻIH C-306

Prawdopodobnie wytwór Szkoły Becalel. Poniżej Estery napis: „...i dotknęła końca berła (Est. 5:2)”. Kompozycję dzieli pas z napisem: „Megillat Ester”.

Jerozolima

MŻIH C-42

Parochet to zasłona wieszana w synagodze na aron ha-kodesz (świętej arce, szafie ołtarzowej), w którym przechowuje się koszerne zwoje Tory. Tkanina ta została ozdobiona zarówno w sposób typowy, jak i wyjątkowy dla kręgu kulturowego żydów aszkenazyjskich niemieckich. Kręcone kolumny usytuowane po bokach, zwieńczone u góry koroną wspartą na dwóch lwach, oraz naszyty prostokąt malinowego aksamitu ze sceną biblijną przedstawiają aron ha-kodesz z zawieszonym nań parochetem. Takie przedstawienie na tkaninie przeznaczonej właśnie do wieszania na aron ha-kodeszu. Tym, co czyni ją wyjątkową, są przedstawienia figuralne. W centrum na malinowym aksamicie znajduje się scena ofiarowania Izaaka (hebr.: Icchak akeda = związanie Izaaka). Abraham wznosi rękę z mieczem nad związanym synem. U góry na obłoku anioł przyglądający się scenie/zamierzający powstrzymać Abrahama przed spełnieniem ofiary. Za plecami Abrahama zza drzewa wygląda baranek. U dołu zasłony na zielonym aksamicie – scena obrzezania. Nad sceną obrzezania napis, którego pierwszy i czwarty wyraz (liczone od prawej strony) tworzą datę [5]534 [=1774]. Sceny figuralne przedstawione na parochecie wskazują, że został on ofiarowany do synagogi z okazji narodzin pierworodnego syna – prawdopodobnie jego imię brzmiało „Jechiel” – jego obrzezania (hebr.: brit mila) i wykupu (hebr.: pidjon ha-ben). Obrzezanie nastąpiło po ofierze Abrahama. Bardzo często naczynia i narzędzia używane podczas tych uroczystości ozdabiano sceną ofiarowania Izaaka. Parochet ten został podarowany nieznanej synagodze w święto Szawuot, Dzień Pierwocin, kiedy to zgodnie z nakazem biblijnym wszystko, co pierworodne (pierwociny plonów zbóż i owocobrania), było ofiarowane Bogu (Wj 13,2; Wj 34,19-20; Wj 34,26; Kpł 27,26; Lb 3,12; Lb 3,40-51; Lb 18,12-15; Pwt 15,19), czyli zanoszone do Świątyni Jerozolimskiej. Szawuot określano również jako Jom ha-Bikkurim – Dzień Pierwocin Święto Tygodni, obchodzone siedem tygodni po Pesach.

MŻIH C-78

Do wykonania zasłony wykorzystano suknię świąteczną z tkaniny sefardyjskej. Parochet został podarowany przez dwóch rabinów – Eljachu i Simchę – instytucji pod nazwą Midrasz Ben Dawid w Salonikach (Grecja) w dniu 10 tiszri 5687 [10 września 1926] r. Była to prawdopodobnie jedna ze szkół rabinicznych, nazwana od imienia rabina Josefa ben Davida, działającego w Salonikach w XVIII w.

Saloniki [?]

MŻIH C-73

Ozdobna tablica wisząca niegdyś w synagodze lub domu modlitwy, wskazująca wschód jako miejsce, w którym znajduje się Jerozolima. Położenie Świętego Miasta wyznacza w judaizmie kierunek, w którym należy się zwracać podczas modlitwy. Nazwa tablicy wywodzi się od hebrajskiego słowa „mizrach”, oznaczającego „wschód”. Wyhaftowany na tkaninie wizerunek korony wspieranej przez dwa stojące na kolumnach świątynnych lwy należy do najczęściej spotykanych w judaizmie motywów zdobniczych. Lwy symbolizują plemię Judy, z którego wywodzili się m.in. królowie Dawid i Salomon. Na tablicy wyhaftowano trzy napisy w języku hebrajskim: 1) na samej górze: „Korona Tory”; 2) pod gwiazdą Dawida między kolumnami: „Mizrach”; 3) u dołu, w prawym i lewym rogu, zapisana czterema literami data: „[5]692 [=1932]”. W gwiazdę Dawida wpisano także łacińskie inicjały darczyńcy: „I” i „J”.

Niemcy [?] Polska [?]

MŻIH A-95

Dwaj siedzący, brodaci Żydzi w jarmułkach - ukazani w półpostaci. Jeden z nich, po prawej stronie, ubrany jest w chałat, zwrócony lewym półprofilem, w prawej dłoni trzyma fajkę, lewą dłonią podtrzymuje za łokieć prawą rękę. Drugi, po prawej stronie, w koszuli i kamizelce, ukazany prawym półprofilem w obu dłoniach trzyma metalowy kinkiet na jedną świecę. Tonacja: szarości, błękity, zielenie.

MŻIH C-418

Kijor to ozdobna umywalnia, wykonana na ogół z metalu lub kamienia, znajdująca się tuż przy drzwiach w głównej sali modlitw lub w przedsionku synagogi. Służy wiernym do rytualnego obmywania rąk przed rozpoczęciem modłów.

Berlin

MŻIH C-403

Na drzwiczkach szafy ołtarzowej znajduje się napis: „Gdy Arka wyruszyła, mówił Mojżesz...” (Lb 10:35). Niżej zawarto tablice Dekalogu i podtrzymywany przez dwa jelenie kartusz z napisem: „Płock [5]617” [=1857]. Na bazach kolumn znajdują się nazwy kolumn ze świątyni Salomona: „Boaz”, „Jakin”, (1 Krl 7:21, 2 Krn 3:17). W dole jedna zawieszka z imieniem donatora: „Icchak”. Znaki złotnicze: 1) punca złotnika – w kwadracie, kursywą monogram „MZ”, 2) znak warsztatu – w owalu lew w lewym profilu z głową odwróconą prawą stroną.

Płock [?]

MŻIH C-620

Pod koroną znajduje się napis w języku hebrajskim: „Zapalać światło chanukowe”.

Polska

MŻIH C-281

Na tablicach dekalogu, pod koronami znajdują się pierwsze słowa Dziesięciu Przykazań, zapisane w języku hebrajskim. Znaki złotnicze: próba srebra „751”.

Królestwo Prus

MŻIH C-413

Poniżej tablic dekalogu znajduje się nakładana skrzyneczka z tabliczkami z nazwami świąt w języku hebrajskim: „Sukkot” i „Szemini Aceret”. Sygnatury i znaki złotnicze: 1) państwowa próba niemiecka: półksiężyc, korona, próba srebra „800”, trzeci znak nieczytelny, 2) znak wytwórni: „POSEN”, sześcioramienna gwiazda. Na odwrocie napis donacyjny w języku niemieckim, zapisany kursywą: „Dar Gustawa i Jenny Henschel”. Tarcza pochodzi z synagogi w Rybniku.

Hanau

MŻIH C-293

U dołu tarczy znajdują się trzy zawieszki z nazwiskami donatorów i datą: „Syn rabbiego Szmuela, błogosławionej pamięci bogobojnego, Aleksander Lipszyc”; „Córka rabbiego Abrahama Józefa, błogosławionej pamięci bogobojnego... Czarna Glotzer”; „Rok [5]653 [=1893]”. Znaki złotnicze: 1) punca państwowa pruska – półksiężyc, korona, próba srebra: „800”, 2) znak warsztatu nieczytelny.

Niemcy

MŻIH C-412

Na tle tarczy znajduje się napis donacyjny w języku hebrajskim: „Oto jest dar rabbiego Chaima, syna rabbiego Jechiela Michała, i jego żony Pani Racheli, córki rabbiego Israela, rok 573 [1813] wg skróconej daty”. W łuku tarczy koło obwiedzione kółkami; w jego środku napis w języku hebrajskim: "Korona Tory".

MŻIH C-328

Sceny przedstawione na zwoju są trudne do ustalenia, ponieważ nie występują po kolei. Na początku i końcu megilli znajduje się wizerunek bramy z herbem rodziny Foa umieszczonym w środku, a w rocaillowym kartuszu – palma flankowana przez dwa lwy; w koronie palmy gwiazda Dawida.

Włochy

MŻIH C-280

Pod tablicami dekalogu znajduje się skrzyneczka z nazwami świąt w języku hebrajskim: „Sukkot”, „Szemini Aceret”, „Pesach”, „Szawuot”, „Szabat”, „Szabat Rosz Chodesz”. Na ramce skrzyneczki napis w języku hebrajskim: „Toruń Tiszri 633 wg skróconej daty”. Na prawej kolumnie inskrypcja w języku hebrajskim: „Wielki rabbi Aaron, syn naszego nauczyciela Michała Gieldzińskiego. Wolf, syn rabbiego Sz. Frankensztein”. Napis na lewej kolumnie: „Dawid, syn rabbiego A. Gliksman”. Na samym dole w kartuszu inskrypcja donacyjna w języku hebrajskim: „Dla upamiętnienia. Na wieki pozostaną imiona tych hojnych ludzi, którzy zakupili napierśnik i srebrną koronę będące naszyjnikiem dla ich księgi Tory. Mosze syn rabbiego A. Zimanzanna, Abraham syn rabbiego M. Kempińskiego, Chaim syn rabbiego I. Dekaczińskiego, Mosze Hirszel Szmuel syn rabbiego I. Frankenszteina, Jakob syn rabbiego D. Tobiasa, Abraham Efraim, Cwi Aaron, Michael syn rabbiego I. Krakowskiego, Mosze syn rabbiego C. Heilprana, Icchak syn rabbiego A. Lachmanna, Jehuda syn rabbiego M. Hirsza Kaliszera, Josef Badt, Jehuda Zalaman, Jehuda syn rabbiego I. Zalamana, Jehuda syn rabbiego M. M. Kaliszera, Szlomo syn rabbiego A. Jakobsohna; Aharon syn rabbiego M. Wittenberga, Icchak syn....Zilbermanna, Szabtaj syn rabbiego M. Hirsza, Chaim syn rabbiego Sz. Zeliga. Znaki złotnicze: próba srebra „750”.

Berlin [?]

MŻIH C-286

Na Tablicach Przymierza znajdują się początkowe słowa poszczególnych przykazań. U dołu po bokach w dwóch małych złoconych kartuszach napisy: „Według daty / Jakub / mieszkał / w kraju, / w którym zatrzymał się / jego ojciec (Ks. Rodzaju 37:1) / w rachubie skróconej”. (Oznaczone kropkami litery w cytacie biblijnym tworzą datę: [5]522 [=1762]). Między nimi w środkowym kartuszu na tabliczce inskrypcja donacyjna: „Powiernicy wybrani do pilnowania / małej świątyni [= synagogi] p. przewodniczący, / gabbaj synagogi świętej gminy Lwów, tu we Wrocławiu, p. Lipman, naczelnik jesziwy, / i p. Michael, sofer [?], i p. Izrael, mełamed [?], którzy pozostawili podczas swojej służby / zakupiony ten święty sprzęt. Według daty pokrył je złotem (Ks. Wyjścia 37:15) / w rachubie skróconej”. (Oznaczone kropkami litery w cytacie biblijnym tworzą datę: [5]533 [=1773]). Wcześniejsza inskrypcja donacyjna ukryta pod powyższą: „Oto jest dar szanownego naszego nauczyciela, p. / Jakuba Kala [?], syna zmarłego Pana Natana Nate Kaca [?], błogosławionej pamięci sprawiedliwego, i jego małżonki mądrej / i uczonej, p. Gitl, oby żyła długo, córki rabina / p. Icchaka Icika Ha-Kohena, błogosławionej pamięci sprawiedliwego, który był naczelnikiem sądu i jesziwy / świętej gminy Kromieryż”. Znaki złotnicze na dole po obu stronach inskrypcji donacyjnej: 1) cecha miasta Wrocławia: głowa św. Jana na misie; 2) cecha złotnika: w prostokącie o wklęsłych rogach monogram „G*K”; 3) wpisana w koło litera datująca: „G” [= lata 1761-1776]; 4) państwowa pruska cecha zwolnienia od kontrybucji z 1809 r.: „FW”.

Niemcy Wrocław

MŻIH C-94

MŻIH C-94

MŻIH C-137

MŻIH C-137