Tytuł:Korespondencja Szlamka, uciekiniera z obozu Zagłady w Chełmnie
Sygnatura: ARG I 1481
Stara sygnatura: Ring. I/596
Data: 11.02.1942-24.04.1942
Tom pełnej edycji ARG: 1
Numer dokumentu w tomie: 50-59
Zakres stron w tomie: 112-135
Autor: Bajler, Abram, Bajlerowa, Fela, Roj, Abram, Rokman, M., Szlamowicz, Izrael, Winer, Szlamek
Język: jidysz, polski
Lokalizacja: Koluszki-getto, Przygłów-getto, Radziejów Kujawski-getto, Wierzbnik-getto, Zamość-getto
Zawartość: a) Listy (2) Feli Bajlerowej z 11.02. i 18.03.1942 r. do NN. Szlamka Winera (Warszawa, ul. Muranowska 6 m. 15, u H.[Hersza i Blumy] Wasserów) w sprawie wyjazdu Szlamka do Zamościa. List zawiera też informacje dotyczące rodziny i znajomych., b) List Izraela Szlamowicza (Koluszki, ul. 11 Listopada 60) z 17.02.1942 r. do Szlamka Winera (Warszawa, ul. Wołyńska 9 m. 1, u Dwojry Sztatman) zawierający informacje od bratowej Szlamka, Feli Bajlerowej z Zamościa, i koledze, który wyjechał do Wierzbnika., c) List NN. 20.02.1942 r. (Wierzbnik, ul. Kolejowa 71, u Heleny Aurbach) do Szlamka Winera (Warszawa, ul. Wołyńska 9 m. 1, u Dwojry Sztatman) informujący o trudnej sytuacji w Wierzbniku., d) List od NN (Radziejów) z 20.02.1942 r. [d.st.] do Szlamka Winera (Warszawa, ul. Wołyńska 9 m. 1, u Dwojry Sztatman) informujący o poszukiwaniu Szlamka przez policję niemiecką (m.in. w Osięcinach), i śmierci najbliższych członków rodziny., e) List M. Rokmana (Przygłów) z 07.03.1942 r. do Grojnowskiego [Szlamka Winera] (Warszawa, ul. Muranowska 6 m. 15, u Hersza Wassera) zawiadamiający o ocaleniu brata (Sz. J.) autorki., f) Listy (3) NN. (Szlamka Winera) (Zamość, ul. Św. Piątka 21) z 21.03., 05.04., po 05.04.1942 r. do Hersza Wassera (Warszawa, ul. Muranowska 6 m. 15) informujące o warunków życia w getcie zamojskim, pomocy materialnej, losów najbliższej rodziny oraz alarmujące o istnieniu obozu zagłady w Bełżcu., g) List Abrama Bajlera (Zamość, ul. Św. Piątka 21) do Hersza Wassera (Warszawa, ul. Muranowska 6 m. 15) zawiadamiające o stracie całej rodziny (w tym także wuja Szlamka) w akcji likwidacyjnej w Zamościu.
Opis fizyczny: a) oryg., rkps (list z 11.02., rkps, atrament, 115x194 mm) (list z 18.03.1942, rkps na karcie pocztowej, stempel pocztowy, RŻ w Zamościu i Warszawie, atrament, 148x106 mm), k. 3, s. 6, b) oryg., rkps na karcie pocztowej, stempel pocztowy i RŻ w Warszawie, atrament, 148x105 mm, k. 1, s. 2, c) oryg., rkps (dwa charaktery pisma) na karcie pocztowej, stempel pocztowy i RŻ w Warszawie, atrament, 148x104 mm, k. 1, s. 2, d) oryg., rkps na karcie pocztowej, stempel pocztowy i RŻ w Warszawie, atrament, 146x104 mm, k. 1, s. 2, e) oryg., rkps na karcie pocztowej, stempel pocztowy i RŻ w Warszawie, atrament, 148x104 mm, k. 1, s. 2, f) oryg., rkps (listy z 21.03. i 5.04.1942 r. na kartach pocztowych, stemple pocztowe i RŻ w Zamościu i Warszawie,) 145x105 mm, k. 4, s. 8, g) oryg., rkps na karcie pocztowej, stempel pocztowy i RŻ w Warszawie, drobne uszkodzenia i ubytki tekstu, k. 1, s. 2
Uwagi: a) Na liście z 18.03.1942 r. adres nadawcy: „Zamość, ul. Św. Piątka 21.” Index: Reichenbachowa, Ule Bore (ul. Nowolipki 7 m. 9), Radzymińscy (ul. Pawia 41 m. 28, u Puttermilcha), [Rafał?] Grabiński, Majer., b) W adresie poprawka autora: ul. „Wołyńska” wpisana pod przekreśloną ul. „Nowolipki”, niżej dopisał: „dla Szlamka”. Wg Ruty Sakowskiej wspomniany w liście kolega Szlamka to Abram Roj, który 18.01.1942 r. uciekł z Chełmna., c) Dopisek z pozdrowieniami od Heleny [Aurbach], która figuruje jako nadawca listu. Wg Ruty Sakowskiej autorem listu jest Abram Roj, jeden z uciekinierów z obozu zagłady w Chełmnie. Index: Herber., d) Jako nadawca listu figuruje: „Juda Radziejewski (Radziejów).” Index: Ch. Lewi (Warszawa, ul. Nalewki 18 m. 18 lub Nowolipki 18 m. 18)., e) Index: Bibrowskie, Izbicki, Majer Łaski z Zelowa., f) Na listach z 21.03. i 5.04.1942 r., jako nadawca figuruje: „Fela Bajler, Zamość, Św. Piątka 21.” List z 05.04.1942 r. Szlamek podpisał nazwiskiem: „Grojnowski” (ps. Szlamka), inny fragment nazwiskiem: „Praszkier” (Gerszon Praszkier z Izbicy Kujawskiej był razem ze Szlamkiem w obozie w Chełmnie, gdzie zginął). Index: Kohn, Zysman, Rubinsztein, Groj[nowski?], Knopmacher, Chaim Rywen Izbicki., g) Adres błędnie napisany: „ul. Muranowska 16 m.[?]”, obok inf. rkps [urzędnika poczty?]: „Mur. 6 m. 15.”
Notatka Hersza Wassera: f) Grojnowski – Bajler
Słowa kluczowe: list, obozy zagłady, rodzina, wysiedlenie, przesiedlenia
Nazwa zespołu: Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy