MŻIH A-1123/113

Strona 279 albumu pamiątkowego resortu krawieckiego z getta łódzkiego. Na stronie portret sofera Abrahama Kapcana, współautora albumu. Prawdopodobnie to on spisywał teksty w języku jidysz kwadratową, hebrajską majuskułą oraz w języku niemieckim, być może jest także autorem niektórych stron tytułowych do rozdziałów. Pod rysunkiem podpis w języku jidysz: „Sofer Abraham Kapcan”. Sygnatura autora w prawym dolnym rogu: „Z. Holub / aus Prag”. W lewym dolnym rogu napis w języku niemieckim wersalikami: „Wykonano w resorcie dywanowym”. Cały album można obejrzeć pod nr. inw.: MŻIH A-1123.

Łódź getto łódzkie

205/348

205/348

Łódź-getto Litzmannstadt-Getto

ARG I 883

ARG I 883

Warszawa-getto getto łódzkie

MŻIH B-349/37

Na stronie tytułowej namalowany bukiet kwiatów pod którym znajduje się tekst życzeń napisany bardzo starannie, atramentem zielonym i niebieskim: „Najserdeczniejsze życzenia Jom-Kipurowe oraz pomyślnego, zdrowego i długiego żywota śle Panu Prezesowi Rumkowskiemu Zenia Lewinówna”. W lewym rogu nazwa miejscowości i data: „Litzmannstadt-Getto / dn. 11.X.1940 r.”. Bukiet kwiatów przecięty jest dwoma bokami ramki wykonanej złotą farbą. W boku równoległym do dłuższej krawędzi laurki wpisane zielonym atramentem: Litzmannstadt-Getto 1940 r.”.

Polska Łódź getto łódzkie

MŻIH B-349/36

Laurka noworoczna dla Chaima Mordechaja Rumkowskiego, Przełożonego Starszeństwa Żydów w getcie łódzkim. Strona tytułowa: ukośnie – od lewego górnego rogu do dolnego prawego leży złoty róg, z którego wysypują się warzywa w wielkiej obfitości: ogórki, marchewki, burami, sałata, ziemniaki. Z lewej strony u dołu odręczny napis: [tłum.] „Z powinszowaniem / Nowego Roku / Juljan Brzeziński z żoną / Anna Borensztajnowa / Maurycy Fajfel z żoną i córką”. Na odwrocie wiersz: [tłum.] „Dla W. Pana Prezesa”, zaczynający się od słów: [tłum.] „Jesteś dla nas, jak król dobry…”, kończący się słowami: [tłum.] „Niech nam żyje dobry król!”. W prawym górnym rogu napis niebieską kredką: „268”.

Polska Łódź getto łódzkie

B-349/51/4

Karta z albumu z okazji Nowego Roku zrobiona z szaro-zielonego kartonu. W dole hebrajski napis ozdobnym pismem rysowany granatową kredką i cyfra: „Grupa 6” zdobione rysunkiem pastucha poganiającego batem krowę. Powyżej przymocowana żółtą tasiemką laurka ze złożonej kartki koloru szarego. Pierwsza strona zdobiona, wyszywanym kordonkiem koloru niebieskiego i czerwonego, gołębiem. W środku hebrajski napis kredkami: [tłum.] „Dobrego Roku”.

Polska Łódź getto łódzkie

MŻIH B-349/51/5

Karta z albumu na Nowy Rok koloru szaro-zielonego. W dole napis granatową kredką ozdobną: [Patrz: Nap. Hebr.] zdobione rysunkiem gołębia z kopertą w dziobie i sceny przed domem puszczania przez chłopaka gołębia do dziewczyny. W górze przymocowana żółtą tasiemką laurka ze złotego papieru o ozdobnie ponacinanych brzegach. Do laurki dowiązana żółtą tasiemką inna laurka. Na niej napis: „Litzmannstadt ghetto 1940”.

Polska Łódź getto łódzkie

MŻIH B-349/51/7

Karta koloru szaro-zielonego z albumu noworocznego. W dole napis hebrajski wykonany ozdobnie w kolorze granatowym: [tłum.] „Grupa 8” ozdobiony rysunkiem dziecięcych zabawek: koń na patyku, piłka, miś, lalka. W górze przymocowana żółtą tasiemką obklejona złotym papierem kartonowa gwiazda Dawida. W środku napis w języku hebrajskim: [tłum.] „Dla miłego Prezesa Grupa 8”.

Polska Łódź getto łódzkie

MŻIH B-349/32

Laurka wykonana z zielonego bristolu. Na okładce akwarela przedstawiająca gałązki z czerwonymi kwiatami. Pod nim dedykacja w języku polskim: . „Drogiemu Prezesowi w dniu urodzin / Litmannastadt-Getto dnia 13 .03. 1941”. Wewnątrz laurki namalowane akwarelą drzewo, którego gałęzie sięgają kartki prawej. Na drzewie namalowane gniazdo pełne piskląt. Pod gałęziami, na obu stronach laurki tekst wiersza dedykowanego Prezesowi z okazji Jego Urodzin. Wiersz podpisany: Ewa Gersztejn.

Polska Łódź getto łódzkie

MŻIH B-349/23

Laurka z brystolu, na stronie tytułowej (lewej) namalowany kwiat i dwa pąki wśród liści. Na pąkach i wewnątrz kwiatu skupienia srebrnego proszku. Wewnątrz laurki, na stronie prawej, przy górnej, prawej krawędzi ozdobny napis: [tłum.] „pomyślnego Roku”. I dwa cm niżej, po środku: [tłum.] „Szanownemu Prezesowi panu Mordechajowi Chaimowi Rumkowskiemu”. Poniżej rymowany tekst życzeń noworocznych zaczynający się od słów. Przy dolnej prawej krawędzi data: [tłum.] „Wigilia Nowego Roku. Rok 1942. Litzmannstadt-Getto”.

Polska Łódź getto łódzkie

MŻIH B-349/51/7

Karta koloru szaro-zielonego z albumu noworocznego. W dole napis hebrajski wykonany ozdobnie w kolorze granatowym: [tłum.] „Grupa 9” zdobiony sceną w lesie z dziewczynką i ptakiem. W górze niezamocowana laurka przewiązana granatową tasiemką, złożona na pół. Na niej malowane 4 pomarańczowe paski, wyżej niebieska gwiazda Dawida wpisana w żółte koło. W środku napis kursywą w języku hebrajskim: [tłum.] „Na dobry rok 701”.

Polska Łódź getto łódzkie

MŻIH B-349/42

Ręcznie wykonana depesza do Mordechaja Chaima Rumkowskiego, wykonana na żółtym papierze siarkowym podklejony papierem ochronnym w fioletowy wzorek. Całość przeklejona jest wzdłuż krawędzi złotą papierową tasiemką. Na środku wyrysowana czarnym tuszem ramka, w której znajduje się właściwa depesza. Depesza ozdobiona jest rysunkami przedstawiającymi m. in. narzędzia pracy i materiału używane przez pracowników resortu papierniczego, np. prasa, pod którą leżą książki, cyrkiel, ekierka. Niżej przy lewej krawędzi: książka, młotek, abażur, pędzel, grzebień, nożyczki, torba papierosa, kałamarz z piórem.

Polska Łódź getto łódzkie

MŻIH B-349/28

Laurka noworoczna dla Chaima Rumkowskiego. Tekst życzeń zapisany akrostychem tworzącym odczyt: [tłum.] „Dla uczczenia Mordechaja Chaima Rumkowskiego naszego Przewodniczącego”. Tekst inskrypcji zapisany po hebrajsku czarnym tuszem w środku w dwu, górze i w dole po jednej kolumnach. Pojedyncze kolumny po bokach zdobione gwiazdami Dawida. Gwiazdy w środkowych polach zawierają inskrypcje podające daty i formuły noworocznych życzeń. [tłum.] „Z pomocą Haszem będziesz zapisany / Na Nowy Rok bądź zapisany / Wieczór Nowego Roku / Rok 702 LPK”. Górne gwiazdy łączy banderola z napisem: [tłum.]

Polska Łódź getto łódzkie

MŻIH B-349/11

Strona tytułowa: pocztówka z nadrukiem, w górnej części: [tłum.] „Dobrego roku bądźcie zapisani" przedstawiająca dziewczynkę i młodszego chłopca. Dziewczynka wkłada do skrzynki kopertę; w tle ogrodzenie, drzewa ogrodu. Druk barwny. Na odwrocie pocztówki tekst atramentem: [tłum.] „Do Pana Prezesa M. Ch. Rumkowskiego". Lewa część kartki zawiera tekst: [tłum.] „Od uczennicy I klasy. Szkoła przy ul. Marysińskiej 48. Ch. Jachimowicz".

Polska Łódź getto łódzkie

MŻIH B-349/31

Na stronie tytułowej napis [tłum.] „J. W. Pan, Przełożony Starszeństwa Żydów Ch. Rumkowski”. W prawym górnym rogu, w obwiedzionych tuszem konturach gwiazdy Dawida widnieje data: [tłum.] „1 Tiszri roku 5701 [1941]”. Wewnątrz laurki, na stronie lewej znajduje się tekst: [tłum.] „Zarząd Kuchni nr. II składa niniejszym najserdeczniejsze powinszowania z okazji Nowego Roku, oraz życzenia dalszej, owocnej prawy dla dobra współwyznawców”. Na stronie prawej zamieszczono podpisy, z których część jest nieczytelna.

Polska Łódź getto łódzkie

MŻIH B-349/51

Kartka z albumu noworocznego, wykonana z szaro-zielonego kartonu. W dole napis odręczny ozdobnym pismem hebrajskim: [tłum.] „Grupa 3” ozdobiony rysunkiem kury z kurczętami. W górze przymocowana żółtą tasiemką laurka (26 x 20) ze złożonej kartki. Na frontowej stronie gwiazda Dawida wykonana ołówkiem ze zdobionymi wicią kwiatową literami hebrajskimi w środku: [tłum. „R/osz/ h…?”]. W środku rysunek i napis ołówkiem: [tłum.] „Dobrego Roku 701 getto”. Rysunek przedstawia dziewczynkę wyciągającą ręce w geście powitalnym w dali krajobraz wiejski las [?] nocą.

Polska Łódź getto łódzkie

MŻIH B-280/1

15 banknotów z getta łódzkiego, o nominale 1 marki każdy. Banknoty są koloru zielonego, z widoczną cyfrą „1" w prawym dolnym rogu. Większą część zajmuje prostokątne wydzielone pole, otoczone ramką w kształcie łańcuszka ozdobionego gwiazdami Dawida. Z prawej strony u góry ramki widać wycięcie, w nim umieszczony numer serii. Niżej, w czarnym kwadracie, znajduje się gwiazda Dawida. W lewym górnym rogu, w kole, gwiazda Dawida, z prawej napis (czarny) w języku niemieckim: „QUITTUNG / ÜBER / Eine Mark / DER AELTESTE DER JUDEN IN LITZMANNSTADT / M. Rumkowski / Litzmannstadt den 15 mai 1940” [Pokwitowanie na / 1 markę / Przełożony Starszeństwa Żydów w Łodzi / Łódź 15 maja 1940]. Tło – siateczka ze splecionych gwiazd Dawida. Kolejne numery są w kolorze czerwonym. Rewers: w lewym dolnym rogu cyfra 1. Identyczne, jak na awersie prostokątne pole. W polu, pośrodku siedmioramienna menora, na niej szarfa z napisem: „Eine Mark", po obu jej stronach 2 koła z ośmioma krawędziami, w środku cyfra 1. Powyżej menory napis: .

Polska Łódź Getto

MŻIH B-197/11

Opaska z getta łódzkiego wykonana z filcu koloru zielonego. Pośrodku malowana żółtą farbą olejną Gwiazda Dawida o średnicy 3,5 cm. Powyżej napis w j. niemieckim. Napis malowany czarną farbą.

Polska Łódź Getto

MŻIH B-349/6

Blankiet telegramu z poczty w getcie łódzkim z napisami w języku niemieckim i jidysz. Depesza nr 3868 zawiera życzenia noworoczne w języku niemieckim dla Chaima Rumkowskiego napisane na maszynie do pisania. Życzenia podpisane: „D. Fabrykant z żoną”

Polska Łódź Getto

MŻIH B-202

Odznaka pamiątkowa wydana z okazji trzeciej rocznicy powstania Banku Emisyjnego w getcie łódzkim. U góry i u dołu – daty: 1940 i 1943. Na gwieździe Dawida wyryty napis: „BANK / LITZMANNSTADT / GETTO”. W środku gwiazdy zdobienie w kształcie banknotu jednomarkowego. Napisy na banknocie są tylko częściowo czytelne. W prawym górnym rogu napis: „Quittung / Uber” („Pokwitowanie na”), pośrodku: „Eine Mark” („Jedna Marka”) u dołu częściowo nieczytelny napis „Ch. Rumkowski”, dalej prawdopodobnie podpis. Z prawej strony u góry numer serii (nieczytelny).

Polska Łódź Getto

MŻIH B-276/8/1(a)

Karta żywnościowa z getta łódzkiego na 1,5 kg marchwi. Druk czerwonego koloru na papierze. Czarnym tuszem odbity numer 16265 (dwukrotnie w odpowiednich rubrykach).

Polska Łódź

ARG I 904

ARG I 904

Warszawa-getto

MŻIH B-349/2

Laurka noworoczna dla Chaima Rumkowskiego. Strona tytułowa: u góry biało-niebieska szarfa z napisem: „SERDECZNE ŻYCZENIA / NOWORCZONE” wykonanym niebieską i czerwoną kredką. Poniżej – czerwona kokarda, pod nią obrysowana z szablonu gwiazda Dawida, wokół niej delikatne, pastelowe kolory: zielony, niebieski, czerwony, żółty. W środku gwiazdy napis hebrajski wykonany niebieską kredką: „JAKOB KRYMALOWSKI / GHETTO / HOHENSTEINER str. / 78” (prawdopodobnie autor laurki). Wewnątrz laurki narysowana niebieską kredką otwarta księga. Na niej napisany jest czarnym tuszem wiersz w jidysz: [tłum.] „Z mojego dziecięcego serca / Przez męki i cierpienia / Przez złowrogie wiatry / Płyną gorące życzenia / Za twoją ciężką pracę / Tobie ojcze nasz / Ojcze o siwych włosach / Życzy Tobie dobrej starości / Świeżych sił i szczęśliwego roku / Jakub Krymałowski". Poniżej napis alfabetem łacińskim, dużymi, drukowanymi literami, dziecinnym charakterem pisma: [tłum.] „dobrego roku bądźcie zapisani".

Polska Łódź getto łódzkie

MŻIH B-349/43

Laurka noworoczna dla Przełożonego Starszeństwa Żydów w getcie łódzkim Chaima Mordechaja Rumkowskiego od wychowanków Helenówka. Składana na pół; wewnątrz, pośrodku, namalowana złotą i srebrną farbą gwiazda Dawida. Wewnątrz gwiazdy napis w języku hebrajskim: [tłum.]. „Getto”. W czterech rogach umieszczone symetrycznie prostokąty o srebrnych konturach, w które wpisane są życzenia noworoczne w j. hebrajskim, czytane od prawego górnego rogu: [tłum.] „Dobrego roku”. Prostokąty połączone są złotym łańcuchem. Strona 3: U góry napis złotymi literami w j. hebrajskim: [tłum.] „Bądźcie zapisani”. W lewym dolnym rogu w złotej, prostokątnej ramce, na wierzchu której, na złotym pałączku siedzą dwa zwrócone do siebie srebrne gołąbki, umieszczone są podpisy: [tłum.] „Naszemu Prezesowi / przesyłamy błogosławieństwa (Błogosławimy w Nowym Roku) / Wychowankowie Helenówka”.

Polska Łódź getto łódzkie

MŻIH B-349/47

Laurka wykonana z kartonu oklejonego papierem koloru białego. Całość okolona potrójną ramką w kolorach fioletowym, zielonym, czerwonym. W centralnej części rozeta podzielona wydzieloną ramką na dwie części. W środkowej napisy z życzeniami, to samo na obwodzie: [tłum.] „Grupa 5”. W górze, w rogach, gwiazda Dawida i dwie chorągiewki. W dole trzy koła z napisami w języku hebrajskim: [tłum.] „I ujrzą znów nasze oczy Syjon w miłosierdziu”. Powyżej dwa rogi. W górze, po środku metalowa zawieszka z drutu. Tekst laurki w języku hebrajskim. Laurka wykonana przez Jonę Harendorf zamieszkała w Łodzi, ul. Krzyżowa 14. Laurka pisana z okazji Nowego Roku, dedykowana prezesowi Judenratu w Łodzi Chaimowi Rumkowskiemu.

Polska Łódź getto łódzkie

MŻIH B-349/51/4

Karta koloru szaro-zielonego z albumu na Nowy Rok. W dole odręczny napis ozdobnym pismem hebrajskim: [tłum.] „„Grupa 5” ozdobione liśćmi i postacią wiejskiej kobiety. Do karty dołączona laurka złożona z dwóch kartek przewiązanych białą wstążką. Pierwsza karta malowana tuszem –scena nawiązująca do rysunku Liliena przedstawiająca orzącego rolnika o wschodzie słońca, na lewo starzec z laską i anioł z gwiazdą na piersi, pokazujący palcem scenę orki. W dole na banderoli napis: [tłum.]. „I ujrzą znów nasze oczy Syjon w miłosierdziu. Na drugiej karcie napis hebrajski tuszem: [tłum.]: „Na Dobry Rok bądźcie zapisani (grupa 5) 701”

Polska Łódź getto łódzkie

MŻIH B-349/23

Kartka z bloku rysunkowego. Dookoła kartki biegną dwie ramki: czerwona i niebieska. Wewnątrz, w górnych rogach narysowane dwie czerwono-niebieskie gwiazdy Syjonu z napisem w języku jidysz: [tłum.] „Zyjon”. W dolnych rogach rysunki doniczek pokolorowanych na czerwono z niebieskimi konturami. W lewym rogu, na doniczce z konwaliami początek daty 19, w roku w prawym na doniczce z tulipanem cyfry 41. W górze rysunek czerwono niebieskiej korony, w dole czerwono niebieska wstążeczka. Wewnątrz wieńca – rysunek świątecznego tortu na talerzu, kieliszka i butelki z napisem „Koniak”, symbolizujące tradycję wzajemnego obdarowywanie w święto Purim. Dookoła rysunku napis w jidysz: [tłum.] „Prezent dla pana prezesa Ch. Rumkowskiego”.

Polska Łódź getto łódzkie

ARG I 1485

ARG I 1485

getto łódzkie

MŻIH A-888/I/1-17

Lejzerowicz Izrael (1900 [1902] Łódź – 1944 Oświęcim) – malarz, grafik, krytyk artystyczny, poeta, współzałożyciel i członek ugrupowania „Start”. Pochodził z rodziny ubogiego łódzkiego krawca. Według niepotwierdzonych informacji studiował w Rzymie i w akademii sztuk pięknych w Berlinie. Więcej informacji na temat artysty: http://www.jhi.pl/psj/Lejzerowicz_Izrael Blok rysunkowy, 9 kart, 22 strony.

Łódź, getto

6577

Reprodukowana tu pocztówka napisana i wysłana została przez moją najukochańszą i nieodżałowaną Matkę w dniu 2.XII.1940 r. z Getta w Warszawie i dotarła do mego Brata, będącego wówczas w Azji Centralnej. Reprodukowane tu znaczki pocztowe z Getta w Łodzi zaprojektowane i wykonane zostały przeze mnie wspólnie z Zespołem Artystów Malarzy, Grafików i Fotografików w Wydziale Statystycznym Biura Ewidencji Ludności w Getcie w Łodzi. Bony premiowe z obozu koncentracyjnego Oświęcim o wartości łącznej 5 RM wypłacili mi Niemcy na przełomie 1944-1945 r. za wielomiesięczną, ciężką pracę w jednym z obozów oświęcimskich, w czasie której byłem wielokrotnie maltretowany i kilkakrotnie bity razem z innymi ofiarami sadyzmu nadzorców, w okresie ponadto, kiedy wartość nabywcza tych bonów stała się problematyczna z powodu braku czegokolwiek w kiosku obozowym. (tekst autora).

Warszawa getto warszawskie Łódź getto łódzkie Auschwitz-Birkenau