Notki biograficznej nie ma zaś w wielotomowej publikacji stanowiącej sumę wiedzy
o Żydach, jaką jest Encyclopedia Judaica, czy w dwutomowej The Encyclopedia of
Jews in Eastern Europe, co w jakiś sposób świadczy o tym, że wiedza o jednym z ważniejszych współpracowników Oneg Szabat, jak wyraził się o Szymonie Huberbandzie Ringelblum, nie jest dostatecznie dobrze rozpowszechniona3.
Wskazane publikacje tylko częściowo się uzupełniają, do tego zawierają nieścisłości, które wprowadzają chaos informacyjny do naszej wiedzy na temat biografii Huberbanda. Ponadto należy odnotować problem o charakterze metodologicznym, polegający na wybiórczym stosowaniu przypisów z adnotacjami, podających źródła informacji na temat jego życia i twórczości. Znaczna bowiem część informacji o nim pochodzi ze źródeł innych niż Archiwum Ringelbluma. Prawdopodobnie autorzy obu szkiców korzystali z relacji osób, które pamiętały Huberbanda lub miały na jego temat dokładną wiedzę. Informatorzy ci pozostają jednak anonimowi.
Nieścisłości pojawiają się już na wstępie i są związane z datą urodzenia Huberbanda. Bernard Mark w Polskim słowniku biograficznym sugerował, że mógł być to rok 19124. Kwestię tę definitywnie rozstrzyga informacja zawarta w Meldekarte für Juden (dok. 6), dokumencie wystawionym przez warszawski Arbeitsamt, gdzie w odpowiedniej rubryce zapisano 19 kwietnia 1909 r.5 Weryfikacji tej daty nie można przeprowadzić na podstawie księgi akt stanu cywilnego wyznania mojżeszowego, gdyż nie zachowały się one dla roku 19096.
Kolejną kwestią jest ustalenie pochodzenia rodziny Huberbandów. Sakowska
i Kuberczyk, autorzy najszerszego, obfitującego w szczegóły biogramu Szymona Huberbanda, podali, iż przodkowie rabina wywodzili się z zamożnej warszawskiej rodziny bankierskiej (fun a warszewer gwirisz-bankiriszer miszpoche)7. Na nieco inny status materialny i społeczny wskazali autorzy biogramu zamieszczonego w KHS, informując, że przodkowie Huberbanda byli bogatymi piekarzami i kupcami z Warszawy. Autorzy obu opracowań nie precyzują jednak, jakiego czasu dotyczą te informacje – XX, XIX w. czy może jeszcze wcześniejszego okresu8.
Pomocne w rozwikłaniu tej ważnej kwestii mogą okazać się wzmianki zamieszczone w „Kurierze Warszawskimˮ. Czytamy w nim, że w 1911 r. wybuchła tzw. afera dyskontera Izraela Huberbanda w związku z udzielanymi przez niego kredytami wekslowymi. Przyczyną całego zamieszania była niewypłacalność dyskontera. Poszkodowanymi były nie tylko osoby indywidualne, ale również straciło na tym wiele ważnych polskich instytucji, banki i domy kredytowe, gdyż operacje przeprowadzane przez
3 Encyclopaedia Judaica, Jerusalem 1972; The YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe, red. Gershon David Hundert, New Haven–London 2008. Na temat podziwu i szacunku Ringelbluma dla Huberbanda zob. Kronika getta, s. 451–452.
4 B. Mark, Szymon Huberband, s. 77. Rok 1912 podano np. w krótkim biogramie Szymona Huberbanda we Wstępie w: Ludzie i prace „Oneg Szabat”, s. XXI. Zob. też Marcin Urynowicz, Listy o Zagładzie. Kryptoinformacja, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2001, t. 1, s. 123.
5 Dok. 6.
6 Archiwum Państwowe w Kielcach ma w swoich zasobach komplet ksiąg stanu cywilnego zarówno urodzeń, małżeństw, jak i zgonów okręgu bóżniczego miasta Chęcin tylko z lat 1826–1907.
7 R. Sakowska, T. Kuberczyk, Szimon Huberband, s. 149.
8 KHS, s. XXI.
