weszli do wsi, Goldman rozpoznał jednego człowieka, który był tu w 1914 roku.
Zaprzyjaźnili się i życie spokojnie toczyło się dalej.
[44] Po krótkim pobycie we wsi tamci odeszli. Na ich miejsce przyszli inni, którzy
żydowskiego dziedzica razem z jego rodziną oraz pozostałych żydowskich mieszkańców bardzo gnębili.
W szabat [kiedy przypada czytanie paraszy] Lech lecha, 8 [dnia miesiąca] cheszwan 5700967, weszli do bejt ha-midraszu podczas trwającej modlitwy.
Wydali rozkaz, by wyjąć zwoje Tory i je podpalić właśnie teraz, w szabat, a wszyscy Żydzi odziani w tałesy mają utworzyć krąg i tańczyć wokół płonących zwojów, póki będą się one palić.
Żydzi, którzy ociągali się z wykonaniem zadania, wykręcali się lub niezbyt dobrze
tańczyli wokół ognia, zostali okrutnie pobici.
Nazajutrz, w niedzielę, dziewiątego dnia miesiąca cheszwan 5700, wszystkich
Żydów z dziedzicem na czele wygnano ze wsi jak stali, nie pozwalając im niczego ze sobą zabrać.
[45] Stoczek
We wtorek, dzień przed wigilią Rosz ha-Szana 5700, tamci wkroczyli do miasteczka, które w większości było zamieszkane przez Żydów.
Tego samego dnia zebrali wszystkich Żydów na środku rynku. Następnie wszystkich wyprowadzili za miasto, a miasto od krańca do krańca puścili z dymem. Spłonął tam cały żydowski majątek na sumę, której nie da się oszacować. W czasie pożaru spłonęła też bóżnica i bejt ha-midrasz968.
[46] Strzegowo
Bóżnica w Strzegowie (niedaleko Mławy) została wybudowana 50 lat temu przez
miejscowego bogacza i filantropa Icchaka Meira Piotrkowskiego969. Bóżnicę wzniesiono w stylu orientalnym. W środku dzieli się ona na dwie części: większą dla mężczyzn, mniejszą dla kobiet. Bóżnica mogła pomieścić 300 osób.
Z powodu szybkiego wzrostu ludności żydowskiej miejscowa gmina w roku 1930
w bezpośrednim sąsiedztwie bóżnicy wybudowała pokaźny bejt ha-midrasz. W bejt ha-midraszu codziennie dziesiątki młodzieńców studiowało w najlepsze. Wielu gospodarzy oddawało się tu nauce po modlitwie rano i wieczorem.
W pierwszych dniach wojny bóżnica wraz z bejt ha-midraszem zostały zmienione
w schronisko dla setek Żydów, którzy uciekli z Mławy.
Kiedy tamci weszli do miasteczka, usunęli stamtąd wszystkich uchodźców, a bóżnicę i bejt ha-midrasz zmienili w oborę. Do dzisiejszego dnia we wspomnianych dwóch budynkach znajdują się dziesiątki sztuk bydła.
967 21 października 1939 r.
968 Synagoga znajdowała się na rogu Rynku i nieistniejącej obecnie ul. Bóżniczej.
969 Icchak Meir Piotrkowski, właściciel majątku w Radzimowicach, zamieszkał w Strzegowie ok. 1902 r. i na miejscu wyrąbanego lasu zaczął osiedlać Żydów. Zob. Icchak Bogen, Di antsztejung un antwiklung fun Strzegowe (żyd., Początki i rozwój Strzegowa), w: Strzegowe jizker-buch (żyd., Księga Pamięci Strzegowa), New York 1951, s. 18.
