Opinię, że pod pojęciem „Kenaan” należy rozumieć kraje słowiańskie, podzielają
także dr Kohut1230, Güdemann (w Ha-Tora we-ha-chajim, str. 81–85), dr Schiper
(Kultur-geszichte fun di Jidn in Pojln bes mitlelter, str. 41, uwaga 21), dr [Bruckus]1231 i inni.
Narody słowiańskie określane są wyrazem „Gabel”1232, jak wynika z listu reb Chasdaja1233 do króla Chazarów1234, w którym napisał m.in.: [III] „Pod wyrazem Gebalim ma na myśli Słowianˮ1235.
Zunz wskazuje na wiele źródeł, z których wynika, że „Gabel” (wyraz zaczerpnięty
z Księgi Psalmów 89,71236) oznacza kraje słowiańskie1237.
[9/6 ] Rozdział 2
W jakich czasach i u jakich autorów znajdują się wzmianki o języku Kenaan, jak
również o Żydach, zamieszkujących Gabel, Kenaan, Asklawonię
W wieku X
Wiadomości o Żydach w krajach słowiańskich pojawiają się już w X wieku. Chasdaj
w liście swym do króla Chazarów1238, pisanym około roku 9501239, pisze m.in.: [IV] „I przybyli wysłannicy króla Gebalim, a wśród nich dwaj Żydzi, imię jednego Saul, a imię drugiego – Josef”).
Rabejnu Gerszom Meor ha-Gola (urodzony w Metzu w 960 r., zmarł w roku 1040)
w komentarzu swym do traktatu talmudycznego Chulin przytacza kilkakrotnie brzmienie pewnych słów z języka słowiańskiego – jak podaje – w języku Kenaan. Tak na przykład objaśniając (Chulin 8a) aramejski termin kaflej jako mięso z okolic lędźwi, Rabejnu Gerszom dodaje, że jainu [?] trajwono w języku Kenaan.
[Chulin] 47b – aramejskie cheszuta (żółć), Rabejnu Gerszom tłumaczy: homlin
(chmiel) w języku Kenaan;
[Chulin] 54a – aramejskie kafa-dida (grzbiet), Rabejnu Gerszom tłumaczy: pleca
(plecy) w języku Kenaan;
[Chulin] str. 77a – erkuma (ścięgna), Rabejnu Gerszom tłumaczy: tig w języku
Kenaan.
Pisząc „język Kenaanˮ, autor ma na myśli mowę używaną przez Żydów słowiańskich, a nie tylko właściwych Słowian. Bo cóż mogło obchodzić autora żyjącego w Metzu, jak ten czy ów wyraz z Talmudu brzmi po słowiańsku?
1230 □ (8) Patrz Przedmowa do Aruch Completum, część IV – Kenaan.
1231 □ (9) Patrz: „Historisze Szriftn”, t. 1, uw. 46.
1232 Właśc. Gebalim – niezidentyfikowana bliżej nazwa jakiegoś ludu słowiańskiego.
1233 Chasdaj ibn Szaprut (X w.), uczony związany z dworem Umajjadów w Kordobie.
1234 Józef (X w.), król Chazarów.
1235 □ (10) Aruch Completum, część IV, hasło „Kenaan”, Albek wstęp do Rab”n, uw. 5.
1236 Gebalici: Ps 83,8.
1237 * Najnowsze badania świadczą przeciwko tezie, że „Gebalim” oznaczają Słowian.
1238 □ (1) Patrz: list na początku „Sefer kuzari”.
1239 □ (2) Patrz: Dubnow, Jidysze geszichte, New York 1924, Der mitlelter, par. 5.
