którymi ma władzę, zmusza ich do porzucenia wiary, tak jak Słowianie robią w krajach zachodnich”.
Rabi Abraham Ibn Ezra (urodzony w Toledo w 1089 r., zmarł w r. 1067) pisze
w swym komentarzu do Księgi Abdiasza1254: [IX] „Słyszeliśmy, [że] ... to Kenaanejczycy”.
Rabi Eliezer ben Natan (Rawen; żył w XII w.) pisze w swych responsach1255: [X]
„Gdy byłem w Slawoniiˮ1256. Opisując zwyczaje Żydów w krajach słowiańskich, mówi o „gminach kraju Kenaan”1257 i „ubiorach kobiet u Słowian”1258.
Rabi Eliezer ben Joel ha-Lewi (Rawja; urodzony w Bonn w 1160, zmarł w 1235 r.)
w swych rękopisach trzykrotnie wspomina Żydów z krajów słowiańskich, zwanych
przez niego Kenaan1259.
[11/8] Wiek XIII
Rabi Eliezer z Wormacji (ur. w Moguncji w r. 1176, zmarł w r. 1235) w dziele
swym Rokeach1260 mówi kilka razy o Żydach słowiańskich jako o mieszkańcach kraju „Kenaan”.
Rabi Jehuda he-Chasid (zmarł w Ratyzbonie w r. 1216) przytacza w swym Sefer
he-chasidim ha-katan1261 wyrazy słowiańskie. I tak na przykład pisze on: [XI] „Nie
wymawiaj miar ani liczb w szabat lub święto, mówiąc: Daj mi «kwartę» lub «pół
kwarty»”.
Rabi Dawid Kimchi (Radak; ur. w Narbonne we Francji w r. 1160, zmarł w r. 1235)
pisze w swym komentarzu1262: [XII] „Tradycja mówi, że ludzie z kraju Alemania byli Kenaanejczykami w czasach Jehoszui i dziś nazywamy ich Kenaanejczykamiˮ1263.
Rabi Izaak z Wiednia (ur. w Czechach w 1200 r., umarł w r. 1270) opowiada
w swym dziele, Or Zarua1264 o dwóch chłopcach z Polski, którzy ocaleli z pogromu w Przemyślu, a uratował ich pewien Słowianin: [XIII]1265 „I zobaczyliśmy pewnego Kenaanejczyka i rozpoznałem [go]”.
1254 □ (14) Na końcu Księgi Abdiasza.
1255 □ (15) Znanych również jako „Ewen ha-ezer”.
1256 □ (16) Tamże, siman 8.
1257 □ (17) Rawen, Eruwin, siman 403.
1258 □ (18) Tamże, Szabat, siman 327.
1259 □ (19) Patrz: opublikowana niewielka część Rawja w tłumaczeniu rabiego Chaima Natana Dembicera, pt. Liwjat chen (hebr., Wieniec uroczy, motyw Prz 1,9, 4,9). Wspomniana tu „niewielka część” odnosi się do dzieła Abi ha-Ezri; wydana była w Krakowie w 1882 r.
1260 Dosł. sprzedawca (albo producent) perfum (hebr.); wartość numeryczna imienia Eliezer i słowa Rokeach w j. hebr. jest jednakowa; autor tego dzieła był mistykiem.
1261 □ (20) 15b. Mała księga chasydów (hebr.).
1262 □ (21) Koniec Księgi Abdiasza.
1263 □ (22) „Alemania” oznacza Niemcy. Jednak wykazaliśmy już, że jest to błąd. „Kenaan” oznacza Sklawonię.
1264 □ (23) Or zarua, siman 694.
1265 □ (24) Więcej na ten temat: patrz rozdział VI.
