reb Dawida Tedli [?] Szprinc1368, oraz wspomnianego już rabiego Lipmana
Mühlhausena1369.
Rabi Abraham Zacuto (urodził się w Salamance w 1450 r., zmarł w r. 1510) opowiada w swymi dziele Juchasin o polskich Żydach, którzy wraz z Żydami innych krajów są zwolennikami mędrców Miszny, a przeciwnikami Karaitów: [LXII] „Znajdziesz wszystkie [27/24] gminy żydowskie … na wszystkich wyspach morza greckiego1370 … w całych Niemczech, Turcji, Francji i kraju Polin… które w opinii mędrców Misznyˮ.
Rabi Israel z Brna (urodził się w Niemczech [s] w 1400 r., zmarł w r. 1480) podaje
w swych responsach wiele ważnych wiadomości o Żydach z Polski. Rabi Israel z Brna pisze1371: [LXIII] „Odpowiedź tę wysłałem do Krakowa i choć mogłem okazać pobłażliwość i zezwolić, lecz serce mi nie pozwoliło, gdyż nie są uczonymiˮ. Dalej rabi Israel opowiada nam o pewnej kobiecie imieniem Szyfra, którą obywatele Brna osadzili w więzieniu za to, że gdy dali jej do sprzedania klejnoty i inne rzeczy, to zamiast sprzedać, dała wszystko na przechowanie Żydom. Za takie przestępstwo groziła kobiecie kara śmierci. Obywatele miasta zażądali, by Żydzi oddali im rzeczy, to wypuszczą kobietę z więzienia. Wszyscy Żydzi uczynili w ten sposób za wyjątkiem dwóch: Jakuba Mojżesza i polskiego Żyda, którego nazywano Lejzer Polak1372. Jeszcze w innym miejscu tak pisze: [LXIV] „I tak wynika nam w sprawie podatków, że nawet teraz zwolnieni są z nich rabini Austrii, Polski i Saksoniiˮ1373.
Rabi Israel z Brna opowiada o strasznym mordzie dokonanym we Lwowie przez
dwóch Żydów z Poznania. Treść tej wiadomości jest następująca1374: [28/25] [LXV] „Pokój wam, święte bractwo ze Lwowa. O mordzie dokonanym w waszym mieście: Nachman złoczyńca rozpoczął mord, a ów Symcha zakończył. Świadkowie mówią, że ów Nachman uderzył niejakiego Nisana nożem w głowę i zranił go tak, … że tamten nie mógł utrzymać się na nogach. I kręcił nożem tam i z powrotem. I wtedy Nachman krzyknął do Symchy: «Bij go, bij Nisana!». I Symcha bił Nisana drewnem zwanym „kojl”, aż tamten (Nisan) upadł na ziemię. A gdy już leżał na ziemi, Symcha uderzył go jeszcze trzy razy. A Mosze, syn Aszera, zeznał, że Symcha ów był pijany, a o Nisanie zeznał, że był kompletnym nieukiem, że nawet jednej litery nie rozróżniał i nie zakładał nigdy tefilin … To on właśnie wszczął bijatykę, gdyż chwycił dwa drewna, by rzucić nimi w Symchę. Piszecie, że Symcha żałuje i prosi o pokutę, a Nachman nie żałuje i nie prosi o pokutę. Obydwu nazywam mordercami … A to, że zabity Nisan był kompletnym nieukiem, nie zwalnia mordercy od winy. A wiadomo, jaka jest pokuta za morderstwo. … A o tym Nachmanie złoczyńcy nie napiszę żadnej odpowiedzi,
1368 Dawid Sprinz (Sprinc) z Norymbergi, „wmieszany w okropny proces trydencki r. 1475”. Zob. Majer Bałaban, Historja Żydów w Krakowie i na Kazimierzu 1304–1868, Kraków 1931 (reprint 1991), t. 1, s. 67 i 68.
1369 □ (22) [brak objaśnienia w oryg.].
1370 Morze Jońskie lub Egejskie.
1371 □ (24) Responsa Mahari z Brna, siman 54. [Brak przypisu 23 w oryg.].
1372 □ (25) Ibid., responsa 57–58.
1373 □ (26) Ibid., responsum 102.
1374 □ (27) Ibid., responsa 164–165.
