Terminy związane z kulturą żydowską
Admor – skrót oznaczający: nasz Pan mistrz rabin.
Aguna – samotna kobieta, której mąż przepadł bez wieści i która z tego powodu nie może powtórnie wyjść za mąż.
Ahawat Israel – dosł. miłość (ludu) Izraela, miłość współbraci (Żydów).
Al chet – publiczne wyznanie grzechów, odmawiane w czasie świąt noworocznych.
Alija – dosł. wstępowanie, wznoszenie się; symboliczne określenie imigracji do (Ziemi) Izraela; w synagodze – wezwanie do czytania fragmentu Tory.
Amud – w synagodze pulpit, od którego kantor prowadzi modlitwę.
Arba kosot – dosł. cztery kielichy wina, które należy wypić w trakcie sederu.
Arba minim – cztery rośliny związane z obchodami świąt Sukot: gałązki palmy, mirtu i wierzby oraz etrog.
Arba mitot bejt din – cztery sposoby, na jakie sąd może skazać w przypadku orzeczenia kary śmierci: ukamienowanie, spalenie, uduszenie, przebicie mieczem.
Aron ha-kodesz – dosł. święta skrzynia (szafa); w synagodze miejsce przechowywania zwojów Tory; może to być wgłębienie w ścianie wschodniej lub specjalny obiekt, zwykle bogato zdobiony, ustawiony przy tej ścianie; wyznacza kierunek modlitw.
Aseret jemej tszuwa – dziesięć dni pokuty między Rosz ha-Szana a Jom Kipur (tzw. Straszne Dni).
Atara – ozdobna, nieraz haftowana srebrną nicią podłużna naszywka na tałes, umieszczona wzdłuż krawędzi zakładanej na ramiona lub głowę.
Awinu Malkejnu – Ojcze nasz, Królu nasz – fragment wielu modlitw.
Baal kore – odczytujący w synagodze fragment Tory z paraszy przypadającej na dany tydzień.
Babiniec – część synagogi przeznaczona dla kobiet, często na balkonie lub galerii.
Bocher (l. mn. bocherim) – młody, zwykle nieżonaty mężczyzna zajmujący się studiami talmudycznymi w jeszywie.
Balemer – zob. bima.
Bejt ha-midrasz – dom studiów religijnych, także dom modlitwy.
Besamim biks (żyd.) – puszka na wonności, używana podczas hawdali.
Bima – w synagodze podwyższona platforma, z której odczytuje się Torę i wygłasza kazania.
Błogosławieństwo kapłańskie – wypowiadane w synagodze przez potomków kohenów, według rytu aszkenazyjskiego w czasie nabożeństw w dni świąteczne i Straszne Dni.
Bodek (l. mn. bodkim) – osoba badająca zgodność z rytuałem i prawem religijnym.
Bóżnica – zob. synagoga.
Bractwo pogrzebowe – zob. Chewra kadisza.
Cadyk (z hebr. sprawiedliwy) – zob. rebe.
Cedaka – dobroczynność; cedoke puszke (aszk.) – puszka na datki.
Chabad – kierunek chasydyzmu, powstały w końcu XVIII w., w którym cadyk jest
kierownikiem duchowym wspólnoty, a nie pośrednikiem między wiernymi a Bogiem; nazwa jest akronimem od słów: chochma (mądrość), bina (inteligencja) i daat (wiara).
