RRRR-MM-DD
Usuń formularz
  • Powrót

Utwory literackie z getta warszawskiego

Tytuł:Utwory literackie z getta warszawskiego

Sygnatura: AR tom 26

Autor: Agnieszka Żółkiewska, Marek Tuszewicki

Język: polski

Numer: 26

Opis: Tom obejmuje literacką spuściznę getta warszawskiego zachowaną w Archiwum Ringelbluma. Ukazuje różne oblicza życia artystycznego „miasta za murem”. Zaświadcza o bogatym, wielojęzycznym repertuarze imprez kulturalnych, które pomagały mierzyć się z okropieństwami codzienności: represjami, głodem, wszechobecną śmiercią. Utwory powstałe w warunkach zamknięcia – zarówno wysokich lotów poezja, proza i dramat, jak też przyśpiewki tworzone w aresztach i szopach – służyły w równym stopniu twórcom i odbiorcom, wyznaczając przestrzeń spontanicznej twórczości. Niniejszy tom zawiera również przekład jedynej wydanej drukiem przez podziemie getta antologii literackiej „Pajn un gwure” (Męka i bohaterstwo) oraz niezwykły zbiór tekstów folkloru, żywe echo warszawskiej ulicy, odciętej od reszty miasta.

Tom pełnej edycji ARG: 26

strona 180 z 920

Osobypokaż wszystkie

Miejscapokaż wszystkie

Pojęciapokaż wszystkie

Przypisypokaż wszystkie

Szukaj
Słownik
Szukaj w tym dokumencie

Transkrypt, strona 180


138 Rozdział 3. Poezja [44]

44.

04.1941, Warszawa-getto. N.N., Wiersz "…זיוה-לגיצ ןטיור א ןיא" [„W domu z czerwonej cegły”]. Satyra na TOZ122

[1] W domu z czerwonej cegły
mieści się warszawska siedziba TOZ-u123
obok niej ogród z drzewkami białymi –
wśród nich spoczywają nieżywi…
Ale w budynku jest całkiem gwarno,
tam siedzi, rozkazuje,
klnie, złorzeczy, wykrzykuje,
kierownik TOZ-u, niech mu się sto dwadzieścia lat darzy!
To dr (Ho Ho) Hozenblum124:
Czasem mu łatwo idzie czasem po grudzie
nigdzie go nie ma i jest wszędzie!

* * *

Ale kto się tu krząta
po wszystkich kątach i mówi słówkami skąpymi, pół,
wiecie przecież! To doktor Pal-be!125

A ona126 strapiona i na twarzy blada
(dźwiga TOZ-u ciężar nie lada)
umęczona, przejęta, zmartwiona –
oj, znowu kucharki się schowały –
włosy rozpuszczone, nosek lekko przypudrowany
a komitet aprowizacji127 nudzi i nudzi
i głowa boli, robi się ciężka –
a mój Jasieczek128 na mnie w domu czeka!
Kto mi spod ręki zabrał uchwyt?
Wciąż macie długi, towarzyszu zarządco –
sądzicie, że to nie was mam na myśli? –
Tak to słowa, uśmiechy rozdawała,
kucharkom życie osładzała.
[2] I trzymała wszystkich razem –
I wszyscy się doń jak do matki