Wstęp XXXI
Opowiadania z cyklu W czasach Hamana Drugiego są najprawdopodobniej tylko ułamkiem ogromnego dorobku pisarskiego Felda, który powstał w getcie warszawskim. Według informacji zebranych przez Bernarda Marka pisarz zakopał część swoich rękopisów pod drzewem na podwórku przy ulicy Gęsiej 43 w pierwszej połowie 1941 r.55
Podjęte po wojnie poszukiwania nie przyniosły jednak żadnych rezultatów.
Dramat
Twórczość dramatyczną w tym tomie prezentują dwie sztuki: komedia Miłość szuka mieszkania Jerzego Jurandota56 oraz poemat dramatyczny w trzech aktach Hiob Icchaka Kacenelsona57. Tylko pierwsza z nich doczekała się realizacji scenicznej w getcie – jej pokaz premierowy odbył się w teatrze Femina w styczniu 1941 r.
Komedia Jurandota stanowi przeróbkę sztuki rosyjskiego dramaturga Walentyna Katajewa Kwadratura koła58, której inscenizacje cieszyły się popularnością w przedwojennej Polsce59. Choć w getcie warszawskim nagminnie dopuszczano się przepisywania i plagiatowania starego repertuaru, w tym wypadku mamy do czynienia z twórczym wykorzystaniem pierwowzoru, który został dopasowany do realiów gettowych pod względem czasu, miejsca i akcji, a także języka. Komedię Jurandota należy odczytywać przede wszystkim jako satyrę na stosunki panujące w getcie. Utrzymana jest w lekkim, wodewilowym stylu, nawiązującym do przedwojennych przedstawień komediowych. Jako ciekawostkę warto dodać, że zachowała się w rękopisie, który nie wygląda na odpis, tylko na autentyk, o czym świadczą zmiany i poprawki naniesione niewątpliwie ręką samego autora.
Poemat dramatyczny Kacenelsona stanowi z kolei wierszowaną parafrazę Księgi Hioba. To także jeden z nielicznych utworów literackich opublikowanych w postaci książkowej w getcie warszawskim. Został wydany w 1941 r. przez wydawnictwo syjonistycznej organizacji młodzieżowej Dror, z którą autor pozostawał w bliskich kontaktach. Była to szczególna jak na tamte czasy publikacja książkowa, napisana na maszynie i powielona w ok. 150 egzemplarzach. Projekt plastyczny okładki wykonał znany przedwojenny grafik i ilustrator książek Salomon Nusbaum.
Kacenelson dość swobodnie potraktował biblijny pierwowzór. Z pewnością nie miał ambicji stworzenia jego wiernej adaptacji. Najwyraźniej widać to w akcie trzecim, w którym autor zestawił obok siebie narrację z długimi cytatami zaczerpniętymi
