28 Rozdział 1. Organizacja, instytucje, warunki bytowe [2]
żydowska orkiestra symfoniczna pod przewodnictwem Szymona Pullmana144, M[ariana] Nojtajcha i A[dama] Furmańskiego, koncerty żydowskiego słowa, piosenki i muzyki, jak również ostatnie – pierwszy prawdziwy przełom po dwóch latach – występy Diany Blumenfeld i Jonasa Turkowa w Frojd’s teorie fun chalojmes145, która to sztuka miała już kilka przedstawień i przyciąga szczególną widownię. W związku z tym spektaklem Żydowska Organizacja Kulturalna wydała następujący apel do przyjaciół kultury żydowskiej: „Znów postępujemy krok naprzód; po tym, jak w ciągu ostatnich kilku miesięcy obdarowano nas teatrami dla Żydów – żydowskie to one nie były – Jonas Turkow i Diana Blumenfeld zaczęli ostatnio grać Frojd’s teorie fun chalojmes, w tej samej sali przy Tłomackiem 5, w której [18] przed wojną też grali tę właśnie sztukę. Dla nas wszystkich, którzy tęsknimy za dobrym żydowskim teatrem, to jest ważna data. Po tym, jak działalność wznowiły nasze żydowskie szkoły, po tym jak otworzyliśmy żydowską bibliotekę ludową, występy teatralne J[onasa] Turkowa i D[iany] Blumenfeld są ważnym ogniwem w łańcuchu kultury żydowskiej, świadectwem tego, że życie żydowskie całkiem się nie rozpadło, że trzymamy straż i chronimy prawdziwy dorobek kulturalny. Spotkajmy się wszyscy na przedstawieniu w sobotę 8 listopada br. w sali przy Tłomackiem 5, o godz. 4:30 po południu146; spotkają się sami swoi, aby podziękować artystom oraz zademonstrować ciągłość działalności kulturalnej i silną wolę dalszego budowania, na złość szundowym i prawie szundowym teatrom na żydowskiej ulicy, w którymkolwiek z języków by nie grały – po żydowsku czy po polsku. Żywiąc przekonanie, że wraz z nami pójdziecie pod prąd, zapraszamy na sobotni występ”. Tymi słowami kończy się apel. Być może rzeczywiście będzie to krok naprzód na drodze do lepszego żydowskiego teatru, stworzonego i utrzymywanego przez społeczność żydowską, a nie przez ludzi do tego niepowołanych, ze „znajomościami”; [być może uda się] raz na zawsze pozbyć niechcianych komisarzy, którzy mają jeden jedyny cel, a mianowicie wprowadzić teatr żydowski na „dokładnie wytyczoną” ścieżkę i zniszczyć wszelkie przejawy żydowskiej działalności kulturalnej.
[tłum. z j. żyd. Aleksandra Geller]
ARG I 662 (Ring. I/90)
Opis: oryg. lub odpis, mps (uzup. rkps, atrament, ołówek), j. żyd., 208×295 mm, k. 18, s. 18.
