Słownik skrótów i terminów częściej występujących w tekście 845
podporządkowana politycznej reprezentacji Żydów warszawskich – Komisji Koordynacyjnej Żydowskiego Komitetu Narodowego i Bundu. ŻOB stawiła opór Niemcom w styczniu 1943 r. i w kwietniu–maju 1943 r. W okresie istnienia getta szczątkowego ŻOB przeprowadzała działania ekspropriacyjne w getcie i wykonywała wyroki śmierci na kolaborantach.
Żydowska Samopomoc Społeczna (ŻSS, ŻTOS, Żytos, Żetos) – oficjalnie działająca organizacja pomocy społecznej, której zalążki powstały we wrześniu 1939 r., w Warszawie, w postaci Komisji Koordynacyjnej Organizacji Społecznych i Opiekuńczych (KK), początkowo działająca wspólnie ze Stołecznym Komitetem Samopomocy Społecznej. Nazwa ŻSS była używana od lutego 1940 r., a formalnie została przyjęta 29 maja 1940 r. Na początku 1940 r. KK z organizacji o zasięgu lokalnym (Warszawa i okolice) została przekształcona w organizację działającą w całym GG. Prezesem ŻSS był Michał Weichert (do lipca 1944 r.). Pod szyldem ŻSS działały różne organizacje społeczne i kulturalne, m.in. Centos, TOZ, ORT. Lokalne jednostki ŻSS zajmowały się tworzeniem i zaopatrzeniem schronisk dla uchodźców, sierocińców, domów starców, kuchni ludowych, rozdzielały produkty żywnościowe.
Terminy związane z kulturą żydowską Uwaga: Zestawienie nazw miesięcy wg kalendarzy żydowskiego i gregoriańskiego podano na końcu słownika.
Akeda (hebr.) – związanie ofiary przed jej złożeniem; według historii biblijnej, Abraham miał złożyć w ofierze swego syna Izaaka; jest to uważane za najwyższy przykład gotowości poddania się woli Boga.
Amalekici – według tradycji biblijnej plemię zamieszkujące część Synaju i pustynię Negew, wrogowie Izraelitów; przenośnie: wrogowie Żydów.
Aron ha-kodesz (hebr. święta skrzynia) – schowek przy lub we wschodniej ścianie w synagodze; szafa lub wnęka, w której przechowuje się zwoje Tory.
Bałaguła (hebr.; żyd.) – woźnica.
Bejt ha-midrasz (hebr. dom nauki; żyd. besmedresz) – dom modlitwy i studiów.
Bóle porodowe Mesjasza – straszne wydarzenia, które według niektórych odłamów judaizmu muszą poprzedzić nadejście Mesjasza.
Chanuka – święto obchodzone 25 dnia miesiąca kislew dla upamiętnienia zwycięstwa Judy Machabeusza nad Antiochem IV Epifanesem i ponownego wyświęcenia Świątyni w Jerozolimie w 164 r. p.n.e.
Chasyd (hebr. pobożny) – zwolennik chasydyzmu.
Chasydyzm – żywy do dziś ruch religijny o podłożu mesjanistycznym, zapoczątkowany w XVIII w. na Podolu; jeden z ważniejszych nurtów judaizmu.
Chazan – kantor, często też prowadzący modlitwę w synagodze.
Chacot (hebr.; żyd. chcos) – modlitwy odmawiane o północy.
Cheder – prywatna lub będąca własnością organizacji społecznej szkoła realna, w której prowadzono nauczanie na poziomie elementarnym, przygotowywano do nauki w jesziwie bądź do podjęcia samodzielnego życia naukowego oraz do nauki zawodu.
Chesed szel emet (hebr. łaska prawdy) – przenośnie ostatnia posługa – nazwa organizacji dobroczynnych zajmujących się grzebaniem zmarłych nieposiadających krewnych, a także wspomaganiem ubogich w okresie żałoby.
