Wprowadzenie do chasydyzmu [2] 159
tylko synowie wywyższeni, którzy potrafili wstąpić ku górze, oglądali oblicze Szechiny, byli oni jednak nieliczni, gdyż mało kto potrafił wstąpić – dlatego też [Szimon bar Jochaj] działał, by sprowadzać i obniżać ją [Szechinę] także ku dołowi.
Będziemy teraz mogli przy naszej skromnej wiedzy przyjrzeć się również nieco bliżej kwestii przenikania się łańcucha tradycji [kabalistycznej] i układu porządków Tory w ogóle. Otóż wiadomo, że Tora pisana167 należy do [świata] działania, Miszna i Gemara [do światów] formowania i stwarzania, a święty Zohar i kabała [do świata] emanacji. I zgodnie ze wstępem do Ec chajim168 rabiego Chajima Witala błp. nie oznacza to, Boże uchowaj, iż Tora pisana, będąca podstawą także Tory ustnej i Zoharu, jest poniżej wszystkich pozostałych. Ona jedynie przywdziewa więcej szat, także działania, jak wspomniano powyżej. Dlatego jeśli człowiek wykazuje niskie skłonności do kradzieży i oszustwa, także ku nim kieruje się Tora i przybiera taką [a nie inną] szatę [słowną], i jawi się Tora poprzez zakazy „nie kradnij”, „nie rabuj”, „będziecie mieli […] efę169 rzetelną, hin170 rzetelny […]”171. Nie jest w niej ukazane przemyśliwanie czy wyjaśnianie, ale działanie, spełnianie uczynków czy to fizycznych, czy też serca, jak miłość Pana, Izraela, bojaźń, itp. We wszystkich [jej nakazach] objawia się tylko działanie: zrób tak czy tak. Oto Tora zstępuje do ludzkiego działania i przez nie się ukazuje. A potem nastąpili tanaici i amoraici, by odkryć nam więcej, gdyż najwyższe światło w Torze pisanej jest różnorodnie odziane, pod wieloma okryciami, nawet w opowiadaniach i przypowieściach A im ukazało się światło formowania i stwarzania nagie i pozbawione szaty. Poprzez swą świętość cudownie sprawili, że światło formowania i stwarzania objawiło się także w tym świecie, mianowicie w ludzkim umyśle. Oto w Misznie i Gemarze jest rozumowanie, wyjaśnianie przykazań poprzez analizę i wnioskowanie. I choć objaśnianie przykazań znano już wcześniej, nie studiowano wówczas ani nie spisywano Tory ustnej, mędrcy zaś wnieśli rozumowanie Tory i ujawnili je.
Błp. Rambam rzekł we wstępie do porządku [Miszny] Nasiona172: „Wiedz, że każde przykazanie, które Święty Błogosławiony dał Mojżeszowi, zostało dane wraz z wyjaśnieniem: najpierw [Pan] wygłaszał przykazanie, potem jego objaśnienie i zastosowanie, i w ten sposób wszystko, co zawierają księgi Tory […]. A wyjaśnienie to było zupełne. Tak więc [tanaici i amoraici] zapisali przykazania i nauczali ustnie tradycji (w znaczeniu tego, co otrzymali – kabały). I tak nauczali nasi mędrcy w barajcie: »I przemówił Pan do Mojżesza na górze Synaj]«173. Wszystkie przykazania, ich zasady, szczegóły174, sposoby ich badania pochodzą z Synaju. Oto na przykład Święty Błogosławiony nakazał
