Wstęp XXIII
Tora. Wkrótce dotknęło go kolejne nieszczęście – 20 października na atak serca zmarła jego matka, Chana Bracha Szternfeld-Horowic, której cadyk piaseczyński poświęcił laudacje zarówno w rękopisie Podręcznika adepta, jak i w kazaniach głoszonych w getcie w latach 1939–1942, pisząc m.in. o jej wielkim poświęceniu dla wychowania synów w duchu Tory67. Ciężko doświadczony wojną już w pierwszych jej tygodniach, rabin nie zarzucił jednak swej misji i trwał w cierpliwej pokorze.
Po zamknięciu getta w Warszawie 16 listopada 1940 r. dom przy ul. Dzielnej 5, który zajmował Kalonimus Szapiro, znalazł się w granicach dzielnicy żydowskiej68. Rabin nadal nauczał i odprawiał nabożeństwa w bejt midraszu, który stworzył w domu zajmowanym do tej pory przez rodzinę Szapirów, a w chwili utworzenia getta przez samego Kalonimusa, jego córkę i zięcia. Mimo przeciwności losu Szapiro starał się wspierać swych braci w wierze nie tylko duchowo, ale i materialnie: wkrótce dom przy ul. Dzielnej 5 stał się miejscem przyjmowania uchodźców, przede wszystkim z Piaseczna i okolic; następnie uruchomiono tam także koszerną kuchnię ludową, prowadzoną przez Joint Distribution Committee69, która obsługiwała około 1500 osób70. Zabiegał także o możliwość korzystania z rytualnych kąpieli i wspólnie z towarzyszami obchodził święta żydowskie. Nie przestawał też wspierać społeczności żydowskiej swymi przemyśleniami i mądrością, które przekazywał w formie cotygodniowych komentarzy do czytań z Tory (zob. niżej).
O życiu samego Szapiry w getcie wiadomo niewiele. Pisma, które pozostawił, nie dają wglądu w jego życie osobiste, choć traktat Nakaz i ochotne spełnienie prezentuje jego duchowe przeżycia i rozterki (w znakomitej większości pochodzące jednak sprzed wybuchu wojny). Część pozostawionych przez niego w Archiwum Ringelbluma pism komentuje zastaną rzeczywistość i pochyla się nad problemami społeczności religijnych, jednak odnosi się niemal wyłącznie do okresu międzywojennego. Jedyne dokumenty pochodzące ściśle z lat przebywania w getcie to jego kazania (1939–1942)71, które wprawdzie zdradzają czasami pewne okoliczności i drobiazgi, jak np.: „W ten szabat przebywałem w ukryciu”72, nawiązują też do jorcajtu73 jego syna Elimelecha74, nie odwołują się jednak otwarcie do sytuacji politycznej czy historycznej75. Tym niemniej można
