Wprowadzenie do chasydyzmu [2] 263
jeśli siła jego wyobraźni w ogóle jest nikła, jak wspominaliśmy w Przygotowaniu adeptów? Nawet porządek naprawiania dyspozycji wymaga rozważenia wnętrza duszy i sposobów jej objawienia w ciele, gdyż są pośród nich dyspozycje-matki i ich potomstwo. Więc jeśli zechce wprowadzić poprawkę jakiejś dyspozycji, która jest wynikiem [innej], nie zdoła tego zrobić lub będzie się tylko oszukiwał myśląc, że ją naprawił – nie może jej jednak rzeczywiście naprawić, póki nie zostanie naprawione jej źródło, będące jej przyczyną. I jakież myśli przychodzą do głowy człowiekowi, który ich nie rozpoznał? Jak powiedziano w świętej księdze Noam Elimelech, parasza Wa-jera: „Jeśli pochodzą one z duszy zwierzęcej, dlaczego poznanie ludzkie, które również pochodzi z duszy zwierzęcej, nie znało ich?”753. Modlimy się do Pana, abyśmy [mogli] powiedzieć o tym w kolejnej księdze, gdyż wszystko to jest konieczne, by służyć Jemu, NIBB.
Jak już powiedzieliśmy, nie wystarczy człowiekowi tylko lista porad, ale powinien on poznać całą swą duszę oraz jej drogi. Rambam, NBBPS, w [księdze] Szmona prakim mówi w swej świętości, że chory na duszy potrzebuje lekarza dla duszy, tak jak ten o chorym ciele potrzebuje lekarza dla ciała. W rozdziale pierwszym tamże mówi w swej świętości, że „lekarz leczący ciało musi przede wszystkim poznać ciało, które ma leczyć, zarówno w całości, jak i jego poszczególne członki, innymi słowy ciało człowieka [...]. I tak również lekarz duszy, który pragnie naprawić predyspozycje człowieka musi poznać duszę i jej siły w ogóle oraz jej [poszczególne] elementy”, zobacz tamże754. Oznacza to, że powinien poznać nie tylko duszę chorą i jej dolegliwości, ale także duszę zdrową, jej uczucia i doznania, a wówczas będzie wiedział, jak się nią posłużyć, by doprowadzić i przemienić w świętość także swe ciało i duszę zwierzęcą – nie tylko na chwilę służby, ale na zawsze. Kiedy studiujemy Noam Elimelech, parasza Wa-etchanan755od słów „Tylko strzeż się”756, zadziwia nas, gdy [autor] mówi w swej świętości, że nie może człowiek wciąż trwać w przylgnięciu do Boga i rozmyślać o Jego wspaniałości, NIBB, jeśli nie zacznie rozmyślać o swej duszy, [o tym], „czym ona jest”757, gdyż w pięciu rzeczach równa jest dusza najwyższa Świętemu Błogosławionemu758. Jeśli [więc] nie ma wiedzy o niej, nie wie też nic o Stwórcy, NIBB, zobacz tamże759. Oznacza to, że należy poznać swą duszę nie tylko po to, by uzyskać rady i wiedzieć, jak postępować wobec samego siebie, ale także dlatego, że nie zdołamy dzięki niej wznieść się i osiągnąć wyżyn, jeśli najpierw jej nie poznamy.
