Odp. [x]119 iż nauczyciele w szkołach dla Żydów nie są wypróbowani z moralności, a wolemy nauczyciela chrześcijańskiego moralnego niż Żyda zepsutego, to jest w zakonie swoim osłabionego.
[22] Pyt. Czemu rolnikami i fabrykantami nie jesteście?
Odp. Że w fabrykach jest nas wielu, i tak przytomni star[ozakonny] Jakub Bergsohn
utrzymuje fabryki, a Star[ozakonny] Hersz Sztamm jest w nich komisarzem
i wielu w nich mają robotników chasydymów i dzieci chasydymów.
[23] Pyt. Czy macie jakie warunki w przyjmowaniu i czy rozciągacie kary na odstępujących tegoż wyznania?
Odp. Żadnych.
[24] Pyt. Jakie znacie sposoby zachęcania do waszego towarzystwa, czyli wyznania?
Odp. Żadnych.
[25] Pyt. Dlaczego skaczecie i pijecie podczas nabożeństwa?
Odp. Chyba skakaniem nazywano uniesienia, które czynią ci, którzy są nabożeństwem przejęci. Co do picia trunków, o to oskarżono nas nierzetelnie i to podług nas byłoby nadużyciem i nie jest nigdy z przepisu i nabożeństwa.
[26] i [27] Pyt. Gdy przyjdzie do waszego zgromadzenia żona od męża nie chasyda lub małoletni syn jego, czy może być przyjęty?
Odp. Wolno im przyjść do szkoły, ale kobiet zwykle nie masz chasydymów, zresztą
kobiety i dzieci pod władzą ojca będące, skoro nie jest wolą ojca, aby byli chassydami, nie mogą być przyjęci.
[28] Pyt. Czemu nienawidzicie innych żydów?
Odp. Bynajmniej, owszem, mamy to samo wyznanie.
(podpisano) Majer Rotenberg
Staszic
Na tym niniejszy protokół skończony, starozakonnemu Rottenberg wyraźnie przeczytany i przezeń podpisany został, jak załączony oryginał okazuje.
Poczem Deputacja postanowiła zebrać się dnia 6 b.m. w zwykłym czasie i miejscu
dla ułożenia raportu z opinią swoją do KRWRiOP.
A najprzód przywołany został star[ozakonny] Faywel Kamienitzer, który wyznał, iż nie jest wprawdzie rabinem i pomiędzy chasydymami może najmniej godny, lecz jest od 30 lat chasydymem, że stary ojciec jego mówił mu, iż chasydowie są najcnotliwsi i że on sam z przekonania powziął to mniemanie. Liczy lat 72, rodem z Kamienicy w Galicji, mieszka tu w Warsz[awie] jako kupiec.
Pytano go się tedy:
1: Czyli wasza religia, to jest chasydymów, jest odmienna od religii innych Żydów?
Odpowiedział: Nie, lecz jest ta sama.
[2] Pyt. Dlaczego modlicie się osobno?
Odp. Że musiemy się przygotowywać do modlitwy i dlatego później od innych
przy bywamy do bóżnicy.
[3] Pyt. Ile czasu poświęcacie na dzień modlitwie?
119 [x] Wolno jest do szkół publ[icznych] posyłać i gdyby dokładnie egzaminowano, zapewne by się i nasze dzieci znalazły. Zresztą przy czym dodajemy, że mogą mieć rodzice tę przyczynę.
