które w większości pozostają nieskuteczne, bo napotykają na solidarność, milczenie i tajemnice Żydów. Najwyższe władze za najlepszy środek, aby reforma Żydów odniosła sukces, uważały znalezienie sposobów, które zachęciłyby wykształconych Żydów do odkrycia różnych nadużyć popełnianych przez żydowskich przywódców, [14]{16} jak również niedorzeczności żydowskiego fanatyzmu religijnego i wskazanie, w jaki sposób można z tym walczyć. Wyrażono domysł, że bez współpracy samych Żydów i oderwania części Żydów od narodowego ciała religijnej jedności niczego się nie osiągnie, ponieważ ludzie z zewnątrz, nawet o gruntownej wiedzy i biegłości niczego nie osiągną i nie będą mogli zagłębić się w skuteczny plan reform. Według władz, reforma Żydów w ogóle nie może zostać przeprowadzona nagle i ogólnikowo, ale powoli i stopniowo289.
Zajączek rozkazał pismo Hogego przesłać do Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych oraz władz policyjnych, aby wskazały one, jakie kroki może podjąć rząd przeciwko przedstawionym nadużyciom. Następnie zarządził, aby ministrowie spraw wewnętrznych i oświecenia porozumieli się co do tego i wspólnie podjęli wszelkie konieczne kroki. Jemu miał zostać następnie przedstawiony raport z odpowiednimi projektami praw290. W końcu projekt został zbyty wymówką, że ponieważ Komisja Rządowa Oświecenia przygotowuje projekt reformy Żydów w kraju, z pewnością zostaną tam przewidziane środki przeciwko takim nieprawościom, jakie wymienił Hoge. Pismo Hogego może zatem na razie pozostać bez natychmiastowego rozporządzenia. Jak to zwykle bywa, tymczasem wszystko pozostało po staremu.
Znaleźli się nawet maskile, tacy jak Salomon Markus Blumental291, którzy 30 maja
1817 roku zaproponowali namiestnikowi, że zarząd kahału nie powinien składać się jedynie z Żydów, ale powinni do niego należeć również chrześcijanie wyznaczeni przez rząd i których zadaniem byłoby pilnowanie porządku w kahale292.
[tłum. z j. żyd. Magdalena Siek]
ARG II 539 (Ring. II/416)
Opis: oryg., rkps, ołówek, j. żyd., 122×243 mm, k. 14, s. 14.
Rkps napisany na drukach pokwitowań GŻ w Częstochowie (przed 1930, druk, j. pol.).
b.d., b.m. Chaskiel Wilczyński, Opracowanie pt. "די ליקווידאַציע פֿון די קהילות מיט זייערע
פֿאַרמעגענס און חובֿות" [„Likwidacja kahałów, konfiskata ich majątków i wierzytelności”]
[1]{2} Likwidacja kahałów z ich majątkami i wierzytelnościami
Wraz z pojawieniem się zarządzenia o p„dozorach bóżniczych”p powstał dualizm,
ponieważ obok dozorów pozostały jeszcze dawne kahały, które pobierały specjalne
289 □ tamże.
290 □ tamże.
291 Brak bliższych informacji o tej osobie.
292 □ Rada Adm[inistracyjna] 526a, p. 20/27.
