kożuchów itp., naturalnie wymagało wielkich sum pieniędzy i gmina musiała podjąć
kroki egzekucyjne w stosunku do niepłacących, zwłaszcza bogatszych, którzy w tej
sprawie apelowali do władz. Mogłoby się zdawać, że władze, które potrafiły tak dobrze wymagać, powinny pomóc kahałowi. Ale również to nie zawsze następowało. Na przykład znajdujemy informację, że 11 lutego prezydent miasta zażądał od kahału wyjaśnień, na jakiej podstawie zażądano 300 złotych od bankiera Wertheima968 i 300 złotych od wdowy po Kronenbergu969.
Na gminy żydowskie wywierano największy nacisk w sprawie dostarczania futer
i mogłoby się zdawać, że kożuchy są rzeczywiście pilnie potrzebne, aby natychmiast je odesłać [12]{32} na front dla armii. Tymczasem jednak nie działo się tak. Komisja Rządowa Wojny, która tak energicznie żądała od Żydów dostaw kontyngentów, zapomniała wyznaczyć miejsca składowania i wysyłki kożuchów dla wojska. Podczas gdy żołnierze marzli na polach i w lasach, tysiące kożuchów leżały w komisjach wojewódzkich, które w połowie stycznia pytały, co zrobić z tymi zapasami futra. Dopiero pod koniec stycznia władze wojskowe wydały dyspozycję, co ma się stać z kożuchami i gdzie mają zostać dostarczone, jak pokazuje to następująca tabela970.
Z tabeli widać, że 70% kożuchów przekazano do Warszawy do składowania,
a potem wpadły one w ręce Rosjan. Żydzi zostali bezsensownie i bezcelowo obdarci. Jeszcze wiele lat po powstaniu warszawski kahał był dłużny za te kożuchy i musiał prosić władze kontrolne, aby zechciały zamortyzować dług stopniowo w budżecie rocznym. W roku 1833 dług wynosił 4460 złotych971.
ARG II 541 (Ring. II/418)
Opis: oryg., rkps (ChW*), ołówek, j. żyd., 146×205, 128×202, 126×227, k. 22, s. 27.
Tekst w dwóch wersjach: brudnopis i czystopis z uzup. i poprawkami. Brudnopis napisany na makulaturze korespondencji i dokumentów przedwojennych Chaskiela Wilczyńskiego edytowanych w pierwszej części niniejszej publikacji (k. 10, s. 15). Czystopis napisany na odwrocie ankiet dot. spraw mieszkaniowych (po 09.1939, mps pow., j. niem., pol.) (k. 12, s. 12).
b.d., b.m. [Chaskiel Wilczyński], Opracowanie pt. "1831 [ ענין פויזנער אין י[אָר " [„Sprawa Posnera w roku 1831”]
[1]{2} Sprawa Posnera w 1831 roku
Jedną z najwybitniejszych postaci społeczności żydowskiej w czasach Królestwa
Kongresowego był bez wątpienia warszawski bogacz i działacz społeczny Zalman
Posner. Jako liberalny misnagd był on przez długie lata przewodniczącym kahału
968 Aleksander Wertheim (1787–1849), bankier i obywatel miasta Warszawy.
969 □ Arch[iwum] m. W[arsza]wy, j.w., p. 46. *Teresa z Levych Kronenberg (1775–1877), żona Samuela.
970 □ AAD w W[arszawie], j.w., p. [---]. *W oryg. brak wspomnianej tabeli – zostawiono na nią miejsce.
971 □ Arch[iwum] Gm[iny] Warsz[awskiej], Budżety od [?] 1833 r.
