tabela
Przyłączenie Żydów w Kr[ólestwie] P[olskim] do zgrom[adzeń] chrz[eścijańskich]
nie tylko nie tamuje im drogę do zarobkowania we wszelkiego rodzaju zatrudnieniach przemysłowo-rękodzielniczych, ale owszem daje im większą95 możliwość przez bliskie zetknięcie się z chrz[eścijana]mi do łatwiejszego kształcenia się w rzemiośle. Żydzi bowiem nie dbali o postęp w rzemiośle, stanowiąc sami oddz[ielne] zgrom[adzeni]a, byliby wyzwoleni przez swoich starszych bez względu na stopień usposobienia, przez co powiększyłaby96 się liczba fuszerów, gdy tymczasem udowodniając naukę swoją przed urzędem starszych zgrom[adzenia] chrz[eścijańsk]iego, do którego należąc, muszą starać się o utrzymanie zarobku b[...]b w tej mierze przepisami.
Co do wyłączenia Żydów od możności sprawowania chemików i budowniczych,
a tym samym uczynienia b[...]b dla nich nauk w szkołach publicz[nych] b[...]b.
Doprawdy są wyłączeni bb[...]bb J[aśnie] O[świecony] Ks[iążę] N[amiestnik] z 4 V
1846 [roku]. Wolno jednak Żydom pozwolić być chemikami i budowniczymi. Jako
z nauki chemii korzystają niektórzy i kilku Żydów prowadzi nawet znaczne fabryki
wyrobów chemicznych. A co do budownictwa, mogą b[...]b wolną praktykę, jeżeli uczynią zadość warunkom dla wszystkich, b[...]b ukończyć przepisany kurs nauki, odbyć bb[...]bb aplikację (gdzie? u kogo?) i praktykę i także zdać egzamin, czyli b[...]b i wszystko b[...]b.
[27]{274}97 KRSWiP, nr 6600.
Str. 186. W r[oku] 1813 było 17 561 Żydów zajętych sprzedażą i fabrykacją trunków. W końcu r[oku] 1844 – 2066, z tego na wsiach 149, w miastach 1917, a cały dochód z konsensów ich wynosi rs. 72 283, bo pracę w miastach do 2000 ludzi po rb 30 rocznie
2000 – 4000 po rb 45 } rocznie
nad 4000 po rb 60 rocznie.
Str. 190. Według wykazów wydanych konsensów Żydom przez K[omisję] R[ządową] Skarbu w r[oku] 1848 było 28 dzierżawców żydowskich dóbr ziemskich, co liczyły 10 lub więcej98 dymów. O mniejszych jak 10 dymów nie ma wiadomości, bo nie płacą.
95 W oryg. >ą.
96 W oryg. po>łaby.
97 Na tekście notatek napisy (rkps ChW*, czerwona kredka): „Trunki, rolnictwo, wolne zawody”.
98 W oryg. >.
