likwidowane przez Komisję Koordynacyjną, a ich mieszkańców przenoszono do urządzonych przez nas schronisk dla przesiedleńców. Już siedem takich schronisk uruchomiono w pełni, dwa dalsze są przygotowywane, podczas gdy w chwili obecnej funkcjonuje jeszcze 126 azylów nocnych.
W celu zaopatrzenia przesiedleńców i bezdomnych w ubrania i bieliznę powołano do życia warsztaty produkcyjne. Ponadto wśród żydowskiej ludności Warszawy zorganizowano dwukrotnie zakrojone na dużą skalę zbiórki używanej odzieży i bielizny. W ten sposób od września 1939 r. do końca marca bieżącego roku zebrano do podziału 88 766 nowych i 21 551 używanych sztuk odzieży i bielizny. Przed rozdaniem zebrana odzież i bielizna zostały wyjałowione i zdezynfekowane w zakładach dezynfekcyjnych oraz pocerowane, uprane i wyprasowane w warsztatach naprawczych.
Powołano do życia sektor wolontariatu, aby przyciągnąć możliwie największą liczbę sił ochotniczych do współpracy, gdzie można liczyć na stawienie się 500 mężczyzn i kobiet na każde zawołanie. Organizacja tego sektora, która jest w pełnym toku, wykorzystuje wypróbowany w pierwszych miesiącach wojny system komitetów domowych i blokowych. Komitety składające się z mieszkańców jednego lub kilku sąsiednich domów tworzą najpierw punkty zbiorcze, a w pewnych przypadkach – zwłaszcza jeśli znajduje się w nim lub w sąsiednim domu schronisko dla przesiedleńców – także punkty rozdziału pomocy. Ponadto komitety domowe tworzą [4] najniższy poziom organizacyjny do spraw zwalczania epidemii i propagandy czystości. Komitety domowe łączą się w komitety dzielnicowe, a będzie ich 11.
W związku z przysyłanymi darami dobroczynnymi, które napływały z zagranicy za zgodą rządu Generalnego Gubernatorstwa za pośrednictwem Niemieckiego Czerwonego Krzyża, w chwili obecnej trwa rozdział darów wielkanocnych253, który ma częściowo zastąpić brak niewydawanych już więcej zup począwszy od 20 bieżącego miesiąca.
Koszty powstające w wymienionych segmentach opieki są w części pokrywane ze środków wymienionych stowarzyszeń, w takiej mierze, w jakiej je posiadają, a częściowo z dobrowolnych datków żydowskiej ludności, ale w największym stopniu ze stałych dotacji American Joint Distribution Committee. Nie można nie wspomnieć o zapomogach, jakie Komisja Koordynacyjna otrzymała od polskiej Samopomocy Społecznej w postaci środków żywnościowych i pieniędzy we wrześniu 1939 r.
W chwili obecnej sytuacja Żydowskiej Samopomocy Społecznej jest krańcowo trudna. Jeśli nie zostaną pozyskane nowe źródła, to cała działalność dobroczynna albo całkiem zostanie wstrzymana, albo będzie musiała zostać tak bardzo ograniczona, że nie będzie miała prawie żadnego znaczenia w obliczu istniejących potrzeb.
Komisja Koordynacyjna Żydowskiej Samopomocy Społecznej znajdowała się początkowo pod nadzorem Wydziału Opieki Społecznej Szefa Dystryktu Warszawskiego (NSV), ale w styczniu bieżącego roku został podporządkowany Wydziałowi „Opieka Społeczna” w Urzędzie Prezydenta Miasta.
Warszawa, 20 kwietnia 1940 r.
[tłum. z j. niem. Maja Gąssowska]
253 Akcja pesachowa AJDC, zob. dok. 135, s. 14–16.
