narodowego socjalizmu jest nam znane. Żydzi powinni być wyłączeni spośród ludności miejscowej, mieszkać w oddzielnych osiedlach i zaspokajać potrzeby wyłącznie swoich współwyznawców. W tej chwili jeszcze nie jest zdecydowane, czy nastąpi masowe przesiedlenie Żydów do połaci wschodnich Guberni Generalnej, czy do innego kraju, czy też do jakiegoś innego kraju pozaeuropejskiego465. Przesiedlenie Żydów napotyka m.in. na tę trudność, gdyż pewne rzemiosła są wyłącznie w rękach żydowskich. Gwałtowne wysiedlenie Żydów powodowałoby wstrząsy w życiu gospodarczym właśnie na odcinku danego rzemiosła.
Odpowiedziałem p. Massingowi, iż o ile mi wiadomo, sprawa masowego przesiedlenia Żydów została odroczona aż do ukończenia wojny. Co się zaś tyczy stanowiska Krakowa, to jest ono o tyle słuszne, iż władze centralne, pozostawiając władzom miejskim gospodarkę finansową, mogą tylko dawać wskazówki zasadnicze, a decyzje w każdym poszczególnym wypadku muszą siłą rzeczy należeć do tego, kto jest odpowiedzialny za gospodarkę.
P[an] Massing wysunął nowe argumenty, a mianowicie, iż nie wystarczy zgodzić się na przyznanie nam udziału w wpływach z tego lub owego źródła, ale jednocześnie należy wskazać skąd miasto weźmie na pokrycie nowego wydatku.
[5] Odpowiedziałem p. Massingowi, iż wcale nie ma potrzeby szukania nowych źródeł na pokrycie naszego udziału we wpływach. Podatek tramwajowy przeznaczony był a priori na cele opieki społecznej. Jeżeli więc w całości obecnie ma być obracany na pokrycie jednego miliona złotych, jaki miasto daje miesięcznie Stołecznemu Komitetowi Samopomocy Społecznej, to Żydowskiej Samopomocy Społecznej winien przypaść udział odpowiadający naszemu procentowego udziałowi w ogólnej liczbie ludności miasta Warszawy. Przypomniałem przy tym p. Massingowi, iż swego czasu wysunął jako argument przeciwko stanowisku władz centralnych w Krakowie, iż władze te rozporządzają się wprawdzie wpływami z dodatków do świadczeń, ale dotąd zaakceptowały zaledwie podatek tramwajowy, a nie udzieliły zezwolenia na dodatek od opłat za gaz i elektryczność. Obecnie i te podatki zostały wprowadzone, a więc motyw ten odpada.
P[an] Massing nie wiedział jeszcze o wprowadzeniu podatku od opłat za gaz i elektryczność. Miałem przy sobie przypadkowo numer „Nowego Kuriera Warszawskiego”466 z poprzedniego dnia i okazałem p. Massingowi odnośne ogłoszenie. Zaglądając do niemieckiej gazety z dnia dzisiejszego, p. Massing odnalazł odnośne zarządzenie.
Po dłuższej rozmowie uzyskałem od p. Massinga przyrzeczenie, iż wyda opinię przychylną co do naszego udziału we wpływach w podatkach pobieranych za gaz i elektryczność, a zastanowi się jeszcze nad tym, w jaki sposób miasto ma pokryć nadwyżkę.
465 Od końca października 1939 r. władze niemieckie planowały utworzenie rezerwatu żydowskiego we wschodniej części dystryktu lubelskiego w rejonie Niska, natomiast już wiosną 1940 r. zrezygnowano z niego wobec sprzeciwu administracji GG. Latem 1940 r. rozważano wywiezienie Żydów europejskich na Madagaskar, a od wiosny 1941 r. planowano rezerwat na Białorusi. Żaden z tych projektów nie został zrealizowany. Zob. Dieter Pohl, Znaczenie dystryktu lubelskiego w „ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej”, w: Akcja Reinhardt…, s. 39.
466 „Nowy Kurier Warszawski” – polskojęzyczny dziennik propagandowy, wydawany przez władze niemieckie w Warszawie w okresie od października 1939 do stycznia 1945 r. (po powstaniu warszawskim wydawano go w Łodzi).
