Oczywiście wtedy niemożliwe było prowadzenie jakiejkolwiek ewidencji uchodźców i pogorzelców, którzy korzystali z kuchni i noclegowni Jointu. [10] Kuchnie i herbaciarnie w większości przypadków znajdowały się w piwnicach, gdzieniegdzie w bramach. Również noclegownie były prowizoryczne, ponieważ bardzo często trzeba było przenosić je w bezpieczniejsze miejsce. Niemniej na podstawie prowizorycznych obliczeń śmiało można powiedzieć, że na dzień 20 września w kwaterach Jointu znalazło nocleg około 10 tysięcy bezdomnych, a z darmowych posiłków Jointu skorzystało 20 tysięcy uchodźców i miejscowych pogorzelców.
Szeroko zorganizowaną, nieprzerwaną akcję pomocową Joint i jego ekspozytury zaczęły prowadzić dopiero w październiku, kiedy zaprzestano operacji wojennych, a w wyniku przymusowych wysiedleń pojawiła się druga fala żydowskich bezdomnych.
4. 10 obszarów akcji pomocowej
Od tej pory akcja pomocowa zaczęła obejmować następujące obszary:
a) dokarmianie głodnych,
b) zapewnienie azylu bezdomnym,
c) odzież,
d) walka z epidemiami i innymi chorobami,
e) ochrona dzieci,
f) pomoc dla żydowskich inteligentów, pracowników gmin religijnych605, rzemieślników i robotników,
g) pomoc konstruktywna, pomoc indywidualna, pomoc prawna,
h) emigracja,
i) kontakt z krewnymi za granicą,
j) organizowanie akcji samopomocowych wśród Żydów polskich.
Na wszystkich tych obszarach akcja pomocowa prowadzona była jednocześnie w Warszawie i na prowincji.
Akcja pomocowa w Warszawie
Zaopatrzenie w żywność
Problem ten wysunął się na pierwsze miejsce już pierwszego dnia po ustaniu operacji wojennych, a wraz z upływem czasu problem ten stawał się coraz ostrzejszy i bardziej palący. Bez wątpienia, gdyby w dzisiejszych czasach [11] chciało się przeprowadzić wśród dwóch milionów dwustu tysięcy polskich Żydów pod panowaniem niemieckim rodzaj referendum, to na pytanie, kto głoduje, padłaby z pewnością przerażająca odpowiedź. Ponad ⅔ Żydów głoduje w dosłownym znaczeniu tego słowa. Najwięcej uwagi poświęcono zatem akcji dożywiania, która była prowadzona w dwóch kierunkach: 1) w kierunku otwierania coraz większej liczby kuchni ludowych i organizowania ich w taki sposób, aby mogła korzystać z nich coraz większa liczba potrzebujących, 2) w kierunku rozdawania suchych produktów dla potrzebujących, którzy z pewnych przyczyn nie mogą korzystać z kuchni.
605 W oryg. כּלי־קודש . (kle-kojdesz, przyp. tłum.). Określenie to oznacza osoby pełniące szczególne funkcje religijne w gminach żydowskich, jak np. kantor, szojchet, mełamed.
