na Śliskiej625, który został w tamtym czasie przekształcony w szpital epidemiczny dla żydowskich dzieci. Do gabinetów ginekologicznych i położniczych TOZ-u wysyłane są głównie chore i ciężarne kobiety spośród uchodźców.
Luty
W tym miesiącu 60 ciężarnych kobiet spośród żydowskiej biedoty urodziło dzieci w gabinetach położniczych TOZ-u.
W tym samym miesiącu epidemia tyfusu plamistego przybiera przerażające formy. [39] Szpital żydowski na Czystem jest przepełniony chorymi na tyfus. Ciasnota jest tam straszna. Setki chorych leżą dosłownie na podłodze, na korytarzach itp. Przy Komisji Koordynacyjnej zostaje utworzony specjalny Wydział Walki z Epidemiami. Wydział ten razem z TOZ-em przeprowadza szeroko rozgałęzioną akcję odkażania żydowskich domów, surowe inspekcje w kuchniach ludowych i w 130 domach dla uchodźców. Oprócz tego w miesiącu tym zostają otwarte dwa specjalne szpitale kwarantannowe626, jak również szpital dla rekonwalescentów, aby odciążyć szpital żydowski na Czystem.
Z powodu panujących wtedy wielkich mrozów mnożą się przypadki odmrożeń i wyziębień. TOZ otwiera specjalny punkt dla tej kategorii chorych i w lutym znajduje tam pomoc ponad 2 tysiące osób. Jednocześnie TOZ otwiera stację badań rentgenowskich i specjalny punkt dla chorych na choroby skóry, gdzie w ciągu miesiąca pomoc otrzymuje ponad 1500 osób. Około 5000 osób zostaje w lutym zaszczepionych przeciw tyfusowi.
Szczególna uwaga zostaje w tamtym czasie poświęcona stanowi zdrowia dziesiątek tysięcy dzieci, które korzystają z internatów CENTOS-u, kuchni i domów, jak również niemowlętom w różnego rodzaju instytucjach żydowskich. Choroby wśród małych dzieci przybierają wtedy straszliwe formy. TOZ obejmuje zatem opieką wszystkie żydowskie instytucje dla dzieci i zaopatruje je nie tylko w pomoc sanitarno-medyczną, lecz także w różne produkty dziecięce, takie jak mleko, fosfatynę627, kasza manna, tran itd.
Ścisły kontakt z prowincją rozszerza się na 65 miast, gdzie otwierane są nowe szpitale epidemiczne, ambulatoria, poradnie, gabinety dentystyczne itd. Oprócz tego 134 miasta i miasteczka otrzymują od TOZ-u lekarstwa i produkty dla dzieci.
Marzec
Nowa łaźnia w Warszawie. Do końca miesiąca z kąpieli korzysta 6200 osób. 24 663 osoby szczepi się przeciwko durowi brzusznemu i tyfusowi plamistemu. Punkt chirurgiczny udziela pomocy ponad 2 tysiącom osób. Frekwencja w punktach dla gruźlików rośnie do 1400 osób tylko w tym miesiącu, w tym 134 przypadki galopujących suchot. Wydział Walki z Epidemiami wspólnie z TOZ-em wzmacniają opiekę nad [40] domami dla uchodźców i kuchniami. Ponad 7 tysięcy uchodźców i około 100 tysięcy korzystających z kuchni, jak również personel kuchni otrzymuje dzięki naszym subsydiom – jedynie w marcu – bieliznę, odzież, mydło, lekarstwa, darmowe kąpiele i pranie bielizny, a także różne środki dezynfekcyjne. Przy tym znajduje zatrudnienie ponad 50 żydowskich lekarzy i około 100 pielęgniarek.
625 Szpital im. Bersohnów i Baumanów, zob. słownik.
626 Przy ul. Leszno 109 i Złotej 86. Zob. przyp. przy dok. 8.
627 Zob. przyp. przy dok. 134.
