2. OPL
Służba Porządkowa wezwała komitety domowe do zakupienia potrzebnego sprzętu dla OPL. Duża ilość KD omawiany sprzęt zakupiła, kosztem świadczeń dla swych podopiecznych. W wyniku naszej interwencji Kierownictwo Służby Porządkowej odciążyło komitety domowe od obowiązku zakupu, jednak nadal wiele komitetów domowych jest niepokojonych i obarczonych odpowiedzialnością z wykonanie rozporządzenia.
3. Sprawy Wydziału Zdrowia81
a) Ogólna dezynfekcja domu. Wydział Zdrowia po przeprowadzeniu tzw. „parówki” nakłada na dom znaczne kwoty za dezynfekcję i ustawianie komór gazowych w mieszkaniach brudnych [2] i potyfusowych. Nakazy te, opiewające na sumy 300–700 zł, są rozsyłane komitetom domowym pod rygorem stosowania odpowiednich sankcji. Będąc w przymusowej sytuacji, komitety domowe są zmuszone pokryć te kwoty z funduszów komitetu przeznaczonych na opiekę społeczną swych domów.
b) Opłaty manipulacyjne za zwolnienie z dezynfekcji. Co kilka tygodni komitety domowe otrzymują zawiadomienia od Wydziału Zdrowia, iż na skutek zanotowanego ponownie duru plamistego (nawet po przeprowadzonej „parówce domu”) – zarządzona zostanie dalsza dezynfekcja domu. Komitet domowy jednak skorzystać może z ulgi zwolnienia od „parówki”, jeżeli złoży deklarację z opłatą manipulacyjną zł 120 – za „komisyjne badanie domu”. Z konieczności komitety domowe, chcąc zapobiec „parówkom”, znowu wpłacają tak wygórowane opłaty Wydziałowi Zdrowia, czerpiąc je z funduszów komitetu domowego, kosztem świadczeń dla podopiecznych. W najlepszym wypadku komitety domowe przeprowadzają na pokrycie tej opłaty zbiórkę u lokatorów, co znowu odbija się ujemnie na dalszych zbiórkach na cele charytatywne. Zaznacza się, iż w tych wypadkach WZ nie stosuje żadnych ulg82.
c) Opłaty za dezynsekcję. Z tytułu opłat za przeprowadzenie dezynsekcji w lokalach potyfusowych Wydział Zdrowia wysyła indywidualne nakazy płatnicze lokatorom danych mieszkań oraz ogólne nakazy komitetom domowym, czyniąc je odpowiedzialnymi za inkaso tych opłat. W praktyce większa część lokatorów, właściwych płatników, opłat dezynsekcyjnych nie płaci, komitet domowy zaś nie dysponuje funduszami na pokrycie tak znacznych opłat wzrastających coraz bardziej w związku z nasileniem epidemii duru. Wydział Zdrowia stosuje w tych wypadkach „skuteczny” środek przez zamykanie bramy domu i tym samym zmusza w dalszym ciągu komitety domowe do dalszego naruszenia z trudem zebranych składek lokatorskich na cele społeczne.
Przykład: Komitet Domowy przy ul. Waliców nr 7 w ostatnich dniach m[iesiąca] stycznia r.b. wpłacił zł 120 Wydziałowi Zdrowia jako koszty kancelaryjne do podania o zwolnienie z „parówki”. Już w pierwszych dniach m. lutego r.b. Wydział Zdrowia zarządził przez Służbę Porządkową zamknięcie bramy o 8 rano z racji nieuiszczenia przez kilku lokatorów opłat za
81 Rady Żydowskiej.
82 Por. P. Opoczyński, Reportaże z warszawskiego getta, s. 50–85.
