Po 3.02.1940, Warszawa. [KK, Michał Weichert], „Sprawozdanie z rozmowy z pp. [Oskarem] Blumenthalem i [Romanem] Gräbschem w dn. 3 lutego 1940 r.” Pożegnanie z Blumenthalem i Gräbschem w związku z przejściem KK pod zwierzchnictwo Zarządu Miasta
SPRAWOZDANIE
z rozmowy z pp. [Oskarem] Blumenthalem i [Romanem] Gräbschem
w dn. 3 lutego 1940 r.
Podczas ostatniej rozmowy z prezesem p. [Adamem] Czerniakowem w sprawie rozgraniczenia kompetencji między Gminą a Komisją Koordynacyjną zakomunikował mi p. prezes, iż otrzymał list od p. prezydenta miasta p. [Oskara] Dengla51, który przekreśla nasze rozmowy. Gdy mi okazał ten list, odpowiedziałem, iż nie podzielam jego zdania, wprost przeciwnie uważam, iż obecnie będziemy mogli sprawniej spełniać zadania żydowskiej opieki społecznej. W każdym razie uważam, iż należy sprawę przedstawić pp. Blumenthalowi i Gräbschowi i usłyszeć ich zdania.
W związku z tym zgłosiłem się dn. 3 bm. do p. Gräbscha. Zanim jeszcze zdołałem przedstawić mu sprawę listu Prezydenta, zakomunikował mi, iż od dn. 5 bm. przechodzimy pod opiekę dra [Alfonsa] Ilga z Zarządu Miasta.
Odpowiedziałem, iż prezes Rady Starszych otrzymał pismo podobnej treści od Prezydenta miasta, i okazałem je.
Zapytałem, czy dr Ilg podlega Wydziałowi Opieki Społecznej (Abteilung Volkswohlfahrt), czy też Innere Verwaltung52. P[an] Gräbsch powiedział, iż Innere Verwaltung.
Podziękowałem p. Gräbschowi za dotychczasową opiekę i poprosiłem p. Gräbscha, by w pierwszym czasie, zanim dr Ilg wniknie w nasze sprawy, pozwolił korzystać ze swojej i p. Blumenthala pomocy. P[an] Gräbsch odpowiedział, iż chętnie służy doświadczeniem swego Wydziału, który w dziedzinie opieki społecznej ma duże doświadczenie.
Jeszcze raz podziękowałem p. Gräbschowi. Wychodząc, zameldowałem się u p. Blumenthala, komunikując sekretarce, iż mam zamiar z okazji przejścia pod nadzór innej władzy podziękować za dotychczasową opiekę. Sekretarka p. Köln odpowiedziała, iż to zakomunikuje p. Blumenthalowi. Oświadczyłem, iż chciałbym to uczynić osobiście. P[an] Blumenthal mnie przyjął.
W obu wypadkach pożegnanie miało charakter serdeczny.
ba
51 Oskar Dengel (1899–1964), przed wojną burmistrz Würzburga. Był zastępcą komisarza Rzeszy na m. Warszawę, komisaryczny prezydent Warszawy od listopada 1939 do 15 marca 1940 r., kiedy został zdymisjonowany z powodu konfliktu z Ludwigiem Leistem. Od 1941 r. był komisarycznym wiceprezydentem Würzburga. W 1947 r. ujęty przez Amerykanów i przekazany Polsce, w 1951 r. skazany na 15 lat więzienia, zwolniony w 1956 r. Zob. Raporty Ludwiga Fischera…, s. 46.
52 Administracja Wewnętrzna (niem.). 15 stycznia 1940 r. Dengel zreorganizował strukturę Urzędu Prezydenta Miasta. Istniejący dotychczas Wydział Opieki Społecznej, kierowany przez NSV, został zlikwidowany, a jego kompetencje przejął Wydział I administracji ogólnej. Zob. J. Adamska, Organizacja niemieckich urzędów nadzorczych w Warszawie…, s. 370–373.
