„Jugnt-Ruf”, nr 5 [1] 49
Ze wstrzymanym oddechem i burzącymi się odczuciami przysłuchuje się zniewolona Europa krokom nadchodzącej wiosny 1942 [r.]. Dawno już, bardzo dawno tęskniono za nią wszystkimi włóknami duszy.
Najpierw pod postacią kapitalizmu i bezlitosnej eksploatacji zapadła straszna, ciemna noc, pełna szyderstw i nieludzkiego bólu. Musiał wcześniej zatriumfować b[…]b złości i niewybaczalnej nienawiści, by wpuścić do serc milionów uciśnionych i obrabowanych z najbardziej elementarnych ludzkich praw palącą tęsknotę i pragnącą walki wolę sprowadzenia na świat wiosny wyzwolenia.
Wiemy, że wiosna ta jest decydująca w historii XX stulecia. Wiemy też, że nie będzie żadną idyllą, lecz krwawą burzą. Za cenę milionów ludzkich ofiar przyniesie wolność. Prawie idylliczne zdają się walki roku 1848 w porównaniu z tym, co wkrótce rozpęta się na polach walki Europy. Wydarzenie to jest dowodem gwałtownego postępu ludzkiej rasy i jej społecznej świadomości. Ta obecna walka przyniesie radykalnie nowy porządek na zupełnie nowych podstawach.
[8] Poezja rewolucyjna i ludowa
Josef Bowszower106 – poeta rewolucyjnego patosu
Bowszower stoi nieskończenie wyżej od większości żydowskich poetów swych czasów, wyróżnia się siłą i zakresem talentu nie tylko na tle swego czasu.
Jest jednym z najlepszych poetów rewolucjonistów, poetą, który w wyjątkowo piękny sposób połączył w sobie prawdziwą żądzę walki i żądzę poezji.
Bowszower jest wielkim poetą patetycznym samego zarania naszej poezji. U zarania naszego żydowskiego ruchu robotniczego nasza inteligencja robotnicza wydała postać poety, dla którego to, co rewolucyjne, [to,] co [jest] problemem wolności, było najważniejszą kwestią. Postać poety, który był cudownie zakochany w walce, w przyszłości mas robotniczych, a swoją wolę walki ucieleśnił w sztuce. W czasie gdy mieszczańska, nastawiona narodowo, żydowska inteligencja wydała z siebie Bialika107, patos Bialika, nasza inteligencja robotnicza wydała postać Bowszowera, uniwersalno-rewolucyjny patos Bowszowera. Dla nas i dla naszych czasów patos Bowszowera był patosem walki o wolność. Bowiem w jego wierszach znajduje się patos poety, który związał swój los życiowy z losem walki robotniczej. Silna rewolucyjność jego myślenia i czucia była częścią jego głębokiego światopoglądu. Wierszy rewolucyjnych Bowszowera nie można oddzielić od jego osobistych wierszy. Zostały one a[…]a i złączone. Rewolucja jest u Bowszowera siłą, żywiołem, jedną z uniwersalnych sił. Przeto patos jego rewolucyjnych wierszy jest silny jak żywioł.
Jego wiersze o roli poezji i poety odsłaniają b[…]b światopoglądu Bowszowera. Światopogląd poety, który na długi czas przed modernizacją żydowskiego słowa poetyckiego dotarł do uniwersum problemu, do śpiewania o ludzkiej osobowości z otwartymi oczami zwróconymi do natury, do kosmosu. Bowszower był pierwszym uniwersalnym poetą w naszej literaturze.
O światopoglądzie Bowszowera, o jego wierszach osobistych, mówią następujące wersy:
