RRRR-MM-DD
Usuń formularz
  • Powrót

Getto warszawskie, cz. I

Tytuł:Getto warszawskie, cz. I

Sygnatura: AR tom 33

Autor: Tadeusz Epsztein, Katarzyna Person

Lokalizacja: Warszawa

Opis: Tomy 33 i 34, publikowane pod ogólnym tytułem Getto warszawskie (cz. I i II), zostały pomyślane jako pewna całość – obejmują bowiem dokumenty odnoszące się do różnych aspektów codziennego funkcjonowania getta warszawskiego. Dokumenty te zostały podzielone na następujące rozdziały: cz. I (t. 33): Obrazy getta, Wychowanie i edukacja, Życie religijne, Uchodźcy i przesiedleńcy, Walka z tyfusem, Listy, Prześladowanie i Zagłada, cz. II (t. 34): Statystyka, Gospodarka, Szopy, Praca przymusowa, Komitety Domowe, Organizacje polityczne i społeczne, konspiracja, Żydowska Służba Porządkowa, „Trzynastka”. Opracowanie dokumentów: Tadeusz Epsztein, Alicja Jarkowska-Natkaniec, Izabela Łach, Justyna Majewska, Katarzyna Person, Agnieszka Reszka, Dagmara Swałtek, Monika Taras, Michał Trębacz, Zofia Trębacz Przekłady: Sara Arm, Aleksandra Bańkowska, Tatiana Berenstein, Daria Boniecka-Stępień, Anna Ciałowicz, Maja Gąssowska, Aleksandra Geller, Agata Kondrat, Jan Leński, Izabela Łach, Justyna Majewska, Ruta Sakowska, Magdalena Siek, Marcin Urynowicz.

Numer: 33

strona 269 z 575

Osobypokaż wszystkie

Miejscapokaż wszystkie

Pojęciapokaż wszystkie

Przypisypokaż wszystkie

Szukaj
Słownik
Szukaj w tym dokumencie

Transkrypt, strona 269


Prezydium nastąpi w niedzielę 15 bieżącego miesiąca w tym samym lokalu. Posiedzenia pozostałych Komisji w ustalonych przez nie terminach.


Przewodniczący:                                                                    Sekretarze:451


                                                                                [tłum. z j. żyd. Magdalena Siek]


ARG I 666 (Ring. I/345)
Opis: odpis, mps, j. żyd., 210x294, 210x132 mm, k. 3, s. 3.
Druk: Selected Documents, s. 464–467.



Po 01.1941, Warszawa-getto. [Aron Koniński452], Opracowanie pt. "18 "די יתומים־היים, מילנע [„Dom Sierot, ul. Mylna 18453”]


[1] Dom Sierot, ul. Mylna 18
W tym budynku, ul. Mylna 18, w którym od października 1939 roku znajduje
się Dom Sierot dla dziewcząt, przed wojną mieścił się znany w Polsce Dom Emigranta im. Abrahama Podliszewskiego454. To tu podczas wojny chroniła się ponad setka żydowskich uchodźców z Niemiec, którzy przybyli ze sławnego Zbąszynia455. Podczas bombardowania Warszawy (wrzesień 1939 [roku]) budynek został mocno uszkodzony i zginęło tu 30 uchodźców. Ich sytuacja była straszna. Piszący te zdania, chcąc z jednej strony przyjść z pomocą tym nieszczęśliwym Żydom, a z drugiej wiedząc, że w Warszawie znajduje się około 80 bezdomnych dzieci-sierot (przy ul. Zamenhofa 5 i pl. Grzybowskim 7456), przystąpił do organizowania akcji wysyłania uchodźców z byłego domu emigranta, aby na ich miejsce wprowadzić dzieci. Wśród wygnańców było bardzo wielu



451 W oryg. brak nazwisk.
452 Aron Koniński (?–1942), nauczyciel i pedagog, w getcie warszawskim kierownik internatu dla dzieci przy ul. Mylnej 18, szwagier E. Ringelbluma. Podczas tzw. wielkiej akcji w 1942 r. dobrowolnie poszedł na Umschlagplatz razem z dziećmi z internatu. Zob. Kronika getta, s. 417, 617–618.
453 Dom sierot utworzony przez CENTOS, pod kierownictwem A. Konińskiego. Na temat jego działalności zob. ARG II 173 (Ring. II/95).
454 Właśc.: Stowarzyszenie Dom Emigranta Żydowskiego im. bp. Abrahama Podliszewskiego, założone w 1930 r. Abraham Podliszewski (1862–1929), kupiec, działacz syjonistyczny. Zob. Pomoc społeczna na terenie m.st. Warszawy. Informator 1937/8, Warszawa 1937, s. 142.
455 Przy granicy polsko-niemieckiej w Zbąszyniu (pow. Nowy Tomyśl) znajdował się w latach 1938–1939 obóz przejściowy dla Żydów – obywateli polskich wygnanych z Niemiec. Znalazło się tam ok. 6 tys. osób spośród 17 tys. wypędzonych. Zob. J. Tomaszewski, Preludium Zagłady, Warszawa 1998.
456 Przy ul. Zamenhofa 5 znajdował się Dom Sierot „Eszel”, a przy pl. Grzybowskim również funkcjonował Dom Sierot. Warto zaznaczyć, że podana przez autora liczba pensjonariuszów w obu placówkach zgadza się z danymi urzędowymi sprzed 1939 r. Zob. Pomoc społeczna na terenie m.st. Warszawy..., s. 160.