RRRR-MM-DD
Usuń formularz

Getto warszawskie, cz. I

strona 523 z 575

Osobypokaż wszystkie

Miejscapokaż wszystkie

Pojęciapokaż wszystkie

Przypisypokaż wszystkie

Szukaj
Słownik
Szukaj w tym dokumencie

Transkrypt, strona 523


Dulag (niem. obóz przejściowy; skrót od: Durchgangslager) – czasowe miejsca koncentracji więźniów; na terenie getta warszawskiego Niemcy utworzyli taki obóz przy ul. Leszno 109 (w budynku dawnej kwarantanny) podczas tzw. wielkiej akcji likwidacyjnej w 1942 r.


Endecja – popularna nazwa polskiego ruchu nacjonalistycznego powstałego w XIX w., utworzona od skrótu ND (Narodowa Demokracja). Jego współtwórcą i liderem był Roman Dmowski.


„Gazeta Żydowska” – czasopismo wydawane z inspiracji władz niemieckich w j. pol. w Krakowie od 23 lipca 1940 do 28 sierpnia 1942 r. Obejmowało swoim zasięgiem całe GG. Mimo oficjalnego charakteru stanowi źródło wiedzy o sytuacji w gettach okupowanej Polski.


Gestapo (akronim od niem. Geheime Staatspolizei) – tajna policja polityczna w III Rzeszy.


Gęsiówka zob. Areszt Centralny.


Gmina zob. Rada Żydowska.


Gordonia – syjonistyczna organizacja młodzieżowa partii Hitachdut, założona w Galicji w 1923 r., nawiązująca do idei Arona Dawida Gordona, zwanej „religią pracy”.


Hachszara – ośrodek przygotowujący Żydów do roli przyszłych osadników w Palestynie.


Ha-Noar ha-Cijoni (hebr. Młodzież Syjonistyczna) – organizacja młodzieżowa partii Ogólnych Syjonistów odłamu Al ha-Miszmar, powstała w 1932 r. Celem jej działalności było przygotowywanie młodzieży do emigracji do Palestyny. Na początku 1934 r. skupiała ok. 22 tys. członków. W okresie wojny prowadziła
działalność konspiracyjną, m.in. w Warszawie i w Wilnie. Została rozwiązana w styczniu 1950 r.


Haskala (hebr. oświecenie) – prąd kulturowy zapoczątkowany w XVIII w., postulujący emancypację i modernizację Żydów oraz unowocześnienie tradycji żydowskich. Haskala rozpoczęła szeroki proces asymilacji Żydów europejskich.


Ha-Szomer ha-Cair (też: Haszomer Hacair; hebr. młody strażnik) – syjonistyczno-socjalistyczny żydowski ruch młodzieżowy o charakterze skautowym. W czasie okupacji członkowie Ha-Szomer ha-Cair odgrywali dużą rolę w organizowaniu oporu cywilnego i zbrojnego przeciwko Niemcom.


He-Chaluc (też: Hechaluc; hebr. pionier) – syjonistyczny ruch młodzieżowy, od ok.
1916 r. aktywnie przygotowujący młodzież do emigracji do Palestyny przez naukę i pracę na roli. Odegrał bardzo ważną rolę w ruchu oporu w gettach.


He-Chaluc ha-Cair (hebr. młody pionier) – młodzieżowa organizacja, od ok. 1924 r. w ramach ruchu He-Chaluc, w 1938 r. w składzie organizacji Dror.


Instytut Nauk Judaistycznych – instytucja edukacyjna i naukowa założona w Warszawie w 1928 r. Z założenia kształciła nauczycieli przedmiotów judaistycznych i rabinów reformowanych. Od 1936 r. jej siedziba znajdowała się w gmachu Głównej Biblioteki Judaistycznej przy ul. Tłomackie 5.


Jawne – organizacja oświatowa utworzona przez partię Mizrachi w Polsce w 1922 r. Jej szkoły łączyły kształcenie religijne z wychowaniem w duchu syjonistycznym.


JIKOR (żyd. Jidysze Kulturele Organizacje; Żydowska Organizacja Kulturalna) – tajna organizacja kulturalno-oświatowa założona w grudniu 1940 r. w getcie warszawskim przez Menachema Lindera. Jej celem była popularyzacja języka i kultury żydowskiej przez organizowanie odczytów, wieczorów literackich,
przedstawień teatralnych i wystaw. Jesienią 1941 r., po zarządzeniu zezwalającym
na otwarcie szkół, JIKOR brała udział