[Na ósmy dzień Pesach], [30.04.1940] [28] 65
Mojżesz i synowie izraelscy itd. cnastępującą pieśń Panuc”, albowiem nawet jeśli nad dziećmi Izraela wisiało wtedy oskarżenie: „Ci ctj. Egipcjaniec są itd. cczcicielami bożkówc i ci ctj. Izraelicic są itd. cczcicielami bożkówc”(17), to jednak ponieważ byli oni
dziećmi Izraela, przez zasługi naszego praojca Jakuba, żeby nie musiał on cierpieć
cprzez nichc w niebie, jego potomkowie dostąpili wybawienia i zaśpiewali Panu: „Albowiem
dobrze jest Tobie dziękować itd., bo Tyś jest Bogiem od jednego świata do cdrugiegoc
świata”.
28. [Na ósmy dzień Pesach](1) c30.04.1940c
„dPrzynieś je i zasadź itd. Świątynia, Panie, którą przygotowały Twoje ręced”(2)214. Postarajmy
się zrozumieć: wszak cgłównym celemc wyjścia z Egiptu było zaprowadzenie
ich ctj. Izraelitówc do Ziemi Izraela, dlaczego więc musieli się o to modlić, wszak Pan
z pewnością wybawiłby ich i zaprowadził do Ziemi Izraela i do Świątyni. Ponadto,
dlaczego o Świątyni powiedziano: „przygotowały cjąc Twoje ręce”, skoro zbudowali
ją synowie Izraela, a komentarz błp. Rasziego cdo tego wersetuc jest dobrze znany(3).
(17) Midrasz Tehilim, psalm 15,5: „Ci są czcicielami bożków i ci są czcicielami bożków”; Zohar,
t. 2, 170b: „Ci są czcicielami bożków i ci są czcicielami bożków”; to zdanie było wielokrotnie
cytowane w literaturze chasydzkiej poprzedzającej czasy Autora, zob. Jaakow Josef z Połonnego,
Toldot Jaakow Josef, parasza Jitro; Elimelech z Leżajska, Noam Elimelech, parasza Wa-jigasz;
ibidem, parasza Be-szalach; Lewi Icchak z Berdyczowa, Kduszat Lewi, Le-Chanuka; Israel Hofsztejn,
Magid z Kozienic, Awodat Israel, Na siódmy dzień Pesach; Kalonimus Kalman Epsztejn,
Maor wa-szemesz, parasza Be-szalach; Abraham Joszua Heszel z Opatowa, Ohew Israel, parasza
Be-szalach.
(1) Po kazaniu Na siódmy dzień Pesach w rękopisie umieszczone jest kazanie Na ósmy dzień Pesach.
Nie zwykło się jednak używać określenia „ósmy dzień Pesach”, lecz „ostatni dzień Pesach”, dlatego
w pierwszej edycji do skrótu w tytule dodano literę alef: L’ChSzP (Le-acharon szel Pesach)
c„Na ostatni dzień Pesach”c. W drugiej edycji błędnie zinterpretowano inicjały skrótu i napisano
wielkimi literami: Le-isro chag szel Pesach c„Na dzień zwykły po święcie Pesach”c. Jednakże kazania
chasydzkie nie były wygłaszane w zwykłe dni po święcie, lecz w dni świąteczne, podczas
których zakazane jest wykonywanie pracy. Poza granicami Izraela obchodzi się dodatkowy (diasporowy)
drugi dzień święta, tzw. jom tow szeni, podczas którego również wygłaszane jest kazanie,
być może więc to właśnie oznacza wyrażenie „ostatni dzien Pesach”, jako że w diasporze w ogóle
nie funkcjonuje pojęcie isro chag.
(2) Wj 15,17.
(3) Raszi, tamże: „»Świątynia, którą przygotowały Twoje ręce, Panie«, Świątynia jest umiłowana,
świat bowiem został stworzony jedną ręką, jak jest napisane: »Przecież to moja ręka założyła ziemię
« (Iz 48,13), Świątynia zaś dwiema rękami. A kiedyż zostanie ona zbudowana dwiema rękami?
W czasie gdy Bóg będzie królował na wieki wieków, w przyszłości, która nadejdzie, kiedy Jego
będzie całe panowanie”.
214 Cały fragment Wj 15,17–18: „Wprowadziłeś ich i zasadziłeś na górze dziedzictwa swego, na
miejscu, które uczyniłeś swoją siedzibą, Panie, Świątynią, którą przygotowały ręce twoje. Pan
będzie królował na wieki wieków”.
