116 [Parasza Noach], [2.11.1940] [46]
46. [Parasza Noach] c2.11.1940c
„Noe chodził z Bogiem”(1), co Raszi objaśnia: „Noe wymagał pomocy i wsparcia, Abraham
czerpał natomiast siłę ze swej sprawiedliwości i chadzał sam”(2).
Oto cw Gemarzec w ctraktaciec Sanhedrin 104 jest napisane: „Przypowieść o dwóch
ludziach wziętych do niewoli itd., jeden z nich powiedział do drugiego: Wielbłąd
idący przed nami jest ślepy na jedno oko itd., cporywaczc rzekł do nich: Ech, wy tam,
ludu o twardym karku, skąd to wiecie? itd.”(3)350. A błp. Maharsza objaśnia, dlaczego
w tym pytaniu użyto cokreśleniac „o twardym karku”, i uzasadnia to tak, że cierpienia
umniejszają mądrość, oni zaś uparcie starali się sobie dowieść, że nadal są mądrzy,
zob. tamże(4). Ponieważ Tora ma siedemdziesiąt twarzy, można dodać cinne wyjaśnienie:
c nie tylko dlatego, że chełpili się swoją mądrością, cporywaczc nazwał ich cludemc
„o twardym karku”, cmając na myśli to,c że nawet teraz okazali się ludem, który z uporem
szczyci się swoją mądrością, lecz cnazwał ich takc również dlatego, że rzeczywiście
byli mądrzy. Otóż trzeba zrozumieć wersety, które Pan wypowiedział do naszego
Nauczyciela Mojżesza: „dSam nie pójdę pośród ciebie, ponieważ jesteś ludem twardego
karkud”(5), podając cwyraźniec przyczynę, dla której cOnc sam nie pójdzie pośród nich,
lecz cw zamianc pośle cprzed nimi swegoc anioła(6); z tej samej przyczyny nasz Nauczyciel
Mojżesz prosił Pana, by nie posyłał anioła, lecz aby On sam, niechaj będzie błogosławiony,
szedł z nami, jak powiada werset: „racz pójść, Panie, w pośrodku nas, gdyż
(1) Rdz 6,9.
(2) Raszi, tamże.
(3) TB Sanhedrin 104a–104b.
(4) Maharsza, Chiduszej agadot, Sanhedrin 104a: „Rzekł do nich: ludu o twardym karku itd. poddaństwo
bowiem i wygnanie sprawiają, że człowiek zapomina o swej mądrości, jak zostało powiedziane:
»I zginie mądrość jego mędrców« [Iz 29,14] itd., i dlatego powiedział im: Jesteście twardego
karku, bo nie poddajecie się podczas waszego wygnania i nadal uważacie się za mędrców”.
(5) Wj 33,3.
(6) Wj 33,2: „I poślę przed tobą anioła i wypędzę Kananejczyka, Amorejczyka i Hetyjczyka, i Peryzyjczyka,
i Chiwwitę, i Jebusytę”.
350 Cały tekst talmudycznej opowieści: „Przypowieść o dwóch ludziach [Izraelitach] wziętych do
niewoli na górze Karmel, [którzy szli traktem], a ich porywacz szedł za nimi. Jeden z nich powiedział
do drugiego: Wielbłąd idący przed nami jest ślepy na jedno oko i dźwiga dwa dzbany, jeden
z winem, drugi z oliwą, a wiodą go dwaj mężczyźni, jeden jest Żydem, drugi poganinem. Porywacz
rzekł do nich: Ech, wy tam, ludu o twardym karku, skąd to wiecie? Odpowiedzieli: Wielbłąd
skubie zioła tylko po tej stronie, którą widzi, a po drugiej nie, bo jest ślepy. Dźwiga dwa dzbany
napełnione jeden winem, drugi oliwą, bo wino kapie i wsiąka w ziemię, a oliwa kapie, lecz zostaje
na wierzchu. A z dwóch mężczyzn, którzy go prowadzą, jeden jest Żydem, drugi poganinem, bo
poganin załatwia swoje potrzeby na drodze, a Żyd odchodzi na bok. [Porywacz] pognał naprzód
i zobaczył, że jest tak, jak powiedzieli. Przyszedł więc, ucałował ich obu w czoło, zaprowadził do
swego domu i wydał dla nich wielką ucztę. Tańcząc przed nimi radośnie, zawołał: Błogosławiony
niech będzie Ten, który wybrał potomstwo Abrahama i obdarzył ich swoją mądrością! Gdziekolwiek
pójdą, zostają panami swoich panów! Potem ich uwolnił, a oni w pokoju odeszli do domu”.
