[Siódmy dzień Pesach], [18.04.1941] [53] 147
zrozumieć to, co powiedziano w Gemarze Szabat 104: „arDzieci przyszły itd. cdo domu
naukic i mówiły rzeczy itd., cjakich nie wypowiedziano nawet w czasach Jehoszui syna
Nuna.c Dlaczego cliterac gimel wyciąga nóżkę w stronę dalet itd., cPonieważ gimel znaczy
„dawać”, a dalet znaczy „nędza”, więc gimel daje coś dalet. Dlaczego zatem dalet
odwraca głowę od gimel? Ponieważ dalet wstydzi się przyjmować jałmużnę […]car”(6),
na prostym poziomie należałoby się zastanowić, dlaczego nazwano ich „ardziećmiar”,
skoro tak cmądrzec odsłonili oni ctajemnicec Tory, że nawet za czasów Jehoszui syna
Nuna nie wypowiedziano podobnych rzeczy(7); otóż Pan, niechaj będzie błogosławiony,
uczy swój lud Izraela Tory, powinniśmy jednak wiedzieć, czy cto oznacza,c że za każdym
razem gdy Żyd uczy się Tory, On, niechaj będzie błogosławiony, cosobiściec go
naucza. A zatem przyjrzyjmy się, jak uczył Tory naszego Nauczyciela Mojżesza, nie
było bowiem większego człowieka niż nasz Nauczyciel Mojżesz; cotóżc co się tyczy
naszego Nauczyciela Mojżesza, to widzimy w Gemarze Megila, karta 21, strona a, że
tylko wtedy gdy uczył się on cczegośc pierwszy raz, Pan nauczał go cbezpośrednioc, inaczej
było zaś wtedy, gdy nasz Nauczyciel Mojżesz powtarzał to, czego cjużc się wyuczył,
wówczas bowiem uczył się sam, zgodnie z tym, co tam powiedziano: „Raw rzekł: cMojżeszc
stał i się uczył”, co Raszi objaśnia: „cuczył sięc z ust Wszechmocnego”, cwedle
innego wersetu Tory zaś:c „siedział i powtarzał”, co Raszi objaśnia: „powtarzał sam to,
czego się nauczył cod Panac”(8)430. Jednakże w Midrasz raba, cKic tisa, parasza 41 do
wersetu: „ei zacząłe431 [gdy skończył] rozmawiać z nim”(9), powiedziano: „Kiedy Mojżesz
wstąpił do nieba, wprzódy powtarzał Torę csłowo w słowoc za swoim Stwórcą,
a gdy się jej wyuczył, rzekł mu cPan:c Chodź, ty i ja, wypowiadajmy ją crazemc, a więc
ctakie jest prawdziwe znaczenie słów:c „rozmawiać z nim”, cże powtarzali ją razemc,
na tym kończy się cytat z midraszu(10). A zatem tak czy inaczej cBógc uczył cMojżeszac
Gikatilli; zob. idem, Szaarej ora, Wstęp: „Cała Tora utkana jest z kodów, kody zaś ze świętych Imion,
a wszystkie święte Imiona opierają się na imieniu JHWH i wszystkie w nim się jednoczą. W rezultacie
więc cała Tora utkana jest z imienia JHWH, i dlatego powiedziano o niej: »Tora Pana jest doskonała
«” (Ps 19,8). Jednakże w niniejszym kazaniu Autor objaśnia następny werset biblijny, tj. Ps 19,9.
(6) TB Szabat 72a.
(7) Ibidem.
(8) TB Megila 21a: „Jeden werset powiada: »i siedziałem na górze«, inny werset powiada: »A ja
stałem na górze«! Raw rzekł: cMojżeszc stał i się uczył, siedział i powtarzał”. Raszi, tamże: „uczył
się – z ust Wszechmocnego; i powtarzał – powtarzał sam to, czego się nauczył cod Bogac”.
(9) Wj 31,18: „A gdy skończył rozmawiać z Mojżeszem na górze Synaj, dał mu dwie tablice Świadectwa,
tablice kamienne, zapisane palcem Bożym”. Zob. w rękopisie, gdzie Autor napisał: „i dał
Mojżeszowi, gdy skończył”, a następnie skreślił słowa: ki-chloto c„gdy skończył”c i zamiast nich
dopisał: wa-jachel c„i zaczął”c, których nie ma w wersecie biblijnym.
(10) Szemot raba, parasza Ki tisa 41, 5: „»A gdy skończył rozmawiać z Mojżeszem na górze Synaj,
dał mu« […]. Gdy Mojżesz wstąpił do nieba, zaczął powtarzać Torę za swym Stwórcą, a gdy się
wyuczył, rzekł: przyjdź i powtarzajmy ją razem, ja i Ty, i taki jest sens słów: »rozmawiać z nim«”.
430 W przytoczonym ustępie z Talmudu są odniesienia do dwóch wersetów Tory: Pwt 9,9, w którym
Mojżesz mówi: „i siedziałem na górze przez czterdzieści dni i czterdzieści nocy” oraz Pwt 10,10,
gdzie mówi: „Ja zaś stałem na górze, jak poprzednio, przez czterdzieści dni i czterdzieści nocy”
(tłum. R.G.).
431 Pomyłka autora, w edycji poprawiono zgodnie z wersetem biblijnym.
