150 [Siódmy dzień Pesach], [18.04.1941] [53]
okazali, wyruszając z rozkazu Boga na pustynięc(20). I stąd widzimy, że w czasie utrapienia
bywa tak, iż Niebiosa poddają człowieka próbie, caby sprawdzićc, czy umacnia
się w wierze i czy usiłuje wciąż cod nowac się w niej umacniać, cpodobnie jak synowie
Izraelac, którzy uwierzyli cBoguc i wyruszyli cz Egiptuc, a następnie cokazali jeszczec
większą wiarę, cgdy usłuchali nakazu i cofnęli się,c by stawić czoło naszym wrogom439,
po czym doszło kolejne utrapienie440, po to, by cmoglic umocnić się w wierze i ufności,
i wstąpić w wody, i czanurzyć sięc w niebezpieczeństwo aż po nozdrza, i cdopieroc wtedy
ocalił ich Pan. Wszelako nie tylko samej wiary winniśmy uczyć się w czas nieszczęścia
i w każdym innym strapieniu, jak jest powiedziane w świętym Zoharze: „arJeśli drewno
się nie zapala, depczcie je tak długo, aż chwyci ogieńar”(21), bo jak już cgdzieśc powiedzieliśmy,
kiedy człowiek omdleje, uchowaj Boże, to trzeba go dopóty szarpać i uderzać,
cdopóki nie odzyska przytomnościc, gdyż właśnie przez to szarpanie i uderzenia
comdlałyc wzmocni się i wróci doń życie, tak samo gdy my znajdujemy się w utrapieniu,
musimy modlić się do Pana, by nas ocalił od razu i bez zwłoki, ale powinniśmy
też umacniać się coraz bardziej w naszej duszy, aby służyć Mu, niechaj będzie błogosławiony,
w godzinie nieszczęścia, poprzez to szarpanie i uderzenia, jakie espadająe441
na nas z Niebios. W midraszu Szir ha-szirim raba, parasza 4, napisano: „cBóg powiada:
Świątyniac przysporzyła mi więcej sprawiedliwych w czasie burzenia, aniżeli przysporzyła
mi w czasie budowy”(22), i właśnie taką naukę daje nam Święty Błogosławiony,
i przez to dokonuje się objawienie na górze i na dole oraz złagodzenie wyroków i sprowadzanie
cna ziemięc miłosierdzia, jak wspomniano powyżej. I taki jest sens wersetu:
„i uwierzyli w Pana i w sługę jego Mojżesza”442, a w Szir ha-szirim raba powiedziano,
że jeszcze w czasie niewoli egipskiej(23), mimo że byli wówczas w utrapieniu, uwierzyli
i dlatego cpowiedzieli:c „Zaśpiewam Panu itd. On Bogiem moim443 itd.”, cco oznacza:c
ta Boża łaska jest moja, ja bowiem sprawiłem, że została zesłana cna dółc dzięki mojej
wierze, pomimo niedoli w Egipcie; także teraz cierpienia są gorzkie i niewyobrażalnie
ciężkie, niechaj więc Pan zmiłuje się nad nami i w mgnieniu oka nas wybawi, my zaś
w Panu odnajdziemy siłę, będziemy cw Nimc pokładać wiarę i ufność, a już niebawem
cOnc nas wybawi, amen.
(20) Raszi, tamże: „Aby powiedzieć, że usłuchali głosu Mojżesza, nie powiedzieli bowiem: »Jakim
sposobem moglibyśmy stawić czoło naszym prześladowcom, powinniśmy raczej uciekać«, lecz
powiedzieli: »Mamy jedynie słowa syna Amrama ctj. Mojżeszac«”.
(21) Zohar, t. 3, 168a.
(22) Szir ha-szirim raba, parasza 4, 6.
(23) Ibidem, 2; zob. też Szemot raba, parasza Be-szalach 23, 5: „Rabbi Nechemia powiedział: Synowie
Izraela zasłużyli na to, by zaśpiewać Pieśń morza wyłącznie dzięki swojej wierze, jak jest
napisane: »I uwierzył lud« (Wj 4,31) i jest też napisane: »i uwierzyli w Pana« (Wj 14,31)”.
i będzie ich ścigał. Ja zaś okryję się chwałą kosztem faraona i całego jego wojska i poznają Egipcjanie,
żem Ja Pan. I tak uczynili”.
439 Tj. ścigającym Izraelitów Egipcjanom.
440 Ponieważ drogę ucieczki zagrodziło im morze.
441 W oryg. wyraz pomyłkowo powtórzony.
442 Wj 15,1–2.
443 Hebr. Eli, dosł. „mój Bóg” – określenie Boga, podkreślające aspekt Jego łaski i miłosierdzia.