182 [Rosz ha-Szana], [22.09.1941] [62]
tak, że coś bywa nazwane po tym jak jego żywotność już została stworzona, jak
cnapisano:c „I nazwał Bóg światłość dniem”(30), co znaczy, że cdopieroc po stworzeniu
dnia cBógc nadał mu nazwę, ale zdarza się i tak, że przez nadanie nazwy jakaś
rzecz zostaje uczyniona, a jej żywotność powołana do istnienia, na przykład: „dPatrz,
nazwałem imieniem531 Becalela itd. i napełniłem go duchem Bożymd”(31), innymi słowy
przez to, że Pan, niechaj będzie błogosławiony, wezwał go po imieniu532, napełnił go
mądrością itd.; i podobnie jest cw wersecie:c „Hoszeę, syna Nuna, Mojżesz nazwał
Jozue”(32), jak objaśnił Raszi(33): „Jah cię wybawi533 itd.”(34), ctak więcc nadając mu cnowec
imię, cMojżeszc sprawił, że przydana mu została dodatkowa świętość, aby go ocalić
itd. A ponieważ aniołowie opowiadali się za tym, by nie stwarzać człowieka, Święty
Błogosławiony odpowiedział im: „Mądrością będzie was przewyższał”, albowiem:
„Na początku stworzył cBóg niebo i ziemięc”(35). W Targumie jerozolimskim cwyrażenie
to jest przetłumaczone jako:c „w mądrości stworzył”, cco znaczy, że człowiekc mądrością
będzie was przewyższał, albowiem przez swoją służbę cBoguc on także będzie
stwórcą, a dowodem jest to, że potrafi nadawać nazwy, co stanowi sposób stwarzania
ich żywotnych dusz; na czym jednak polega stwarzanie cprzez człowiekac, skoro
crzeczy tec już zostały stworzone? Otóż cpolega na tym,c że wraz z nimi, to znaczy ze
wszystkimi istniejącymi w świecie rzeczami cczłowiekc wzywa imienia Pana, ażeby
On, niechaj będzie błogosławiony, panował(36) nad wszystkimi, i dlatego nazwał cGoc
Adonaj, bo jak powiedział, jest on Panem wszystkiego(37), tak więc przez to, że człowiek
wraz ze wszystkimi cstworzeniamic służy Panu, ustanawia Go Królem, niechaj
będzie błogosławiony.
Z tego względu czas skruchy przypada w Rosz ha-Szana, czas stworzenia świata,
gdyż skrucha, której istotą jest cpostanowieniec, by od tej pory służyć Panu, jest także
crodzajemc stwarzania, cjak powiada midrasz:c „odnówcie swoje uczynki”(38), ctak samo
(30) Rdz 1,5.
(31) Wj 31,2–3: „Patrz! Powołałem imiennie Becalela, syna Uriego, syna Chura z plemienia Judy,
i napełniłem go duchem Bożym, mądrością, rozumem, poznaniem, wszechstronną zręcznością
w rzemiośle”.
(32) Lb 13,16.
(33) W poprzednich edycjach: we-peresz Raszi c„a Raszi objaśnił”c.
(34) Raszi, tamże: „Modlił się za niego: Niechaj Bóg chebr. Jahc cię ocali cjosziac od [złej] rady
zwiadowców”.
(35) Rdz 1,1.
(36) W drugiej edycji: we-sze-mamlicho c„i żeby panował”c, ze spójnikiem wec„i”c.
(37) Zob. wyżej, Be-reszit raba 17, 4.
(38) Wa-jikra raba 29 (wyd. cM.c Margaliot, s. 677–678): „Rabbi Berachia otworzył dyskusję:
»Zadmijcie w trąby na nowiu, w pełnię, w dniu święta naszego« (Ps 81,4) […] cnie czytaj:c ba-
-chodesz cw miesiącuc, lecz be-chadesz – tj. odnówcie swoje uczynki; cnie czytaj:c »szofar«, lecz
le-szaper – tj. poprawcie swoje uczynki”. Zob. też Pesikta de-raw Kahana, Rosz ha-Szana 23, 8;
Jalkut Szimoni, Emor, remez 645.
531 Hebr. karati be-szem może oznaczać zarówno „wezwałem po imieniu”, jak i „nazwałem imieniem”.
532 Hebr. szem zapisane ze znakiem cere oznaczającym samogłoskę „e”.
533 O interpretacji imienia Jehoszua (Jozue) zob. wyżej, przyp. 393.
[
