[Parasza Wa-jiszlach], [6.12.1941] [69] 205
o kwestię, dlaczegóż to(9) w istocie był to znak dla naszego praojca Abrahama, że cjego
dwaj słudzy powinni pozostać u stóp góryc; otóż nie widzieli oni z daleka obłoku nad
górą, tak jak widział go cAbraham,c dlatego powiedział im: ponieważ ani osioł nie
widzi, ani wy nie(10) widzicie, cwięcc: „»Zostańcie tutaj itd.« ludu podobny do osła”,
jak napisane jest w midraszu(11). Być może należałoby cteżc zrozumieć, dlaczego nasz
praojciec Abraham ujrzał obłok cnad górąc dopiero trzeciego dnia, a nie wcześniej; jest
rzeczą zrozumiałą, że gdyby to(12) było naturalne zjawisko, oczywiście nie mógłby go
dostrzec z dużej odległości, ale ponieważ była to święta wizja, nadprzyrodzona, nie
dostąpili jej młodzi słudzy i osioł, lecz jedynie Abraham i Izaak, a skoro tak, dlaczego
nie dostrzegli oni cobłoku wcześniejc, przed trzecim dniem, i z większej odległości. Otóż
można odpowiedzieć, że cstało się tak dlatego,c że cAbrahamc miał przejść kilka cinnychc
prób po drodze, jak jest napisane w midraszu(13), ale poza tym jest możliwe, że skoro
Pan powiedział mu: „edoe610 [na] na jednej z gór, o której ci powiem”(14)611, lecz jeszcze
nie powiedział mu, cnac której górze, to święte miejsce wciąż istniało jedynie w Jego
zamyśle, niechaj będzie błogosławiony, i nie zostało objawione ani słowami, ani tym
bardziej w cświeciec działania612 jako rzeczywisty twór góry, święte światło jeszcze nie
jest bowiem: »Wstał tedy Abraham wczesnym rankiem« cRdz 22,3c, to ten osioł, na którym jechał
Mojżesz, gdy przybył do Egiptu, powiedziane jest bowiem: »Wziął tedy Mojżesz swoją żonę
i swoich synów, wsadził ich na osła ci wrócił do ziemi egipskiejc« cWj 4,20c, to ten osioł, na którym
w przyszłości przybędzie syn Dawida, powiedziane jest bowiem: »dubogi i jedzie na ośled«
cZa 9,9c”; Raszi, Wj 4,20.
(9) Słowo ze c„to”c zostało pominięte w poprzednich edycjach.
(10) W poprzednich edycjach: ejn atem c„nie jesteście”c zamiast ejnechem.
(11) Rdz 22,4: „Trzeciego dnia podniósł Abraham oczy swoje i ujrzał z daleka to miejsce”. Be-reszit
raba 56, 1: „»Trzeciego dnia podniósł Abraham oczy swoje i ujrzał z daleka to miejsce« – Co
ujrzał? Ujrzał obłok przywiązany do góry i powiedział: wydaje się, że to jest miejsce, w którym
Święty Błogosławiony kazał mi złożyć w ofi erze mego syna”. Zob. też Raszi, tamże: „»I ujrzał to
miejsce – ujrzał obłok zawieszony nad górą”. Wizja obłoku występuje też w Kohelet raba 9, 7;
Midrasz Tanchuma, wyd. cS.c Buber, Acharej mot 3.
(12) Słowo zot c„to”c zostało pominięte w poprzednich edycjach.
(13) Nie znalazłem źródła tych słów, zob. jednak inne znaczenie w Midrasz Tanchuma, Wa-jera 22:
„»Trzeciego dnia podniósł Abraham oczy swoje i ujrzał z daleka to miejsce« – a czemuż stało się to
trzeciego dnia, a nie pierwszego ani nie drugiego? Ażeby narody świata nie mówiły [później]: tak
był oszołomiony cnakazem Bogac, że poszedł i zarżnął w ofi erze swego syna”. Zob. więcej szczegółów
w: Agadat Be-reszit, wyd. cS.c Buber, rozdz. 31: „A czemuż stało się to trzeciego dnia, a nie od
razu? Gdyż jak powiedział Święty Błogosławiony, ażeby narody świata nie twierdziły, że Abraham
ze strachu złożył w ofi erze swego syna, że kiedy objawił mu się Święty Błogosławiony, z przerażenia
postradał zmysły i w oszołomieniu poszedł i złożył ofi arę ze swego syna. Gdyby wstrzymał się
dłuższą chwilę, pożałowałby tego, i dlatego Święty Błogosławiony sprawił, że cierpiał przez trzy
dni i szukał owego miejsca, po to, by wszyscy wiedzieli, iż świadomie i z miłości chciał ofi arować
syna, nie żałując tego, i dlatego jest napisane: »Trzeciego dnia itd.«”.
(14) Rdz 22,22.
610 Pomyłka autora, w edycji poprawiono zgodnie z wersetem biblijnym.
611 Cały werset Rdz 22,2: „I rzekł: Weź syna swego, jedynaka swego, Izaaka, którego miłujesz,
i udaj się do kraju Moria, i złóż go tam w ofi erze całopalnej na jednej z gór, o której ci powiem”.
612 Hebr. asija, właśc. olam ha-asija.
