242 [Parasza] Jitro, [7.02.1942] [76]
Mądrości Niebios”(15)721, Mądrość Niebios tkwi zaś w natchnieniu, cPan zatem dałc im
niższą jej odmianę w znaczeniu: „idź i powiadom ich”. A dlaczego cnastąpiło toc właśnie
w szabat, nie potrafi my dociec; jednakże przy niewielkich możliwościach naszego
umysłu cmożemy powiedzieć co następuje:c być może, ponieważ szabat jest zarówno
csefi rąc Bina, jak i csefi rąc Malchut(16), Malchut zaś znana jest crównieżc jako Zgromadzenie
Izraela(17) – cBoskiec światło cw dniu szabatuc kurczy się i ścieśnia tak, żeby
cdopasować sięc do każdego Żyda, na miarę jego zdolności cpojmowaniac. Być może
jest też cinne wyjaśnienie:c że w ciągu sześciu dni stworzenia Pan trudził się nad światem,
„A czego brakowało światu? Odpoczynku. Nastał szabat, nadszedł odpoczynek”,
jak objaśnił Raszi w ckomentarzuc do Księgi Rodzaju(18). Czym zaś jest odpoczynekc?c
W odniesieniu do człowieka to przywrócenie722 mu duszy, a skoro tak, jest to działanie
zachodzące w jego wnętrzu. Dlatego(19) w czasie sześciu dni powszednich świętość
sprowadzana jest na człowieka z zewnątrz, w formie Boskiego natchnienia, natomiast
podczas szabatu odbywa się to wewnątrz człowieka, a ponieważ Tora(20) dana została
w szabat, można ją sprowadzić do swego wnętrza również w ciągu cpozostałychc dni
tygodnia, w zależności od tego, jak mocno szabat rozciąga się na dni powszednie, i jak
powiadamy cw modlitwie:c „Ratuj tych, którzy zwlekają z pożegnaniem szabatu, aby
nie został dla nich zamknięty przez sześć dni tygodnia”(21).
A co się tyczy sensu Tory, to pojmujemy ją na poziomach pszat (dosłownego znaczenia),
remez (alegorii), derusz (homilii) i sod (tajemnicy)(22), każdy wedle swego
(15) Be-reszit raba 17, 5.
(16) Zob. skrótowe ujęcie tej myśli w: Mosze Kordowero, Pardes rimonim, 23, 21: „Dlatego istnieje
Szabat Szabatów, i podobnie jak szabat zwany jest Malchut, jak to objaśniliśmy, tak też Szabat
Szabatów zwany jest Bina”.
(17) O utożsamieniu sefi ry Malchut ze Zgromadzeniem Izraela zob. Zohar chadasz. Tikunim, t. 2,
92b. Zob. też Sefer brit menucha canonimowa księga kabalistyczna napisana w Hiszpanii w XIII w.,
błędnie przypisywana Abrahamowi Merimonowi ha-Sfaradiemuc, Ha-derech ha-sznija: „Malchut
to Zgromadzenie Izraela, to szabat”. Zob. też Lewi Icchak z Berdyczowa, Kduszat Lewi, Rosz ha-
-Szana: „Zgromadzenie Izraela oddziałuje na cboskic atrybut Malchut, i kieruje się przymiotami
Malchut, a jeśli synowie Izraela zechcą, władają Malchut”.
(18) Raszi, Rdz 2,2: „»I ukończył Bóg w siódmym dniu cdzieło swojec«: Czego brakowało światu?
Odpoczynku. Nastał szabat, nadszedł odpoczynek”. Wg Be-reszit raba 10, 10.
(19) W poprzednich edycjach: lachen gam c„dlatego też”c.
(20) W poprzednich edycjach: Ha-Tora c„ta Tora”c.
(21) Z pijutu na szabat pt. Jah echsof cBoga pragnęc, przypisywanego Aharonowi Wielkiemu z Karlina:
„Ratuj tych, którzy zwlekają z pożegnaniem szabatu, aby nie został dla nich zamknięty. Przez
sześć dni tygodnia czerpią świętość z Twego świętego szabatu. Oczyść ich serca, prawdą i wiarą
niech Ci służą”.
(22) W poprzednich edycjach zmieniono kolejność słów w tym zdaniu.
721 Be-reszit raba 17, 5: „Rabbi Chanina ben Icchak powiedział, że są trzy niższe, niepełne, niedojrzałe
odmiany owoców: spanie to odmiana śmierci, sny to różnorodne odmiany proroctwa, szabat
zaś jest odmianą przyszłego świata. Rabbi Awin dodał jeszcze dwie: tarcza słońca jest odmianą
Boskiego światła, a Tora jest odmianą Boskiej Mądrości”.
722 W słowie haszawat (hebr. przywrócenie) dopisane są znaki samogłoskowe: kamac oznaczający
samogłoskę „a” pod literą szin i patach oznaczający samogłoskę „a”pod bet.
