278 P[arasza] [na Szabat] Ha-Chodesz, [14.03.1942] [81]
objawić prorokowi tylko pod warunkiem, że odczuwa on radość; inaczej rzecz się ma
natomiast w czasie, gdy On, by tak rzec, jest razem z nimi w ich niedoli i cierpieniu,
wtedy bowiem proroctwo może się objawić także prorokowi, który podobnie cjak
Onc boleje nad ich losem. A w Gemarze Chagiga jest powiedziane: „że w komnatach
zewnętrznych: »moc i dostojeństwo są tam, gdzie On«, zaś w komnatach wewnętrznych
Bóg832 cierpi833 i płacze nad nieszczęściami ludu Izraela”(38). I dlatego możliwe
jest, że w czasie hester cPanimc, czyli gdy On, niechaj będzie błogosławiony, ukrywa
się w wewnętrznych komnatach, Żyd jednoczy się z Nim cwłaśniec tam, każdy na swym
szczeblu cduchowym,c i tam objawiana mu jest Tora(39) i służba Boża. Mówiliśmy już
o tym, w jaki sposób Tora ustna została objawiona na wygnaniu(40), święty Zohar zaś
cobjawiony byłc rabbiemu Szymonowi bar Jochajowi i jego synowi rabbiemu Eleazarowi
pośród wielkiego strapienia, gdy cukrywali się w grocie, żyjącc w strachu przed
władzami ówczesnego królestwa834. Bywa czasem tak, że człowiek sam sobie się dziwi:
Wszak jestem zdruzgotany, wszak niemal ciągle jestem na skraju łez, a nawet raz po
raz wybucham płaczem, jakże więc mógłbym studiować Torę i skąd miałbym czerpać
siłę, by odkrywać nowe znaczenia Tory i pobożnościc?c835 I bywa też tak, że serce
zadaje mu ciosy(41), mówiąc: Czyż nie jest to jedynie przejaw mej wewnętrznej buty,
która pozwala mi zebrać siły, żeby uczyć się Tory pośród tylu rozlicznych nieszczęść
własnych i cierpień ludu Izraela, po czym odpowiada sam sobie: Wszak jestem zdruzgotany
i tak wiele już łez wylałem, całe moje życie pełne jest żalu i mroku; i człowiek
ten gubi się zupełnie w wewnętrznym zamęcie. Tymczasem, jak wspomniano powyżej,
(38) TB Chagiga 5b: „»dA jeżeli tego nie usłuchacie, moja dusza w ukryciu cbe-mistarimc płakać
będzie z powodu dumyd« (Jr 13,17). Raw Szmuel bar Inia rzekł w imieniu Rawa: Święty Błogosławiony
ma pewne miejsce, a zwie się ono mistarim cukryciec. Co oznacza »z powodu dumy«?
Raw Szmuel bar Icchak powiedział: Z powodu dumy Izraelitów, która została im odjęta i dana
obcym. Rabbi Szmuel bar Nachmani powiedział: Z powodu dumy królestwa niebieskiego. Jednakże
czy w obecności Świętego, niechaj będzie błogosławiony, jest możliwy jakikolwiek płacz?
Wszak rabbi Papa rzekł: W obecności Świętego, niechaj będzie błogosławiony, nie ma żadnego
smutku, jest bowiem napisane: »Chwała i zacność są przed Nim, moc i dostojeństwo są tam, gdzie
On« (1 Krn 16,27). Nie ma tu sprzeczności, w pierwszym przypadku bowiem chodzi o komnaty
wewnętrzne, w drugim zaś o komnaty zewnętrzne”.
(39) W poprzednich edycjach: Ha-Tora z przedimkiem określonym.
(40) To zagadnienie nie zostało omówione w prezentowanych tu tekstach, możliwe zatem, że Cadyk
wygłaszał w swych kazaniach kwestie, których nie utrwalił potem na papierze.
(41) W pierwszej edycji pod końcową literą chaf umieszczono znak samogłoskowy szwa nach,
coznaczający brak samogłoski,c w drugiej zaś pominięto samogłoski. Tymczasem Autor dopisał
znak patach coznaczający samogłoskę „a”c pod literą jod, aby jednoznacznie wskazać na znaczenie
tego słowa: uderzyć, zadać ciężki cios, ugodzić cdosł. „jego serce zadaje mu ciosy”c. Podobnie jest
w wersecie Wj 2,12: „dI śmiertelnie ugodził chebr. wa-jachc tego Egipcjaninad”.
832 Hebr. Ha-Kiwjachol.
833 Hebr. mictaer, o wieloznaczności tego czasownika zob. przyp. 734. Wątek współodczuwania
bólu z ludem Izraela i cierpienia Boga pojawia się kilkakrotnie w kazaniach Szapiry, zob. np. parasze:
Toldot [30 listopada 1940], Ree [23 sierpnia 1941], Miszpatim-Szekalim [14 lutego 1942].
834 Tj. przed Rzymianami.
835 Hebr. chasidut.
