RRRR-MM-DD
Usuń formularz
  • Powrót

Ostatnim etapem przesiedlenia jest ś...

Tytuł:Ostatnim etapem przesiedlenia jest śmierć. Pomiechówek, Chełmno nad Nerem, Treblinka

Sygnatura: AR tom 13

Autor: Ewa Wiatr, Barbara Engelking, Alina Skibińska

Język: polski

Lokalizacja: Warszawa

Opis: Tom składa się z dwóch oddzielnych części. Pierwsza dotyczy obozu przejściowego w Pomiechówku, druga - ośrodków zagłady w Chełmnie nad Nerem i w Treblince. Liczba ofiar Chełmna i Treblinki jest nieporównywalnie większa, niemniej członkowie "Oneg Szabat" poświęcili ofiarom Pomiechówka stosunkowo dużo uwagi. Latem 1941 r., gdy do getta warszawskiego przybyli świadkowie wydarzeń w tym obozie, ośrodki w Chełmnie i Treblince jeszcze nie istniały. Współpracownicy Ringelbluma nie dysponowali też zapewne bezpośrednimi relacjami o losach Żydów na terenach zajmowanych przez Niemców po rozpoczęciu wojny z ZSRR. Dlatego wstrząsające świadectwa więźniów Pomiechówka musiały zrobić na ankieterach "Oneg Szabat" ogromne wrażenie. Bezpośredni dostęp do całej grupy świadków zbrodni dał wyjątkową okazję do sporządzenia szczegółowego opisu wydarzeń. Sytuacja taka nie powtórzyła się już później. Świadectwa o głównych ośrodkach zagłady na ziemiach polskich były zbierane od pojedynczych uciekinierów lub docierały do Warszawy za pośrednictwem osób trzecich. Relacje byłych więźniów Pomiechówka, spisane przez Salomeę Ostrowską i sygnowane przez autorów, nie tylko dostarczają informacji o tym obozie przejściowym, ale pokazują też metody pracy grupy Ringelbluma.

Słowa kluczowe: KSTZ

Numer: 13

strona 133 z 250

Osobypokaż wszystkie

Miejscapokaż wszystkie

Pojęciapokaż wszystkie

Przypisypokaż wszystkie

Szukaj
Słownik
Szukaj w tym dokumencie

Transkrypt, strona 133


126 Ośrodek zagłady Treblinka II [10]

10.

28.08.1942, Warszawa-getto. Dawid Nowodworski1, Relacja z pobytu w ośrodku zagłady w Treblince. Autor 17.08.1942 r. wywieziony z Umschlagplatzu do Treblinki – opis podróży, obozu, ucieczki, pobytu w Stoczku k. Węgrowa, powrotu do Warszawy2


[1a3] 28 VIII [1942] – [lat] 26 i pół Nowodworski Dawid – Leszno[?] 6. Ze stemplem SD [Sicherheitsdienst, Służba Bezpieczeństwa[?].

Ha-Szomer ha-Cair [Młody strażnik]. Poniedziałek, 17 sierpnia [1942] – 11 rano - złapano też 2 f-d [folksdojczów?]. (też r.)[?] – mówili po polsku (junacy4) – [Dzielna?] 9 – na ulicy – przewodzili grupie 12–15 ludzi, następnie zanim tam dotarliśmy – zwiększono do 30 osób. 

Na Umschlagplatzu. Około 7 wieczorem przyszedł mediator – Karl Haintz [Heintz?] miał legitymację (przez całą drogę – z nią wszedł do getta). Ustawiono kolejkę – zamiast na wolność – poprowadzono do wagonów. W moim wagonie - czabijcie mnie raczej…c –5

71 osób ze wszystkich warstw, klas, różnego wieku, małe dzieci od 2–8 lat do lat 10, zamknięte wagony. Wagon – zamknięty na klucz. Nikt nie wierzył, że na śmierć. Z pewnością – na życie. Szykowali sobie [nowe?] miejsce. Szczegół – razem bagaż,