Rozdział 4. Getto warszawskie – dzieci [13] 107
Stworzona Komisja dla spraw szkolnictwa244 nie poczyniła żadnych kroków w kierunku zrealizowania nadziei, jakie wiązano z powołaniem jej do życia. Materiały zebrane wówczas przez Komisję pochodziły w całości od organizacji społecznych lub ochotniczych zespołów działaczy szkolnych, którzy te materiały opracowali i dostarczyli Komisji Szkolnej.
Wskutek chwilowego zatrzymania prac nad tworzeniem szkolnictwa żydowskiego zostały zwolnione również prace wymienionych działaczy szkolnych, ale nie zostały przerwane. Zdawano sobie sprawę, że szkolnictwo dla dzieci żydowskich musi prędzej czy później znaleźć swoje właściwe rozwiązanie. Zdawano sobie sprawę, że traci się czas, który jest ważnym czynnikiem wychowawczym.
Nadchodzące ze wszystkich stron Generalnej Guberni wiadomości o uzyskaniu zezwolenia, względnie uruchomieniu szkół dla dzieci żydowskich przez odpowiednie Rady Starszych dawały rękojmię, że aczkolwiek z pożałowania godnym opóźnieniem, jednak i w Warszawie ta sprawa otrzyma właściwe rozwiązanie. Odpowiedzialność wobec potężnej gromady 50 000 dzieci jest zbyt ciężka, aby w tej sprawie nie uczyniono wszystkiego, co stoi do naszej dyspozycji.
I dlatego starano się dalej prowadzić prace przygotowawcze.
[2] Nastąpiło nawet porozumienie pomiędzy wymienionymi ochotniczymi zespołami, które doprowadziło do utworzenia ram wszechstronnej organizacji245. Organizacja ta postawiła sobie na cel wykonać wszystkie te prace, jakie są potrzebne dla przygotowania szkolnictwa i posunęła swoje prace tak dalece, że obecnie jest w stanie przedstawić zarówno programy dla poszczególnych typów szkół, jak rejestr wykwalifikowanych nauczycieli i kierowników, oraz projekty dotyczące gospodarczej strony szkoły.
Do porozumienia doszły przedstawicielstwa b[yłych] organizacji szkolnych, które obejmowały w r[oku] szkolnym 1938/[19]39 ca. 90 procent dzieci na terenie Warszawy. Poza ramami porozumienia stoją na razie tylko dwie organizacje szkolne. Ich stosunek rzeczowy do wykonanych przez nas prac jest i musi być pozytywny.
W tym samym stanie rzeczy i z uwagi na to, że nie ma żadnych przeszkód dla rozpoczęcia prac przygotowawczych nad uruchomieniem szkolnictwa prosimy o:
I. Zalegalizowanie ciała, składającego się z przedstawicieli sześciu typów szkolnych;
