Wstęp XIX w przedsięwzięciu wydobycia Archiwum, nie tylko jako jeden, obok Blumy Wasser i Racheli Auerbach, z trojga pozostałych przy życiu współpracowników Ringelbluma, ale przede wszystkim jako jedyny, który znał dokładne miejsce jego ukrycia20. To Wasser był więc koordynatorem prac przy wydobyciu pierwszej części archiwum, do którego doszło 18 września 1946 r., po czym stał się niezastąpiony przy weryfikacji i identyfikacji jej zawartości. Pozostałością jego prac są dołączone dziś do znacznej części dokumentów z tej kolekcji notatki, w których identyfikuje ich autorów, a czasem podaje dodatkowe informacje na temat okoliczności ich powstania czy dołączenia do kolekcji ARG. To na podstawie tych notatek opracowano w 1955 r., już po wyjeździe Wasserów z Polski, pierwszy inwentarz ARG. Hersz Wasser publikował też artykuły na temat Archiwum w prasie żydowskiej i uczestniczył w uroczystościach poświęconych Emanuelowi Ringelblumowi21.
Jednocześnie jednak, w czasie prac porządkowych nad pierwszą częścią archiwum, Hersz Wasser, działając z niejasnych dla nas dzisiaj pobudek i w niewyjaśnionych do końca okolicznościach, wyłączył z kolekcji 244 dokumenty, a następnie rozpoczął stopniowe przekazywanie ich do YIVO22. W archiwum YIVO zachowało się do dzisiaj 49 kopert, w których dokumenty – tworzące dzisiaj Kolekcję Hersza Wassera – dotarły do Nowego Jorku pomiędzy kwietniem a wrześniem 1947 r. Dokumenty były wysyłane listami poleconymi, adresowane na maszynie do dyrektora YIVO Maxa Weinreicha lub sekretarza Instytutu Marka Juwelira, opatrzone zazwyczaj fałszywym nazwiskiem nadawcy i adresem zwrotnym. Kilka partii dokumentów przekazano również wyjeżdżającym za granicę zaufanym osobom, które wysyłały je już pod własnym nazwiskiem z rzeczywistych adresów z Francji, Niemiec i Szwecji. Jednym z takich kurierów była przedwojenna pracownica YIVO, po wojnie zatrudniona w Wojewódzkim Komitecie Żydowskim w Warszawie, Mina Rykles, którą poproszono o wysłanie partii dokumentów z Paryża23. Potwierdzenie odbioru kolejnych partii dokumentów, również w formie zaszyfrowanej, zazwyczaj jako podziękowania za pozdrowienia lub informacje o otrzymaniu listu od „wspólnego znajomego”, znajdujemy w korespondencji wysyłanej z YIVO do Wassera24. Sposób wysyłania dokumentów świadczy jednak nieomal na pewno, że przedsięwzięcie ich wyłączenia z ARG przeprowadzane było albo w całkowitej tajemnicy, albo wiedziała o nim tylko bardzo niewielka grupa najbliższych Wasserowi osób.
