282 Rozdział 8. Relacje spoza Warszawy [37]
37.
17.03.1942, Warszawa-getto. Sz. Szajnkinder, Relacja pt. "רעטרעזעד אַ" [„Dezerter”]. Opis doświadczeń Żyda-żołnierza Wojska Polskiego we wrześniu 1939 r.
Sz. Szajnkinder. „Dezerter”334
[1] Izydor G-rg ma 42 lata. Jest niskiego wzrostu, zbudowany nieatletycznie, z długim czerwonym nosem i bujnymi, szarymi włosami na głowie. G. jest kupcem z branży żelaznej. Jego ojciec był szanowanym fabrykantem części budowlanych i kanalizacyjnych, uważany za solidnego i szanowanego człowieka, filantropa i dobroczyńcę. Jego syn odziedziczył po nim wiele zalet. Czy wad również, trudno mi stwierdzić, ponieważ ojca nie znałem. Izydor natomiast jest mi dobrze znany. Całkiem często spędzałem czas w jego przytulnym domu i miałem możliwość stwierdzić, że jego stosunek do teściowej i siostry żony był serdeczny. Nawet zbyt serdeczny. Wpadał wręcz w przesadę, kiedy nie chciano skorzystać z jego serdeczności. To była jego słaba strona. Lubił pomagać i wspierać każdego i jednocześnie mówić o tym. Do poziomu anonimowej dobroczynności nie doszedł.
Jak już powiedziałem, Izydor G. jest kupcem materialnie nieźle ustawionym, stale zajęty interesami, lubi mówić o interesach i oceniać fantastycznymi sumami i cyframi. Równocześnie jest on też melomanem, gabajem w Synagodze Nożyków335 (przed wojną oczywiście) i miłośnikiem muzyki symfonicznej, wielkim wielbicielem… Wagnera336.
[2] I jeszcze jedną rzecz lubi: opowiadać historie. Jak zacznie mówić, nie męczy się. A opowiadania są często fantastyczne, niewiarygodne. Ale co do historii nie zadaje się pytań.
Izydor G. w latach 1920/1921 brał udział w wojnie z bolszewikami, był, jak sam mówi, aż w Kijowie, słyszał Trockiego przemawiającego na placu targowym w Głębokiem337, itd. Żadnego materiału wspomnieniowego z tamtego czasu mu nie brakuje. Trzeba go tylko nakierować na temat, tylko rozpocząć, a potem płynie już jak strumień. Również we wrześniu 1939 r. brał udział w wojnie przeciwko hitlerowskim Niemcom. Rozumie się, że również stamtąd ma on dużo do opowiadania. Przeka–
