Słownik skrótów i terminów częściej występujących w tekście 357
Składała się ona z tzw. żandarmerii (Schutzpolizei) – miejskiej formacji niemieckiej policji porządkowej od strony zewnętrznej, oddziału wartowniczo-konwojowego policji granatowej przy murach getta i Żydowskiej Służby Porządkowej od wewnątrz.
Zakład Zaopatrywania – urząd założony w grudniu 1940 r., zajmował się aprowizacją getta, zatwierdzając zamówienia sklepów na artykuły spoza getta. Początkowo funkcjonował jako agenda Rady Żydowskiej, we wrześniu 1941 r. uniezależnił się. Na jego czele stał Abraham Gepner.
Ziomkostwo – organizacja zrzeszająca osoby pochodzące z tego samego regionu kraju, w gettach grupowały zazwyczaj uchodźców lub wysiedleńców z tego samego miasta. W getcie warszawskim ziomkostwa reprezentowane były przez Centralną Komisję Uchodźców.
ŻTOS (też „Żytos”; Żydowskie Towarzystwo Opieki Społecznej, od października 1940 r.) i ŻOS (Żydowska Opieka Społeczna, od listopada 1941 r.) – organizacja wywodząca się z Komisji Koordynacyjnej Żydowskich Organizacji Społecznych i koordynująca pomoc społeczną w getcie warszawskim. Choć podlegała ustanowionej przez Niemców Żydowskiej Samopomocy Społecznej (niem. Jüdische Soziale Selbsthilfe) z siedzibą w Krakowie, w istocie pozostała niezależna. Pod szyldem samopomocy społecznej działały w getcie liczne organizacje podziemne.
Żydowska Samopomoc Społeczna (ŻSS) – oficjalna organizacja pomocy społecznej (nazwa ŻSS była używana od lutego 1940 r., a formalnie została przyjęta 29 maja 1940 r.), której zalążki powstały we wrześniu 1939 r., w Warszawie, w postaci Komisji Koordynacyjnej Organizacji Społecznych i Opiekuńczych (KK), początkowo działającej wspólnie ze Stołecznym Komitetem Samopomocy Społecznej. Na początku 1940 r. KK z organizacji o zasięgu lokalnym (Warszawa i okolice) została przekształcona w organizację działającą w całym Generalnym Gubernatorstwie. Prezesem ŻSS był Michał Weichert (do lipca 1944 r.). Pod szyldem ŻSS działały różne organizacje społeczne i kulturalne, m.in. CENTOS, TOZ, ORT. Lokalne jednostki ŻSS zajmowały się tworzeniem i zaopatrywaniem schronisk dla uchodźców, sierocińców, domów starców, kuchni ludowych, rozdzielały produkty żywnościowe.
Żydowska Służba Porządkowa (Jüdischer Ordnungsdienst), zwana też policją żydowską – organizacja tworzona w gettach polskich, oficjalnie podporządkowana Radom Żydowskim, faktycznie jednak władzom niemieckim. Do jej zadań należała warta przy bramach getta, egzekwowanie przymusu pracy, uczestniczenie w działalności przeciwepidemicznej. W pierwszym okresie wielkiej akcji deportacyjnej latem 1942 r. policja żydowska eskortowała mieszkańców getta na Umschlagplatz. W Warszawie stała się synonimem korupcji i nadużyć władzy, choć w jej działalność, szczególnie w pierwszym okresie, zaangażowana była pewna liczba przedwojennych działaczy społecznych i osób o dużym autorytecie moralnym. Komendantem Żydowskiej Służby Porządkowej był Józef Szerzyński.
Żydowski Komitet Opiekuńczy Miejski (ŻKOM) – warszawski oddział koncesjonowanej przez Niemców Żydowskiej Samopomocy Społecznej w Krakowie. W marcu 1942 r. formalnie wcielono doń działające w getcie instytucje społeczne, m.in. Centos i TOZ.
Słownictwo związane ze świętami i obrzędami żydowskimi
Chanuka– święto obchodzone 25. dnia miesiąca kislew (w grudniu) dla upamiętnienia zwycięstwa Judy Machabeusza nad Antio
