Wst ę p „Listy płockie” to nazwa jednej z dwóch wydzielonych kolekcji listów zachowanych w Archiwum Ringelbluma (sygn. ARG I 164–178). W rzeczywistości zawiera ona tylko odpisy ponad czterdziestu listów sporządzone przez anonimowych współpracowników „Oneg Szabat”1. Adresatami listów oraz, jak można się domyślać, osobami, które udostępniły je do skopiowania, byli działacze Komitetu Ziomkostwa Płockiego w getcie warszawskim, głównie Fiszel Fliderblum i Eliasz Zylberberg. Autorami natomiast byli Żydzi przesiedleni w lutym i marcu 1941 r. z Płocka do różnych miasteczek dystryktu radomskiego Generalnego Gubernatorstwa. Część listów to oficjalne zawiadomienia o losie przesiedleńców płockich oraz powstawaniu lokalnych ziomkostw płocczan, część zaś to listy prywatne. Pochodzą z krótkiego przedziału czasowego – od lutego do czerwca 1941 r. – oraz jedynie z dziesięciu miejscowości, niemniej zawierają wiele bezcennych informacji o przeżyciach wygnańców w czasie deportacji, w obozie przejściowym w Działdowie, wreszcie o warunkach życia w miejscach osiedlenia.
Listy przesiedleńców z Płocka do ziomkostwa płockiego w Warszawie znajdują się również w innej kolekcji przechowywanej w Archiwum ŻIH, mianowicie w zespole Żydowskiej Samopomocy Społecznej. 10 maja 1941 r. Komitet Ziomkostwa Płockiego w Warszawie wysłał pismo do Prezydium ŻSS, zawierające opis tragicznych warunków bytowych przesiedleńców. Do pisma dołączono siedem (w tym sześć oryginalnych) listów płocczan przebywających w Starachowicach-Wierzbniku2, Drzewicy, Suchedniowie, Częstochowie, Żarkach i Bodzentynie. Tylko jeden z tych listów (z Bodzentyna) został skopiowany w „Oneg Szabat”. Pozostałe stanowią cenne dopełnienie tego zbioru3.
