RRRR-MM-DD
Usuń formularz
  • Powrót

Wrzesień 1939. Listy kaliskie. Listy...

Tytuł:Wrzesień 1939. Listy kaliskie. Listy płockie

Sygnatura: AR tom 15

Autor: Tadeusz Epsztein, Justyna Majewska, Aleksandra Bańkowska

Język: polski

Lokalizacja: Warszawa

Numer: 15

Opis: Piętnasty tom dokumentów z Archiwum Ringelbluma składa się z trzech części. Pierwsza zawiera materiały dotyczące kampanii wrześniowej 1939 r., w tym relacje żołnierzy Żydów z obozów jenieckich. Znajdziemy tu informacje o przebiegu konkretnych działań wojennych, sytuacji na froncie, losach poszczególnych jednostek wojskowych, a także wstrząsające opisy zniszczeń, śmierci i dramatów ludzkich. Warto podkreślić, że autorzy tekstów reprezentują bardzo różne stanowiska względem opisywanych wydarzeń. W drugiej części opublikowano zbiór tzw. listów kaliskich z lat 1939–1941. Jest to jedyny zbiór listów w Archiwum Ringelbluma, który został uporządkowany i spisany już w getcie warszawskim przez współpracowników „Oneg Szabat”. Niestety, zachowała się tylko część listów, przeważnie w bardzo złym stanie, gdyż uległy poważnym uszkodzeniom, przechowywane pod ziemią w latach 1942–1946. Jednak nawet w szczątkowej formie ta kolekcja jest ważnym świadectwem o losach Żydów kaliskich, w wielu przypadkach może ostatnim po nich śladem. Zbiór umieszczony w trzeciej części tomu, tzw. listy płockie, zawiera korespondencję wysyłaną w pierwszej połowie 1941 r. do getta warszawskiego przez przesiedleńców z Płocka, rozproszonych po różnych miasteczkach na Kielecczyźnie. Płocczanie pisali listy do swojego ziomkostwa w Warszawie, prosząc o pomoc materialną i wsparcie, a jednocześnie relacjonowali wciąż pogarszającą się sytuację i brak perspektyw jej poprawy.

Tom pełnej edycji ARG: 15

strona 317 z 424

Osobypokaż wszystkie

Miejscapokaż wszystkie

Pojęciapokaż wszystkie

Przypisypokaż wszystkie

Szukaj
Słownik
Szukaj w tym dokumencie

Transkrypt, strona 317


Wstęp 307

aby oddać złoto, pieniądze, biżuterię. Grozili, bili i szukali dopóty, dopóki wszyscy nie oddali tego, co posiadali wartościowego. Pierwszego dnia każdy otrzymał trochę kawy i chleb, ale w czasie wydawania chleba oficerowie już któryś raz ściągali pozostałe jeszcze marynarki, spodnie, buty i nawet koszule, które mieliśmy na sobie. Gdy wyjeżdżaliśmy, wszyscy do pociągu szli nadzy i bosi18.

Żywność do obozu dostarczał dość obficie Czerwony Krzyż, który ponadto przy wyjeździe do każdego transportu przydzielił duże ilości produktów (takich jak ziemniaki, kasze, tłuszcze), a każdej osobie wypłacił po 40 zł19.

Żydzi płoccy spędzili w Działdowie od kilku do kilkunastu dni. Następnie pociągami wywieziono ich do dystryktu radomskiego GG. 25 lutego 1941 r. transport ok. 1000 osób dotarł do Buska. Zostali oni rozdzieleni i skierowani do Chmielnika (400 osób), Stopnicy (200), Wiślicy i Szydłowa (150) oraz Oleśnicy (50) i innych mniejszych miejscowości20. 27 lutego 1941 r. na stację w Potoku Złotym (pow. Częstochowa) przywieziono ok. 1000 przesiedleńców płockich, spośród których 300 skierowano do Żarek, pozostali zostali rozmieszczeni w Janowie, Olsztynie i Przyrowie. Natomiast 6 marca wszystkich płocczan z powiatu częstochowskiego przeniesiono do Częstochowy21. 3 marca grupa płocczan trafiła do Kielc, a stamtąd do Suchedniowa (700 osób), Daleszyc (300) i Bodzentyna (1500)22.

4 marca 1000 płocczan dotarło do Starachowic. 300 osób zostało na miejscu, pozostałych wysłano do okolicznych miasteczek23. 6 marca 1941 r. do Końskich przybyło 1042 przesiedleńców z Płocka, trzy dni później nagle wszystkich przeniesiono do Opoczna, a tam rozdzielono do okolicznych miasteczek: Przysuchy (202 osoby), Drzewicy (201), Żarnowa (266), Białaczowa (205), Gielniowa (81) i Paradyża (74)24. 300 Żydów płockich znalazło się w Bliżynie25. Michał Grynberg wspomina jeszcze o dwóch transportach do Kielc i Skarżyska Kamiennej (6 i 12 marca) oraz jednym do Tomaszowa Mazowieckiego (11 marca). Przesiedleńcy z Kielc zostali skierowani do Słupi Nowej (1000 osób) i Wierzbicy (400)26.

Grupy przesiedleńców docierały do miejsc osiedlenia w stanie kompletnego wyczerpania. Po pobycie w Działdowie i po uciążliwej podróży ludzie byli przemęczeni, często chorzy, pobici, np. 50% spośród przybyłych 27 lutego do Potoku Złotego