312 Wstęp
reprezentanta wobec miejscowej rady żydowskiej, organizacji pomocy społecznej oraz przedstawicielstw AJDC.
Napływ uchodźców do Warszawy był bardzo duży: w październiku 1940 r. w warszawskim oddziale AJDC szacowano ich liczbę na 100 000 osób. Pochodzili oni ze 102 miejscowości i byli zrzeszeni w 67 ziomkostwach. Najwięcej uchodźców pochodziło z Łodzi (24 885 osób), z Kalisza (8725), Nowego Dworu (4532), Włocławka (3290) i Sierpca (2747)51. Ziomkostwa posiadały swoją reprezentację w postaci Centralnej Komisji Uchodźców (CKU), która składała się z 20 delegatów z 12 największych ziomkostw. Przy CKU powołano osiem komisji zajmujących się różnymi sprawami przesiedleńców: delegatów, finansową, pracy społecznej, aprowizacyjno-kuchenną, odzieżową, mieszkaniową, pomocy konstruktywnej, sanitarną i opieki nad dzieckiem. CKU podlegała Wydziałowi Ziomkostw przy Sekcji Pomocy Uchodźcom i Pogorzelcom Żydowskiego Towarzystwa Opieki Społecznej (ŻTOS). Do zadań każdego zarządu ziomkostwa należały: rejestracja przesiedleńców i uchodźców z danej miejscowości, opieka nad nimi i zgłaszanie zapotrzebowań do Wydziału Ziomkostw52. Wydział Ziomkostw rozdawał paczki żywnościowe i odzieżowe, kartki na obiady w kuchniach ludowych, kierował do lekarzy, udzielał pożyczek. Niektóre ziomkostwa prowadziły własne kuchnie ludowe wyłącznie dla swoich ziomków.
Nie wiadomo dokładnie, kiedy powstało ziomkostwo płockie w Warszawie. Z całą pewnością istniało już wiosną 1940 r., ponieważ rozdano w nim 209 paczek świątecznych na Pesach. W grudniu 1940 r. ziomkostwo zrzeszało 502 osoby. Płocczanie otrzymali w ciągu całego roku 1940 3610 paczek produktów suchych53. Natomiast w marcu 1941 r., po nadejściu wiadomości o wygnaniu Żydów z Płocka, ziomkostwo to całkowicie zmieniło swoje cele. O ile wcześniejsze ziomkostwo obejmowało swoją opieką wyłącznie przesiedleńców płockich przebywających w Warszawie, o tyle Komitet Ziomkostwa Płockiego został powołany w celu niesienia pomocy wszystkim przesiedlonym, głównie przebywającym w dystrykcie radomskim54. Tym samym przez tak duże rozszerzenie swojego zasięgu ziomkostwo płockie w Warszawie stało się fenomenem.
O tym, kto działał w tym ziomkostwie, dowiadujemy się z korespondencji Komitetu z Prezydium ŻSS55. Pisma te podpisywali F. Fliderblum, E. Zylberberg, L. Zajderman i L. Kilbert. Siedzibą Komitetu był budynek byłej Głównej Biblioteki Judaistycznej przy ul. Tłomackie 5.
