386 Słownik terminów
Kwarantanna – miejsca, w których czasowo izolowano mieszkańców getta w ramach walki z chorobami epidemicznymi. Do kwarantanny trafiali też wszyscy docierający do getta uchodźcy i przesiedleńcy.
Obóz Narodowo-Radykalny, ONR – założona w 1934 r. organizacja o charakterze nacjonalistycznym, silnie antysemicka.
Obozy pracy przymusowej – obozy tworzone na terenie Generalnego Gubernatorstwa: od sierpnia 1940 r. w dystrykcie lubelskim i krakowskim, a od wiosny 1941 również w dystrykcie warszawskim. Pracowali w nich, m.in. przy budowie dróg i umocnień, melioracjach i regulacji rzek, podlegający przymusowi pracy Żydzi pomiędzy 14. i 60. rokiem życia. Więźniów często bito, w niektórych obozach dokonywano egzekucji. Większość więźniów wracała do getta z obozów w bardzo ciężkim stanie fizycznym i psychicznym. Ze względu na brak ochotników do obozów od wiosny 1941 r., najczęściej nocą, Niemcy przy pomocy Żydowskiej Służby Porządkowej i policji granatowej przeprowadzali w getcie łapanki. Ich ofiarą padali zazwyczaj ci, których nie stać było na łapówki, tj. najubożsi mieszkańcy getta.
Obozy (ośrodki) zagłady – tworzone przez nazistowskie Niemcy obozy, które służyły masowemu mordowaniu ludzi (zasadniczo Żydów, w mniejszym stopniu Romów i innych narodowości) przez duszenie w komorach gazowych. Pierwszy ośrodek zaczął funkcjonować w grudniu 1941 r. w Chełmnie nad Nerem (Kulmhof), gdzie mordowano ludzi przy użyciu spalin samochodowych. Kolejne ośrodki to Bełżec, Sobibór, Treblinka, Majdanek oraz Auschwitz II-Birkenau.
ONR – zob. Obóz Narodowo-Radykalny
Opaska – biała opaska z niebieską gwiazdą
Dawida, którą na prawym ramieniu musieli
zgodnie z zarządzeniem generalnego gubernatora Hansa Franka nosić od 1 grudnia 1939 r. wszyscy Żydzi w Generalnym Gubernatorstwie powyżej 12. roku życia. Na obszarze włączonym do III Rzeszy i w Kraju Warty Żydzi nosili naszyte na ubrania żółte gwiazdy.
OPL – Obrona przeciwlotnicza. We wrześniu
1930 r. Sztab Główny WP wydał „Ogólną instrukcję obrony przeciwlotniczej kraju”. Zakładała utworzenie sieci posterunków obserwacyjno-meldunkowych i central na terenie całego kraju. Oprócz OPL czynnej (wojskowej) zakładano powstanie OPL biernej (cywilnej) z podziałem funkcji od komendanta miasta, przez OPL dzielnicowe, aż do komendanta domu. Na podstawie rozporządzenia wyjątkowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z 1 września 1939 r. członkowie OPL byli zobowiązani do noszenia opasek: żółto-zielonej z odznaką metalową oraz żółto-czerwonej.
Poalej Syjon (hebr. Robotnik Syjonu) – ruch polityczny łączący ideologię syjonistyczną z socjalizmem, dążący do budowy socjalistycznego społeczeństwa żydowskiego w Palestynie. W 1906 r. powstała partia Poalej Syjon – w Polsce działała od 1918 do 1950 r.
Przesiedleńcy – Żydzi zmuszeni do opuszczenia swojego miejsca zamieszkania i przeniesienia się do innego, konkretnie wskazanego miejsca.
Rada Żydowska (Judenrat) – organ administracyjny społeczności żydowskiej wprowadzony przez Niemców na mocy rozkazu szefa RSHA Reinharda Heydricha z 21 września 1939 r. W zależności od wielkości miasta w radzie zasiadało 12 lub 24 członków. Do ich obowiązków należał nadzór nad wypełnianiem rozporządzeń niemieckich na terenie getta, w tym dostarczanie robotników do prac przymusowych. Rady żydowskie odpowiedzialne były też za zapewnienie porządku w getcie, pomoc społeczną, szkolnictwo i opiekę
