28 Rejencja Inowrocław (Regierungsbezirk Hohensalza) [5]
(ur. 1878), prezesa Banku Ludowego61 i Zrzeszenia Drobnych Kupców i Handlowców62, by utworzyć przedstawicielską Radę Żydowską z zadaniami religijnej gminy [żydowskiej]. Rada Żydowska, podległa i odpowiedzialna przed władzą niemiecką, utworzona została przez Gipsa i składała się z 7 osób, obejmując przedstawicieli wszystkich stronnictw w mieście.
[2] Rada Żydowska zabrała się energicznie do pracy, chcąc zaprowadzić porządek w gminie. Na żądanie władzy municypalnej i landrata przedłożono A[brahamowi] G[ipsowi] „listę pracy” wszystkich mężczyzn – Żydów w wieku 16–60 lat, którzy podlegają przymusowi pracy 1 raz w tygodniu. W ten sposób skończyło się łapanie. Wyglądało na to, że życie się znormalizuje, kiedy będzie regulowane przez zarządzenia administracyjne.
W nocy z 10 na 11 listopada aresztowano szereg działaczy społecznych w Gąbinie. Między aresztowanymi znajdował się Abraham Zamość, prezes gminy i dyrektor Banku Ludowego, jak też Icchak Renbaum, kierownik szkoły powszechnej. Wszystkich aresztowanych odprowadzono nazajutrz do łódzkiego aresztu kopernikowskiego63. Pozostali aktywiści, obawiając się dalszych aresztów, opuścili po kilku dniach miasto i udali się do Warszawy. Między uchodźcami znajdował się także Abraham Lejb Gips, prezes Rady Żydowskiej w Gąbinie. Na usilne prośby delegatów gąbińskiego ziomkostwa w Warszawie, Abrahama Gipsa i Lejba Siekierskiego, centrala Jointu zdecydowała utworzyć kuchnię ludową w Gąbinie, rozdać ubrania i medykamenty na akcję pomocową dla żyd[owskiego] społeczeństwa w mieście. Nowo utworzony komitet Jointu w Gąbinie podtrzymywał stały kontakt z ziomkostwem, które zgrupowało się przy Ż[ydowskiej] S[amopomocy] S[połecznej] dostarczając raporty i kontrolując wydarzenia w mieście.
Tymczasem 23 listopada, ukazało się zarządzenie władz w sprawie noszenia na plecach łaty w kształcie trójkąta wysokiego na 15 centymetrów i także zakazane zostało żydowskiemu społeczeństwu wchodzenie na chodnik. Żydzi chodzili po bokach jezdni zdejmując nakrycie głowy przed każdym żołnierzem.
Na początku grudnia do żółtej łaty w kształcie trójkąta noszonej na plecach dodano jeszcze gwiazdę Dawida (wielkości około 15 centymetrów, w kolorze żółtym) na prawej piersi. W Wigilię 5 pijanych szturmistów wdarło się do żydowskich mieszkań bijąc mocno mężczyzn i kobiety. Nie zwracano uwagi na wiek ani płeć, w szczególny sposób znęcając się nad bezbronnymi (metoda: polewanie nagich ciał zimną wodą i bicie grubymi kijami do utraty przytomności). Szczególnie warto wspomnieć o zdarzeniu, jakie miało miejsce tej nocy w domu Żyda Gerszona Goldmana. Dwóch SS[-manów] wdarło się do domu Goldmana pod nieobecność ojca, i pomimo krzyku i protestów nieszczęsnej matki uprowadzili 13–14-letnią córkę,