194 Dystrykt radomski [64]
sem mówiąc –mądrzy Żydzi, kupcy, dobrzy matematycy, zawczasu troszczący się o przyszłość, wpływ ma też fakt, że istnieje skuteczne pośrednictwo. W żydowskim Radomiu do chwili obecnej nie było poważniejszego kłopotu, a jeśli czasem zdarza się coś nieprzyjemnego, udaje się na czas zapobiec zagrożeniu.
Również w zakresie pomocy społecznej żydowski Radom nie ma się czego wstydzić. Istnieje kilka kuchni dla potrzebujących, miejscowych i obcych. Przydziela się produkty i, co najważniejsze, bogatsze środowiska nie żałują pieniędzy na dobroczynność. Nawet powstał rodzaj licytacji o zaszczyty i bogata żydowska kobieta zapłaciła aż 10 000 zł za tytuł „Prezesowa kuchni dla sierot”.
Nie brakuje też dziwactw. Oto np. zanotowano braki konsumentów w kuchniach.
A bierze się to stąd, że jakiś czas temu z Radomia zostało wysłanych 3000 ubogich Żydów do dóbr Melecha Abiunsa59. No i miej tu do czynienia
z wypróbowanymi włóczęgami. Nie minęły nawet dwa miesiące i całe towarzystwo jest już z powrotem w Radomiu (bez przepustek, bez pozwoleń). Teraz ci „reemigranci” znajdują się w Radomiu „incognito” i boją się zwrócić o pomoc.
Tak to wygląda dzisiaj, w lutym 1941 roku, w żydowskim Radomiu. Przed odjazdem z miasta przyjaciel przekazał, że władza przygotowuje się do stawiania murów...
Słowo „getto” mignęło przed oczami...
8 lutego 1941 r.
[tłum. z j. żyd. Sara Arm]
ARG I 977a (Ring. I/897)
Opis: odpis (2 egz.), rkps (MS*), ołówek, j. żyd., 148×210 mm, drobne uszkodzenia i ubytki tekstu, k. 4, s. 4.
Na marginesach hebr. litera (atrament): „ה” (hej). Na s. 1 znak (ołówek czerwony): „+”. Dok. był przechowywany w segregatorze.
Edycja na podstawie 1. egz. odpisu, k. 2, s. 2.
64.
[Po 04.1942], Warszawa-getto. Jankiel Henig, Relacja pt. "ךיז טרעה סאָוו" [„Co słychać”]. Sytuacja ludności żydowskiej w getcie w Radomiu. Aresztowania, wysyłki do Auschwitz
[1] Co słychać...
Jankiel Henig w środku nocy miał rewizję... Zapłacił 500 zł za zezwolenie na przyjazd do Warszawy „do rodziny – bez prawa powrotu do Radomia”. Z zawodu
