670 Słownik terminów
Rewizjoniści – działacze radykalnego odłamu ruchu syjonistycznego, opowiadający się za utworzeniem państwa żydowskiego drogą walki zbrojnej.
SA (Die Sturmabteilungen der NSDAP [niem.] – Oddziały Szturmowe NSDAP) – utworzone w 1920 r. bojówki, a następnie oddziały masowej organizacji wojskowej NSDAP.
Sicherheitsdienst, SD – Służba Bezpieczeństwa III Rzeszy; placówki SD były w każdej większej miejscowości na terenach okupowanych; ich funkcjonariusze przeprowadzali akcje terroru wobec ludności okupowanej.
Służba Porządkowa (Jüdischer Ordnungsdienst), zwana też policją żydowską – organizacja tworzona w gettach, oficjalnie podporządkowana radom żydowskim, w rzeczywistości jednak władzom niemieckim. Do jej zadań należały: warta przy bramach getta, egzekwowanie przymusu pracy, uczestniczenie w działalności przeciwepidemicznej. W okresie akcji wysiedleńczych do ośrodków zagłady policja żydowska często była angażowana do eskortowania ofiar, wyszukiwania ukrywających się oraz pełnienia warty przy złapanych. Dlatego stała się symbolem kolaboracji i zdrady.
Sonderdienst (niem. Służba Specjalna) – służba policyjna przy administracji niemieckiej GG powołana przez Hansa Franka w 1940 r., niezależna od władz policyjnych. Członkowie Sonderdienst brali udział w ściąganiu kontyngentów, akcjach likwidacyjnych w gettach, w pacyfikacjach grup partyzanckich. W październiku 1942 r. SD została podporządkowana władzom Policji Porządkowej (Orpo).
SS (Die Schutzstaffel der NSDAP [niem.] – sztafety ochronne NSDAP) – powołane w 1925 r. bojówki partii NSDAP, początkowo elitarne, stworzone przez Adolfa Hitlera jako przeciwwaga dla SA. Oddziały SS zatrudniano do przeprowadzania deportacji z gett do obozów zagłady. Tworzyły również załogi obozów koncentracyjnych i obozów zagłady,
Syjonistyczny ruch – ruch ideowo-polityczny odwołujący się do ideologii odrodzenia narodowego Żydów, zakładającej stworzenie własnego państwa w Palestynie, sformułowanej przez Teodora Herzla w końcu XIX w.
TOZ (Towarzystwo Ochrony Zdrowia Ludności Żydowskiej w Polsce) – organizacja założona w 1922 r., zajmująca się profilaktyką zdrowotną. W getcie było podstawową instytucją koordynującą społeczną służbę zdrowia.
Transferstelle (niem. Urząd Transferu) – urząd, który od grudnia 1940 r. kontrolował obrót towarowy pomiędzy gettem a stroną aryjską. Do maja 1941 r. Transferstelle wchodził w skład Wydziału Przesiedleń (Umsiedlung), potem podlegał Urzędowi Komisarza Żydowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej.
Treuhandstelle – zob. Zarząd Komisaryczny.
Uchodźcy – Żydzi zmuszeni do opuszczenia swojego dotychczasowego miejsca zamieszkania, ale bez wskazania konkretnego miejsca do osiedlenia.
Urząd do Walki z Lichwą i Spekulacją („Trzynastka”) – urząd z siedzibą przy ul. Leszno 13. Agentura Gestapo w getcie warszawskim, funkcjonująca od jesieni 1940 do lipca 1941 r. Do jej oficjalnych obowiązków należało zwalczanie paskarstwa w getcie warszawskim, w rzeczywistości jednak jej członkowie zajmowali się głównie wymuszeniami i szmuglem.
Volksdeutsch, folksdojcz (od niem. Volksdeutcher, etniczny Niemiec) – w czasie II wojny światowej określenie osób, które mieszkały poza terytorium Rzeszy i podpisały niemiecką listę narodowościową – volkslistę.
